Một không gian lịch sử sống động

Ngay khi bước vào sảnh chính của bảo tàng, đã không ít khách tham quan phải thán phục trước sự rộng lớn và quy mô hoành tráng của nơi đây. Với hơn 150.000 tài liệu, hiện vật, bao gồm cả các khí tài quân sự, khiến du khách như được đắm mình vào một không gian ký ức, nơi lịch sử hào hùng và bi tráng của đất nước ta được lưu giữ một cách trọn vẹn.

Bảo tàng Lịch sử Quân sự Việt Nam đã khéo léo lắp đặt không gian trưng bày theo 6 chủ đề, gắn liền với 6 cột mốc lịch sử quan trọng của dân tộc ta. Cách bố trí tinh tế ấy đã giúp cho du khách dễ dàng xuôi theo dòng chảy của lịch sử và không bỏ sót bất kỳ giai đoạn hào hùng nào của đất nước.

Người dân hào hứng tham quan các hiện vật tại Bảo tàng Lịch sử Quân sự Việt Nam.

Bước chân vào Bảo tàng Lịch sử Quân sự Việt Nam, du khách như được dẫn dắt vào một không gian lắng đọng, nơi mỗi hiện vật đều cất giữ trong mình một câu chuyện riêng. Đó có thể là chiếc mũ sắt đã sẫm màu thời gian, khẩu súng từng vang lên giữa chiến hào, hay cỗ xe tăng đã tiến vào giữa lòng Sài Gòn trong ngày toàn thắng.

Ẩn sau lớp bụi thời gian và vẻ ngoài tưởng như vô tri vô giác, những hiện vật ấy chính là minh chứng sống động cho những chiến công lẫy lừng, cho ý chí kiên cường, bất khuất của quân và dân ta. Mỗi kỷ vật, theo một cách nào đó, dường như đang thay lời những người lính đã ngã xuống nơi chiến trường, kể lại câu chuyện bi tráng của một dân tộc đã đi qua chiến tranh bằng máu, nước mắt, nhưng cũng bằng niềm tin và khát vọng độc lập, tự do.

Các hiện vật được trưng bày tại bảo tàng. 

Những thế hệ tìm về ký ức hào hùng

Có thể nói, niềm tự hào là cảm xúc chung của bất cứ du khách nào khi đặt chân đến Bảo tàng Lịch sử Quân sự Việt Nam. Thế nhưng, xúc cảm thiêng liêng và đáng trân trọng nhất lại thuộc về những cựu chiến binh - những con người đã trực tiếp đi qua bom đạn, khói lửa của những năm tháng kháng chiến gian khổ. Với họ, chuyến tham quan không chỉ đơn thuần là ngắm nhìn hiện vật, mà còn là cuộc hành trình ngược dòng thời gian, đưa họ trở lại chiến trường xưa, nơi có đồng đội, đồng chí, nơi có máu, nước mắt và cả khát vọng chiến thắng.

Trong ánh mắt rưng rưng của những người lính năm xưa, người ta như thấy được sự giao thoa giữa quá khứ và hiện tại: Quá khứ bi tráng của dân tộc và hiện tại đầy tự hào mà họ đã góp phần làm nên. Giây phút đứng trước những kỷ vật thiêng liêng, họ không chỉ nhớ về những năm tháng hào hùng mà còn một lần nữa được sống lại tuổi trẻ của chính mình, tuổi trẻ gắn liền với sự hy sinh cho Tổ quốc.

Bác Nguyễn Văn Trọng, cựu chiến binh tham gia chiến đấu bảo vệ biên giới phía Bắc không khỏi xúc động khi chia sẻ: “Tôi rất xúc động và tự hào khi được nhìn lại chiều dài lịch sử của dân tộc, từ khi dựng nước, giữ nước, cho đến khi đất nước hoàn toàn giải phóng và đang trong công cuộc phát triển kinh tế để có thể đưa đất nước ta sánh vai với các cường quốc năm châu như lời căn dặn của Chủ tịch Hồ Chí Minh. Để có được thành quả như này hôm nay là công lao xương máu của các Anh hùng liệt sĩ".

Bác Nguyễn Văn Trọng, cựu chiến binh thăm bảo tàng. 

Nơi giới trẻ tìm hiểu về lịch sử đất nước

Nếu như trước đây, không ít người từng lo ngại rằng, giới trẻ Việt Nam ngày càng thờ ơ với lịch sử, thì những năm gần đây, điều đó đã dần thay đổi. Người trẻ hôm nay đã và đang tìm cho mình những cách rất riêng để thể hiện lòng yêu nước và niềm tự hào dân tộc. Chúng ta dễ dàng bắt gặp hình ảnh các bạn trẻ xuất hiện tại những địa danh lịch sử, các khu di tích, hay trong những sự kiện trọng đại của đất nước với tâm thế hào hứng, trách nhiệm. Họ không chỉ đến để chụp những tấm hình kỷ niệm, mà còn chủ động khoác lên mình tà áo dài truyền thống, bộ quân phục xưa hay những chiếc áo, chiếc khăn in hình cờ đỏ sao vàng - những biểu tượng vừa quen thuộc vừa thiêng liêng như một cách để kết nối với dòng chảy lịch sử.

Điều đáng quý hơn cả là, thế hệ trẻ không chỉ nghe kể về quá khứ mà còn thực sự khao khát được trải nghiệm, học hỏi. Họ tìm đến lịch sử qua nhiều con đường, từ sách báo, những thước phim tư liệu, lời kể của cha ông, cho đến việc trực tiếp tham quan các bảo tàng, trong đó Bảo tàng Lịch sử Quân sự Việt Nam là điểm đến đặc biệt. Ở đó, từng hiện vật, từng câu chuyện trở thành nhịp cầu nối đưa họ trở về với quá khứ bi tráng, để hiểu rõ hơn về sự hy sinh thầm lặng của hàng triệu con người đã ngã xuống cho hòa bình hôm nay. Và chính trong khoảnh khắc ấy, lịch sử không còn là những trang sách khô khan, mà trở thành ký ức sống động, góp nuôi dưỡng lòng tự hào và ý thức trách nhiệm với tương lai của đất nước.

Bạn Phạm Minh Thư, sinh sống tại Thành phố Hồ Chí Minh, đã có chuyến du lịch cùng với gia đình ra Hà Nội để tham dự Lễ kỷ niệm 80 năm Cách mạng Tháng Tám thành công (19-8-1945 / 19-8-2025) và Quốc khánh nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam (2-9-1945 / 2-9-2025). Phạm Minh Thư đã rất vui mừng khi đã có cơ hội được ghé thăm Bảo tàng Lịch sử Quân sự Việt Nam trong một dịp vô cùng đặc biệt của đất nước: “Khi được tận mắt chứng kiến những kỷ vật, di vật lịch sử, mình cảm thấy rất bồi hồi, cảm xúc rất khác với lúc mình xem qua báo đài. Đồng thời, việc được tham quan bảo tàng như một lời nhắc nhở về lịch sử của đất nước, biết ơn những công lao của thế hệ đi trước. Bảo tàng cũng đã đem lại giá trị rất lớn cho thế hệ trẻ, họ có thể học lịch sử qua những hình ảnh, thông tin, những thước phim, giúp cho người trẻ dễ dàng tiếp nhận kiến thức hơn”.

Bạn Phạm Minh Thư cùng em gái tham quan bảo tàng.

Bảo tàng Lịch sử Quân sự Việt Nam không chỉ là nơi lưu giữ hiện vật, mà còn trở thành điểm giao thoa đầy ý nghĩa giữa hai thế hệ. Ở đó, những cựu chiến binh, những người đã trực tiếp đi qua lửa đạn, tìm lại ký ức bi tráng của một thời tuổi trẻ hiến dâng trọn vẹn cho Tổ quốc. Cũng tại không gian ấy, lớp trẻ hôm nay lặng lẽ cúi đầu trước những chiến công lừng lẫy, để cảm nhận sâu sắc hơn về những năm tháng kháng chiến gian khổ. Một bên là sự hồi tưởng, một bên là sự tiếp nối. Tất cả gặp nhau khi đất nước đã hòa bình và phát triển, trong niềm tự hào bất diệt về truyền thống đấu tranh dựng nước và giữ nước của dân tộc Việt Nam.

Bài, ảnh: HOÀN ANH

* Mời bạn đọc vào chuyên mục Văn hóa xem các tin, bài liên quan.