Chấp hành Chỉ thị của Quân ủy Trung ương, tháng 11-1967, Bộ tư lệnh Trường Sơn (Đoàn 559) đã xây dựng kế hoạch và tổ chức chiến dịch vận chuyển mang tên "Vượt khẩu" để chi viện cho các chiến trường miền Nam, kịp thời phục vụ những hoạt động quân sự đầu năm 1968.
Năm 1967 là năm thứ ba bộ đội Trường Sơn tổ chức vận tải bằng xe cơ giới trên tuyến đường Hồ Chí Minh. Công tác chi viện cho các chiến trường miền Nam mùa khô 1967-1968 được xác định tăng gấp 2 đến 2,5 lần. Để thực hiện kế hoạch vận chuyển "Vượt khẩu", Bộ tư lệnh Trường Sơn được tăng cường lực lượng và số lượng lớn vật chất, trang bị kỹ thuật, phương tiện vận tải cơ giới, gồm xe ô tô và xe máy công trình. Để bảo vệ vận tải, Bộ tư lệnh Trường Sơn còn được bổ sung 74 khẩu pháo phòng không 37mm và 57mm. Đến giữa tháng 10-1967, Đoàn 559 đã nhận được hơn 80% khối lượng vũ khí, trang bị, tạo được chân hàng bằng 52% tổng khối lượng cả mùa.
 |
Vận chuyển bằng cơ giới trên tuyến đường Trường Sơn. Ảnh tư liệu. |
Trong chiến dịch "Vượt khẩu", Bộ tư lệnh Trường Sơn huy động 12 tiểu đoàn xe vận tải, trong số các đơn vị nhập tuyến, có tới 4 tiểu đoàn chở súng và đạn B40, B41, 12,7mm và đạn hỏa lực. Đặc biệt có tới 18 xe GAZ-69 chở tiền đến vùng Ngã ba biên giới, từ đó để trung đoàn thuyền máy tiếp chuyển bằng đường sông Sê Công từ A-tô-pơ đưa đến Kra-ti-ê trên sông Mê Công thuộc Campuchia, rồi chuyển giao cho B2.
Trong chiến dịch này, các đơn vị thuộc Bộ tư lệnh Trường Sơn đã vận chuyển vũ khí chạy thẳng vào các chiến trường miền Nam. Cụ thể, Khu 5-Tây Nguyên có 6.000 xe; Trị-Thiên-Huế có 500 xe; Nam Bộ có 200 xe. Khối lượng vật chất và binh lực chi viện cho các chiến trường gồm: 30.000 tấn vật chất; 50.000 cán bộ, chiến sĩ; 14 tiểu đoàn xe tăng, pháo. Chiến dịch vận chuyển lớn của Bộ đội Trường Sơn đã góp phần bảo đảm tốt vũ khí, trang bị để quân và dân miền Nam tiến hành cuộc Tổng tiến công và nổi dậy Xuân Mậu Thân 1968.
NGUYỄN XUÂN GIANG
(Theo tài liệu của Viện Lịch sử Quân sự Việt Nam)