Cách đây 50 năm, bà Phạm Thị Viễn (hiện ở quận Hoàng Mai, thành phố Hà Nội) là dân quân tự vệ Nhà máy Cơ khí Mai Động. Nén đau thương khi mất cha mẹ vì bom Mỹ, cô gái vừa tròn 22 tuổi Phạm Thị Viễn ngày ấy đã chít khăn tang lên đầu, cùng đồng đội bám sát trận địa bên mâm pháo chống lại máy bay địch. Đêm 22-12-1972, bà Viễn cùng liên đội tự vệ Nhà máy Cơ khí Mai Động, Nhà máy Cơ khí Lương Yên và Nhà máy Gỗ Hà Nội điều khiển khẩu 14,5 ly bắn rơi tại chỗ chiếc máy bay F111, loại máy bay hiện đại bậc nhất lúc đó của giặc Mỹ.

Hình ảnh nén đau thương để đánh giặc của Phạm Thị Viễn khi ấy đã trở thành niềm cảm hứng cho đồng đội đánh giặc và cảm hứng thơ ca. Theo đó, bà Phạm Thị Viễn chính là nhân vật được nhắc trong bài thơ nổi tiếng “Việt Nam máu và hoa” của nhà thơ Tố Hữu: “Trắng khăn tang, em chẳng khóc đâu/ Hỡi em gái mất cha mất mẹ/ Nước mắt rơi, làm nhòa mặt quân thù/ Em phải bắn, trúng đầu giặc Mỹ...”.

leftcenterrightdel
 Bà Phạm Thị Viễn (bên trái) ngắm nhìn bức hình chít khăn tang bám sát trận địa của mình cách đây 50 năm. 

Nhớ về những ngày tháng bám sát trận địa bảo vệ bầu trời Hà Nội cách đây 50 năm, bà Phạm Thị Viễn rưng rưng: “Thế hệ chúng tôi sẽ không bao giờ quên những ngày tháng bi thương mà hào hùng của dân tộc khi chống lại sự bạo tàn của giặc Mỹ. Ngày đó ai nấy cũng có tinh thần đánh giặc sục sôi, thà hy sinh tất cả chứ không chịu đầu hàng. Hằng năm cứ vào dịp tháng 12, liên đội tự vệ chúng tôi lại tổ chức gặp mặt để hàn huyên lại những ký ức năm xưa. Liên đội tự vệ của chúng tôi hiện còn 10 người, hầu hết đều ở tuổi xưa nay hiếm, song mọi người luôn động viên nhau sống vui, sống khỏe, sống có ích”.

Nhắc đến bà Chu Thị Tịnh (xã Cổ Loa, huyện Đông Anh, thành phố Hà Nội) là nhắc đến người cán bộ đã trực tiếp chỉ đạo nhân dân trong công tác hỗ trợ, phục vụ cuộc chiến, là một tấm gương sáng điển hình cho phong trào “Ba đảm đang”. Với những nỗ lực trên, bà Tịnh đã vinh dự được nhận Huy hiệu Bác Hồ, Huy hiệu chiến thắng B-52, Huy chương kháng chiến chống Mỹ cứu nước và nhiều khen thưởng khác.

Nhắc lại những ký ức chiến đấu bảo vệ bầu trời Hà Nội cuối năm 1972, bà Chu Thị Tịnh bày tỏ: “Ngày xưa bom đạn khốc liệt, hy sinh và mất mát cũng nhiều, song trong lòng chúng tôi khi ấy luôn có niềm tin dưới sự lãnh đạo của Đảng thì cuộc chiến của chúng ta nhất định sẽ thắng lợi”.

leftcenterrightdel
 

Hội Liên hiệp Phụ nữ thành phố Hà Nội tặng quà tri ân các nữ nhân chứng lịch sử đã trực tiếp chiến đấu và tham gia phục vụ chiến đấu trong trận chiến "Hà Nội - Điện Biên Phủ trên không".

Sau 50 năm nhìn lại, chúng ta càng tự hào về ý nghĩa lịch sử và thời đại của Chiến thắng "Hà Nội - Điện Biên Phủ trên không". Đó là chiến thắng của đường lối chiến tranh nhân dân, toàn dân, toàn diện của Đảng ta; chiến thắng của sức mạnh chính trị, tinh thần, sức mạnh tổng hợp của toàn dân tộc ta… Đóng góp vào chiến công vang dội trên là những tấm gương phụ nữ Thủ đô gan dạ, kiên trung.

Đánh giá về những tấm gương phụ nữ Thủ đô đã chiến đấu oanh liệt trong 12 ngày đêm lịch sử cách đây 50 năm, bà Lê Kim Anh, Chủ tịch Hội Liên hiệp phụ nữ thành phố Hà Nội bày tỏ: “Thật tự hào góp công vào chiến thắng chung của quân dân Hà Nội có sự cống hiến, hy sinh của các tầng lớp phụ nữ Hà Nội. Họ là những nhân chứng lịch sử của “Một thời máu và hoa”, để cùng ôn lại truyền thống hào hùng, trân trọng tri ân những hy sinh, đóng góp của thế hệ đi trước; đồng thời nâng cao nhận thức, bồi đắp niềm tự hào, ý thức trách nhiệm của cán bộ, hội viên phụ nữ Thủ đô trong công cuộc xây dựng và phát triển Thủ đô, đất nước”.

Bài và ảnh: HOÀNG TRƯỜNG