Lễ kỷ niệm 40 năm Ngày chiến thắng chiến tranh bảo vệ biên giới Tây Nam của Tổ quốc và cùng quân dân Campuchia chiến thắng chế độ diệt chủng

Tổng Bí thư, Chủ tịch nước Nguyễn Phú Trọng; Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc và các đồng chí lãnh đạo, nguyên lãnh đạo Đảng, Nhà nước dự lễ kỷ niệm.

Tham dự lễ kỷ niệm, về phía Việt Nam còn có các đồng chí: Lê Khả Phiêu, nguyên Tổng Bí thư; Nguyễn Xuân Phúc, Ủy viên Bộ Chính trị, Thủ tướng Chính phủ; Tòng Thị Phóng, Ủy viên Bộ Chính trị, Phó chủ tịch Thường trực Quốc hội; Trần Quốc Vượng, Ủy viên Bộ Chính trị, Thường trực Ban Bí thư; Trần Thanh Mẫn, Bí thư Trung ương Đảng, Chủ tịch Ủy ban Trung ương MTTQ Việt Nam; các đồng chí Ủy viên Bộ Chính trị, nguyên Ủy viên Bộ Chính trị, Bí thư Trung ương Đảng, nguyên Bí thư Trung ương Đảng, Ủy viên Trung ương Đảng; đại diện lãnh đạo các ban, bộ, ngành, đoàn thể của Trung ương, TP Hà Nội và các tỉnh giáp biên giới với Campuchia; các đồng chí lão thành cách mạng, các Bà mẹ Việt Nam anh hùng; đại diện các cựu chuyên gia, cựu Quân tình nguyện Việt Nam tại Campuchia, Hội hữu nghị Việt Nam-Campuchia; đại diện thanh niên, sinh viên Việt Nam.

Về phía Campuchia và quốc tế có: Ngài Tep Ngorn, Ủy viên thường trực Ban Thường vụ Ban Chấp hành Trung ương Đảng Nhân dân Campuchia, Phó chủ tịch Thượng viện Campuchia, đoàn Chủ tịch danh dự Hội đồng quốc gia Mặt trận Đoàn kết và Phát triển Tổ quốc Campuchia; các thành viên đoàn đại biểu cấp cao Campuchia; Đại sứ, cán bộ Đại sứ quán, lưu học sinh Campuchia tại Việt Nam; các vị đại sứ, đại diện Đại sứ quán các nước Đông Nam Á, đại diện Liên hợp quốc tại Việt Nam.

Các đại biểu làm lễ chào cờ.

Thay mặt lãnh đạo Đảng, Nhà nước, phát biểu tại buổi lễ, Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc cho biết, dân tộc Việt Nam có câu “ngọt bùi nhớ lúc đắng cay”. Theo truyền thống đó, hôm nay, chúng ta cùng nhau ôn lại lịch sử quan hệ đoàn kết, kề vai sát cánh bên nhau giữa hai nước, hai dân tộc Việt Nam và Campuchia lúc khó khăn hoạn nạn cũng như trong hòa bình, phồn vinh, hạnh phúc.

Năm 1975, ngay sau khi kết thúc thắng lợi cuộc kháng chiến chống Mỹ cứu nước, nhân dân Campuchia chưa kịp hưởng hòa bình lại rơi vào bi kịch lớn của dân tộc. Tập đoàn phản động Pol Pot đặt dân tộc Campuchia trước thảm hỏa diệt chủng khủng khiếp chưa từng có trong lịch sử loài người, như lời Trung đoàn trưởng Hun Sen lúc đó: “Chúng ta chẳng còn gì ngoài hai bàn tay trắng và ngồi chờ cái chết”. Hơn thế nữa, Tập đoàn phản động Pol Pot còn đưa quân gây chiến tranh biên giới Tây Nam của Việt Nam, giết hại hàng vạn dân thường, phần lớn là người già, phụ nữ, trẻ em; đốt cháy hàng vạn ngôi nhà, tài sản của người dân...

Trong lúc nguy nan, khó khăn nhất của cách mạng Campuchia, cùng với nhiều người Campuchia yêu nước lúc đó, Trung đoàn trưởng Hun Sen đã đặt niềm tin vào Việt Nam, nước duy nhất có khả năng giúp đỡ. Quân và dân Việt Nam đã chia sẻ khó khăn, giúp đỡ, huấn luyện nhiều cán bộ Campuchia trở thành lực lượng nòng cốt và từng bước phối hợp với lực lượng nổi dậy trong nước đấu tranh chống tập đoàn phản động Pol Pot.

Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc nêu rõ: Mặc dù còn chưa kịp khắc phục hậu quả nặng nề của hơn 20 năm chiến tranh, nhưng theo lời kêu gọi của Mặt trận Đoàn kết dân tộc cứu nước Campuchia, với tinh thần “giúp bạn là tự giúp mình”, lãnh đạo và nhân dân Việt Nam đã quyết tâm sát cánh cùng nhân dân Campuchia chiến đấu với chế độ Pol Pot. Với nỗ lực gây dựng, phát triển lực lượng của Campuchia và sự giúp đỡ của Việt Nam, ngày 2-12-1978, Ủy ban Trung ương Mặt trận đoàn kết dân tộc cứu nước Campuchia được thành lập, đứng đầu là Chủ tịch Heng Somrin và đồng chí Hun Sen là ủy viên; đây là lực lượng nòng cốt của cách mạng Campuchia.

Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc phát biểu tại buổi lễ.

Sau khi đập tan chiến tranh xâm chiếm biên giới Tây Nam - Việt Nam của Tập đoàn phản động Pol Pot, theo yêu cầu của cách mạng Campuchia, Việt Nam đã đưa quân tình nguyện sang giúp lực lượng vũ trang cách mạng Campuchia giải phóng dân tộc khỏi nạn diệt chủng, khôi phục, xây dựng đất nước. Đến ngày 7-1-1979, Thủ đô Phnompenh đã được giải phóng. Đây là chiến thắng có ý nghĩa lịch sử vô cùng trọng đại, từ đó nhân dân Campuchia hoàn toàn thoát khỏi chế độ diệt chủng, bước vào kỳ nguyên độc lập, tự do, xây dựng đất nước.

Sau đó, ngày 8-1-1979, Hội đồng Nhân dân cách mạng Campuchia được thành lập và đề nghị Quân tình nguyện Việt Nam tiếp tục cùng lực lượng vũ trang Campuchia truy quét tàn quân Pol Pot, củng cố chính quyền cách mạng và xây dựng đất nước. Lúc này, cùng với hoạt động quân sự, Việt Nam đã cử nhiều chuyên gia sang giúp Campuchia xây dựng chính quyền cơ sở, hỗ trợ vật chất, giúp phục hồi kinh tế từ đống đổ nát do chế độ diệt chủng để lại. Đến tháng 6-1989, theo thỏa thuận giữa hai Đảng, hai Nhà nước, Việt Nam rút hết quân tình nguyện về nước, hoàn thành nghĩa vụ quốc tế vẻ vang.

“Và thật vinh dự khi người dân Campuchia đã trìu mến gọi những chiến sĩ quân tình nguyện Việt Nam là bộ đội nhà Phật. Ngày quân tình nguyện Việt Nam về nước, báo Pracheachon của Campuchia ngày 29-6-1989 đã ra xã luận viết: Trong những năm cực kỳ bi thảm dưới chế độ diệt chủng Pol Pot, trên thế giới này, có không biết bao nhiêu kẻ mạnh, kẻ giàu nhưng duy nhất chỉ có người bạn láng giềng nghèo Việt Nam đến cứu sống dân tộc ta mà thôi”, Thủ tướng cho biết.

Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc khẳng định: Chiến thắng 7-1-1979 là thắng lợi chung của nhân dân hai nước cũng như của nhân loại tiến bộ trên thế giới. Đối với Việt Nam, thắng lợi trong cuộc chiến tranh bảo vệ biên giới Tây Nam của Tổ quốc một lần nữa khẳng định ý chí và sức mạnh quật cường của nhân dân Việt Nam; đồng thời thể hiện tinh thần quốc tế cao cả, mối quan hệ láng giềng anh em truyền thống, gắn bó, thủy chung, lâu đời, sự giúp đỡ trong sáng, chí tình, chí nghĩa của Đảng, Nhà nước, Quân đội và nhân dân Việt Nam với nhân dân Campuchia. Chiến thắng 7-1-1979 đã xóa bỏ hoàn toàn chế độ diệt chủng, hồi sinh dân tộc Campuchia, mở ra kỷ nguyên mới, phát triển trong độc lập, tự do, hòa bình, trung lập và phồn vinh.

Sau nhiều năm xét xử, với hàng trăm ngàn tài liệu, chứng cứ thu thập được, ngày 16-11-2018, phiên tòa bất thường trong hệ thống tòa án của Campuchia dưới sự bảo trợ của Liên Hợp Quốc đã chính thức ra phán quyết các cựu thủ lĩnh của Tập đoàn diệt chủng Pol Pot phạm tội ác diệt chủng chống lại nhân loại. Dù thời gian đã 40 năm trôi qua, phán quyết trả lại công lý cho những nạn nhân vô tội, bị tàn sát bởi bè lũ diệt chủng Pol Pot và một lần nữa khẳng định tính chính nghĩa sáng ngời và sự giúp đỡ vô tư, trong sáng của quân tình nguyện Việt Nam tại Campuchia.

Thủ tướng khẳng định, Đảng, Nhà nước và nhân dân Việt Nam mãi mãi ghi nhớ công lao to lớn của cán bộ, chiến sĩ, bộ đội tình nguyện và chuyên gia Việt Nam đã hết lòng vì sự nghiệp cách mạng của nhân dân Campuchia, vượt qua muôn vàn thử thách cam go, hiến dâng cả máu đào của mình chiến đấu và chiến thắng trong cuộc chiến tranh chính nghĩa bảo vệ biên giới Tây Nam của Tổ quốc và hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ quốc tế cao cả. Công lao to lớn đó mãi mãi được lịch sử khắc ghi trong thiên sử vàng đoàn kết chiến đấu giữa nhân dân hai nước Việt Nam, Campuchia.

Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc nhấn mạnh: Tiếp nối truyền thống đoàn kế, anh dũng, hào hùng của chiến thắng 7-1-1979, Việt Nam và Campuchia đang đẩy mạnh quan hệ theo phương châm “láng giềng tốt đẹp, hữu nghị truyền thống, hợp tác toàn diện, bền vững lâu dài”; quan hệ chính trị giữa hai nước không ngừng được tăng cường; quan hệ kinh tế, thương mại đầu tư và du lịch giữa hai nước ngày càng phát triển mạnh mẽ. Riêng trong năm 2018, kim ngạch thương mại Việt Nam-Campuchia đạt 4,5 tỷ USD; với đà này, hai nước sẽ sớm vượt mục tiêu 5 tỷ USD đặt ra cho năm 2020. Đặc biệt, khu vực biên giới giữa hai nước bị tàn phá nặng nề trong chiến tranh nay đã trở thành khu vực biên giới hòa bình, hữu nghị, hợp tác, người dân qua lại làm ăn, cùng giúp nhau phát triển; các lực lượng chức năng hai nước phối hợp chặt chẽ quản lý tốt đường biên giới đã hoàn thành được 84% công tác phân giới cắm mốc biên giới trên bộ và cùng quyết tâm hoàn thành công tác này trong thời gian sớm nhất.

“Tôi rất vui mừng ngày nay có nhiều bạn trẻ của đất nước Chùa Tháp đang học tập, rèn luyện tại các cơ sở giáo dục của Việt Nam mà có nhiều em là đại diện có mặt ngày hôm nay. Mong các em học tập thật tốt và mai này nối tiếp truyền thống anh em thân thiết của các bậc cha anh đi trước, đóng góp xứng đáng cho mối quan hệ ngày càng gắn bó tốt đẹp giữa hai nước chúng ta”, Thủ tướng nói.

Nhất trí với diễn văn của Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc, ông Tep Ngorn, Ủy viên Ban Thường vụ Ban chấp hành Trung ương Đảng Nhân dân Campuchia nhấn mạnh, “chúng ta là những người bạn tốt, anh em tốt, láng giềng tốt, đối tác tốt, từng có truyền thống đấu tranh, đoàn kết và cùng trải qua nhiều giai đoạn khó khăn, gian khổ”.

Ông Tep Ngorn, Ủy viên Ban Thường vụ Ban chấp hành Trung ương Đảng Nhân dân Campuchia phát biểu tại buổi lễ.

Thay mặt Quốc hội, Thượng viện, Chính phủ, Mặt trận và nhân dân Campuchia, ông Tep Ngorn bày tỏ lòng biết ơn chân thành và sâu sắc nhất, đồng thời luôn ghi nhớ công ơn to lớn không thể nào quên của Đảng, Nhà nước, Mặt trận, quân đội và nhân dân Việt Nam anh em đã có những hy sinh to lớn để giải phóng và cứu Tổ quốc và nhân dân Campuchia thoát khỏi thảm họa diệt chủng tàn bạo, góp phần vào tiến trình tìm kiếm hòa bình cho đất nước Campuchia.

“Thực tế, sự ủng hộ và giúp đỡ to lớn, kịp thời và hiệu quả của Việt Nam đã góp phần đưa đất nước Campuchia phát triển từ một quốc gia đắm chìm trong chiến tranh, khổ đau, điêu tàn, trở thành một quốc gia có hòa bình trọn vẹn, phát triển trên mọi lĩnh vực và thống nhất đất nước", ông Tep Ngorn nói.

Phó chủ tịch Thượng viện Vương quốc Campuchia Tep Ngorn cũng khẳng định: Mối quan hệ giữa Campuchia và Việt Nam đã lớn mạnh và vững chắc, đặc biệt trong thời kỳ đất nước có hòa bình, ổn định và phát triển. Việc tăng cường trao đổi các chuyến thăm cấp nhà nước và chính thức của lãnh đạo Campuchia và Việt Nam những năm gần đây có ý nghĩa hết sức to lớn, đã mở rộng và làm sâu sắc hơn mối quan hệ đoàn kết, hữu nghị truyền thống và hợp tác gần gũi giữa hai nước. Quan hệ song phương được thể hiện bằng những thành quả trên mọi lĩnh vực, từ chính trị, quân sự, đến kinh tế, xã hội, văn hóa và khoa học. Những nhân tố đó đã tạo môi trường chung tốt đẹp cho việc gìn giữ hòa bình, ổn định, gia tăng tốc độ phát triển kinh tế, nâng cao đời sống nhân dân và cắt giảm đói nghèo của nhân dân hai nước.

Tiết mục văn nghệ biểu diễn tại lễ kỷ niệm. Ảnh: TTXVN

Nhân dịp này, thay mặt cho nhân dân Campuchia, Phó chủ tịch Thượng viện Vương quốc Campuchia Tep Ngorn bày tỏ lòng cảm ơn sâu sắc đối với Đảng, Nhà nước, Mặt trận và nhân dân Việt Nam đã luôn dành sự giúp đỡ, ủng hộ cho công cuộc xây dựng và phát triển đất nước Campuchia, nhất là trong lĩnh vực giáo dục, phát triển cơ sở hạ tầng, xã hội; đặc biệt là giúp Hội đồng quốc gia Mặt trận đoàn kết phát triển Tổ quốc Campuchia hoàn thành thắng lợi nhiệm vụ của mình.

Phó chủ tịch Thượng viện Tep Ngorn nhấn mạnh, Lễ kỷ niệm lần thứ 40 Ngày chiến thắng chiến tranh bảo vệ biên giới Tây Nam của Việt Nam và cùng nhân dân Campuchia chiến thắng chế độ diệt chủng Pol Pot là sự kiện rất có ý nghĩa về kiến tạo hòa bình, hữu nghị và hợp tác tốt đẹp giữa hai nước Campuchia-Việt Nam cũng như để cầu chúc cho mối quan hệ đoàn kết, hữu nghị và hợp tác truyền thống ngày càng keo sơn, vững chắc hơn nữa giữa hai nước. Thượng viện, Quốc hội, Chính phủ, Đảng Nhân dân Campuchia, Mặt trận Đoàn kết và Phát triển Tổ quốc Campuchia luôn ghi nhớ Lễ kỷ niệm hôm nay như một minh chứng cụ thể góp phần vun đắp, tiếp tục tăng cường, củng cố mối quan hệ truyền thống, đoàn kết, hữu nghị, hợp tác tốt đẹp ngày càng sâu rộng, bền vững, trường tồn giữa nhân dân hai nước Campuchia-Việt Nam. 

Cũng tại buổi lễ, các cựu chuyên gia, cựu quân tình nguyện Việt Nam từng chiến đấu tại Campuchia đã ôn lại quá trình đấu tranh cách mạng của nhân dân Campuchia cùng với sự giúp đỡ của quân đội nhân dân Việt Nam đánh đổ chế độ diệt chủng, mang lại sự hồi sinh cho đất nước Chùa Tháp. 

Tin, ảnh: THẢO NGUYỄN - TRỌNG HẢI