Văn chương Hà Nội thời kỳ này tuy bị thực dân Pháp kìm kẹp, kiểm duyệt gắt gao, nhưng vẫn có sự phát triển nhất định. Xuất hiện thêm nhiều cây bút trẻ mà sau này còn đóng góp lâu dài cho văn học nước nhà như: Ngọc Giao, Giang Quân, Lê Văn Ba, Băng Hồ, Nguyễn Cát Ngạc...
Các đại biểu tham dự tọa đàm đánh giá, các tác phẩm được viết ở thời kỳ thực dân Pháp tạm chiếm Hà Nội vẫn giữ được lòng yêu nước, giá trị nhân văn, tính dân tộc sâu sắc, góp phần gìn giữ đạo đức, bảo vệ truyền thống dân tộc nói chung và văn hóa Hà Nội nói riêng. Đặc biệt, dù thực dân Pháp và chính quyền bù nhìn đã thẳng tay bóp nghẹt văn học tiến bộ song các nhà văn ở vùng sau lưng địch vẫn tìm mọi cách lách qua “lưỡi kéo” kiểm duyệt để phát hành những tác phẩm “ngầm” bồi dưỡng ý chí quật cường cho nhân dân bền lòng tin tưởng cuộc kháng chiến chống Pháp nhất định sẽ thành công.
Sở dĩ dù sống và sáng tác trong lòng địch, nhưng văn chương Hà Nội vẫn thuộc dòng tiến bộ, cách mạng. Đa số văn nghệ sĩ đều là những người yêu nước, có ý chí tự tôn dân tộc. Mặt khác, Thành ủy Hà Nội thời kỳ ấy thường xuyên cử cán bộ vận động trí thức, văn nghệ sĩ sống tại Hà Nội tạm chiếm ủng hộ cách mạng; định hướng để các văn nghệ sĩ viết các tác phẩm ở nhiều thể loại khác nhau, dưới hình thức bí mật và cả công khai.
Các đại biểu tham dự tọa đàm cũng kiến nghị các cơ quan chức năng tiếp tục tổ chức các hội thảo, tổ chức sưu tầm và in ấn lại các tác phẩm văn chương 1947-1954 trong Hà Nội tạm chiếm. Từ đó, để hậu thế biết thêm thời kỳ Thủ đô có nhiều tác phẩm văn học giá trị.
Tin, ảnh: HOÀNG HOÀNG