9 bang đầu tiên của Mỹ khởi động ngày bầu cử Tổng thống Mỹ 2016 gồm: Cô-nếch-ti-cớt, In-đi-a-na, Ken-tắc-ki, Mên, Niu Hem-sai, Niu Giơ-xi, Niu Y-oóc, Vơ-môn và Vơ-gi-ni-a.
Nhưng trước đó, vào đầu giờ chiều 8-11 (giờ Việt Nam), người dân ở ba thị trấn nhỏ bé gồm Đi-xvin Nót, Hát Lo-cây-xơn và Min-xphiu thuộc bang Niu Hem-sai của Mỹ đã trở thành những cử tri đầu tiên đi bỏ phiếu trong ngày bầu cử bầu chọn Tổng thống mới cũng như hai viện của Quốc hội và thống đốc các bang.
Kết quả kiểm phiếu chính thức tại ba thị trấn nhỏ nói trên cho thấy ứng cử viên Tổng thống của đảng Cộng hòa Đô-nan Trăm (Donald Trump) đã vượt lên trên đối thủ đảng Dân chủ Hi-la-ri Clin-tơn (Hillary Clinton) với tỷ lệ 32-25. Cụ thể, tại Đi-xvin Nót và Hát Lo-cây-xơn, bà H.Clin-tơn giành được lần lượt 4 phiếu và 17 phiếu bầu, còn ông Đ.Trăm nhận được lần lượt 2 phiếu và 14 phiếu ủng hộ. Nhưng ông Đ.Trăm lại có số phiếu áp đảo tại thị trấn Min-xphiu với tỷ lệ 16-4, giúp ứng cử viên đảng Cộng hòa giành được tổng cộng 32 phiếu bầu.
Cử tri Mỹ đi bỏ phiếu trong ngày bầu cử. Ảnh: Reuters
Theo báo USA Today, kết quả ban đầu nghiêng về ứng cử viên đảng Cộng hòa Đ.Trăm không quá bất ngờ vì cả ba thị trấn nói trên đều có truyền thống ủng hộ đảng Cộng hòa. Cả ba thị trấn đều có số cử tri chưa tới 100 người. Theo luật bang Niu Hem-sai, các cộng đồng dân cư có dưới 100 cử tri được quyền bắt đầu bỏ phiếu vào lúc nửa đêm và đóng hòm phiếu sau khi tất cả các cử tri đăng ký bầu cử đã hoành thành nghĩa vụ công dân của mình.
Trong số ba thị trấn, Đi-xvin Nót vốn nổi tiếng khắp nước Mỹ là địa phương luôn đi bầu Tổng thống sau nửa đêm. Truyền thống này được bắt đầu từ năm 1960 do ông Nên Tin-lót-xơn, chủ khách sạn Balsams Grant Resort Hotel (hiện không còn hoạt động) khởi xướng nhằm thu hút sự chú ý cho khách sạn. Tại thời điểm đó, phần lớn cử tri đi bỏ phiếu đều là nhân viên của khách sạn. Trong khi đó, các điểm bỏ phiếu trên toàn quốc thường mở cửa vào buổi sáng trong ngày bầu cử 8-11.
Tối cùng ngày (theo giờ Việt Nam), ứng cử viên Tổng thống của đảng Dân chủ H.Clin-tơn cùng chồng là cựu Tổng thống Bin Clin-tơn đã đi bỏ phiếu tại điểm bỏ phiếu ở Trường Tiểu học Cha-pa-qua, bang Niu Y-oóc. Phát biểu trước đám đông ủng hộ tại điểm bỏ phiếu này, bà H.Clin-tơn cam kết sẽ làm hết sức mình nếu như bà may mắn giành chiến thắng trong cuộc đua này.
Theo các cuộc điều tra dư luận mới nhất, bà H.Clin-tơn tiếp tục chiếm ưu thế trước đối thủ Đ.Trăm của đảng Cộng hòa với khoảng cách từ 2 đến 5%. Kết quả thăm dò của tờ Washington Post và kênh truyền hình CNN, bà H.Clin-tơn có thể chắc chắn giành được từ 268 đến 275 phiếu đại cử tri và có khả năng lớn để trở thành Tổng thống kế tiếp của nước Mỹ.
Tuy nhiên, các cuộc thăm dò tại từng bang cho thấy, tại một số bang quan trọng vẫn do dự như Phlo-ri-đa, Pen-xin-va-ni-a, Ca-rô-lai-na Bắc và Nê-va-đa, khoảng cách giữa hai đối thủ hầu hết dưới 3%. Việc này khiến kết quả bầu cử khó dự đoán hơn.
Trong ngày bầu cử 8-11, các cử tri Mỹ cũng đi bỏ phiếu để bầu toàn bộ số nghị sĩ Hạ viện, 1/3 số nghị sĩ Thượng viện và thống đốc các bang. Cuộc chạy đua giành ghế tại lưỡng viện Quốc hội Mỹ được đánh giá là nóng không kém cuộc bầu cử Tổng thống vì đóng vai trò then chốt trong việc định hình tương lai chính trị, kinh tế và xã hội của nước Mỹ.
Tại Thượng viện 100 ghế, hiện đảng Cộng hòa đang nắm quyền chi phối với tỷ lệ 54-46. Đảng Dân chủ cần bảo toàn số ghế hiện có và phải giành thêm 5 ghế để trở thành phe đa số kiểm soát Thượng viện. Đây được coi là một nhiệm vụ khả thi khi các cuộc thăm dò dư luận cho thấy, đại diện của hai đảng tại các bang vốn thuộc Cộng hòa như: I-li-noi, In-đi-a-na, Mi-sâu-ri, Niu Hem-sai, Ca-rô-lai-na Bắc, Pen-xin-va-ni-a và Uyn-cô-xin có sự ủng hộ cân bằng nhau.
Trong khi đó, tại Hạ viện, hiện phe Cộng hòa đang nắm giữ đa số ghế với tỷ lệ 247-188. Phe Dân chủ cần giành được 30 ghế để có thể chi phối Hạ viện song điều này được cho là bất khả thi. Việc giành được 30 ghế tại Hạ viện đòi hỏi đảng Dân chủ phải giành chiến thắng gần như mỗi bang mà đảng Cộng hòa đang nắm giữ. Ngoài ra, một số nghị sĩ Cộng hòa có uy tín hiện đang nắm giữ tại các bang vốn là thành trì của đảng Dân chủ cũng khó có khả năng bị đánh bại. Giới quan sát dự đoán, đảng Dân chủ có thể sẽ giành thêm từ 12-15 ghế nhưng chưa đủ để giành lại thế đa số tại đây và đảng Cộng hòa sẽ tiếp tục nắm quyền kiểm soát Hạ viện.
XUÂN PHONG