QĐND - Hằng năm, vào dịp Tết, khoa nhi ở các bệnh viện thường xuyên tiếp nhận nhiều trẻ em bị hóc các loại hạt, mứt dừa, lạc... đặc biệt là thạch. Trẻ mắc những dị vật này nếu người lớn không biết cách xử lý hoặc xử lý sai cách sẽ dẫn đến tình huống trẻ có thể tử vong vì ngạt thở. Ví dụ như mới đây, tại TP Hồ Chí Minh, người nhà phát hiện bé trai 7 tháng tuổi cho mảnh đồ chơi vào miệng, người nhà đã vội vàng dùng tay móc miệng bé để lấy ra. Thế nhưng, chính hành động này đã vô tình đẩy mảnh đồ chơi vào sâu hơn khiến bé mắc nghẹn, không thở được và phải vào bệnh viện cấp cứu. May mắn, bé đã được các bác sĩ cấp cứu kịp thời.

Có nhiều nguy cơ khiến trẻ bị mắc dị vật, nhất là khi trẻ vừa ăn vừa chơi. Mặt khác, có nhiều gia đình thường ép các bé ăn trong khi trẻ đã ăn no hoặc chán ăn. Việc mắng để ép trẻ ăn khiến trẻ khóc, điều này rất nguy hiểm vì những lúc như thế nguy cơ hóc thức ăn của trẻ rất lớn. Nếu hạt cơm, hạt cháo hoặc thức ăn chạy vào đường thở sẽ khiến trẻ khó thở và nguy cơ dẫn đến việc trẻ ngừng thở rất cao. Những lúc như vậy, người nhà tuyệt đối không dùng tay móc dị vật trong miệng vì có thể đẩy dị vật vào sâu hơn, thậm chí khiến trẻ ngừng thở ngay lập tức (nhất là hóc thạch, miếng thạch hình trụ, trơn, rất dễ bít kín đường thở của trẻ. Vì thế, người lớn phải hết sức chú ý khi cho trẻ ăn các món thạch, bánh có độ dẻo, ăn các trái cây như nhãn, vải có hạt trơn tròn rất dễ hóc). Mặt khác, tuyệt đối không được đặt trẻ nằm ngửa, vuốt ngực xuôi nếu không dị vật sẽ rơi vào sâu hơn, thậm chí vào phổi. Khi phát hiện trẻ hóc dị vật, ngay lập tức cho trẻ nằm sấp dọc trên một tay của người lớn, hoặc đặt trẻ lên chân, giữ cổ thẳng, để đầu cúi xuống, vỗ giữa lưng (giữa hai xương bả vai) trẻ nhiều lần để kích thích trẻ ho, khiến dị vật bắn ra theo đường ho. Sau khi làm xong, nếu trẻ vẫn khó thở, tím tái, cha mẹ cần đặt bé nằm ngửa dọc cánh tay, dùng hai ngón trỏ ấn nhanh, mạnh, đột ngột vào xương ức. Khi sơ cứu cho trẻ, nếu thấy cháo, sữa, canh… chảy từ mũi, miệng ra thì cần lau, hút sạch để trẻ được thông thoáng đường thở, rồi lập tức đưa trẻ đến cơ sở y tế gần nhất.

Còn đối với trẻ lớn và người lớn, cần ôm sát người mình, áp lưng vào cơ thể, đặt tay dưới xương ức, dùng 3 ngón tay ấn mạnh 5 lần vào vùng thượng vị (vùng trên rốn và dưới xương ức). Làm động tác này tới khi nào bé thấy đỡ và tỉnh táo hơn, sau đó đưa bé đến cơ sở y tế để lấy hết dị vật trong cơ thể.

PGS, TS NGUYỄN TIẾN DŨNG (nguyên Trưởng khoa Nhi, Bệnh viện Bạch Mai)