Phát biểu khai mạc, Thứ trưởng Bộ Y tế Trần Văn Thuấn nhấn mạnh: Luật Hiến, lấy, ghép mô, bộ phận cơ thể người và hiến lấy xác, được Quốc hội thông qua năm 2006, là văn bản pháp lý đầu tiên của Việt Nam đặt nền móng cho lĩnh vực y học mang tính nhân văn và tiên tiến. Nhờ hành lang pháp lý này, đến nay, Việt Nam đã thực hiện hơn 9.500 ca ghép tạng, xây dựng được mạng lưới 27 cơ sở y tế đủ năng lực kỹ thuật, từng bước làm chủ nhiều kỹ thuật ghép phức tạp.

Thứ trưởng Bộ Y tế Trần Văn Thuấn phát biểu tại hội thảo. 

Tuy nhiên, sau gần hai thập kỷ triển khai, bối cảnh thực tiễn, trình độ công nghệ, nhu cầu của người bệnh và yêu cầu quản trị y tế đã thay đổi mạnh mẽ. Trong khi đó, Luật hiện hành đang bộc lộ một số bất cập, chưa theo kịp sự phát triển của ngành. Việc sửa đổi Luật là yêu cầu khách quan và cấp thiết, phù hợp với tinh thần Nghị quyết số 66-NQ/TW ngày 30-4-2025 của Bộ Chính trị về đổi mới công tác xây dựng và thi hành pháp luật, nhằm đáp ứng yêu cầu phát triển đất nước trong kỷ nguyên mới.

Thực tiễn hiện nay đang đặt ra nhiều vấn đề chưa được Luật hiện hành điều chỉnh hoặc điều chỉnh chưa đầy đủ. Cụ thể như: Chưa có cơ chế tài chính đồng bộ cho toàn bộ chuỗi hoạt động hiến-lấy-vận chuyển-bảo quản-ghép; người dưới 18 tuổi chưa được phép hiến tạng, kể cả trong trường hợp có ý chí tự nguyện và sự đồng thuận của gia đình; quy trình chẩn đoán chết não-điều kiện tiên quyết để xác định khả năng hiến còn phức tạp, kéo dài, thiếu quy chuẩn dễ áp dụng tại các cơ sở khám, chữa bệnh; tỷ lệ hiến tạng từ người chết não còn rất thấp, trong khi hơn 90% số tạng được ghép hiện nay vẫn đến từ người hiến sống, gây ra nhiều thách thức về đạo đức và pháp lý; quy trình đăng ký hiến tạng còn phức tạp, chưa thân thiện và khó tiếp cận với đa số người dân.

Quang cảnh hội thảo. 

Thứ trưởng Trần Văn Thuấn nhấn mạnh: Việc sửa đổi Luật lần này cần được nhìn nhận như một bước đột phá về thể chế, bảo đảm tính khả thi, nhất quán, tạo nền tảng pháp lý bền vững, nhân văn và hiệu quả cho lĩnh vực ghép tạng- một lĩnh vực y học tiên tiến đang ngày càng mang lại cơ hội sống cho hàng nghìn người bệnh mỗi năm. Đồng thời, trong bối cảnh toàn cầu hóa và hội nhập quốc tế ngày càng sâu rộng, lĩnh vực ghép mô, tạng cũng không nằm ngoài xu hướng đó. Vì vậy, Luật sửa đổi cần tiếp cận các thông lệ quốc tế tiên tiến, nhưng vẫn phải bảo đảm phù hợp với thuần phong mỹ tục, điều kiện thực tiễn và năng lực triển khai tại Việt Nam.

Chia sẻ tại hội thảo, Phó cục trưởng Cục Quản lý Khám, chữa bệnh (Bộ Y tế) Nguyễn Trọng Khoa cho biết, về nội dung sửa đổi, bổ sung Luật Hiến, lấy, ghép mô, bộ phận cơ thể người và hiến lấy xác, các điểm chính được đề xuất gồm có: Cho phép người từ 18 tuổi và người chết tim được hiến mô, tạng; đơn giản hóa điều kiện lấy mô, tạng; rút ngắn thời gian trong quy trình chẩn đoán chết não; thay đổi thứ tự ưu tiên trong tiếp nhận ghép tạng; xây dựng cơ chế tài chính và chính sách hỗ trợ phù hợp...

Tin, ảnh: AN AN

* Mời bạn đọc vào chuyên mục Y tế xem các tin, bài liên quan.