Xây dựng mô hình điểm về trạm y tế xã

Theo thống kê, mạng lưới y tế trong cả nước hiện có gần 14.000 cơ sở từ tuyến Trung ương đến xã/phường, trong đó, YTCS có gần 12.000 đơn vị. 99,4% số xã đã có nhà, trạm y tế (0,6% số xã còn lại chưa có cơ sở riêng, phải nhờ cơ sở khác); 98,2% số trạm y tế có nữ hộ sinh hoặc y sĩ sản nhi; 74,3% số thôn, bản, tổ dân phố có nhân viên y tế hoạt động. Khoảng 80% số trạm y tế xã thực hiện khám, chữa bệnh bảo hiểm y tế (BHYT), thí điểm quản lý một số bệnh mạn tính, như: Hen, tăng huyết áp, đái tháo đường...

Cho trẻ uống vắc-xin phòng bại liệt tại Trạm y tế xã Đạ Ròn (Đơn Dương, Lâm Đồng). Ảnh: QUANG MINH

Trong khi đó, gần 80% dân số nước ta sống ở nông thôn nên YTCS càng đóng vai trò quan trọng, góp phần tăng khả năng tiếp cận của người dân đối với dịch vụ y tế ngay tại cơ sở, bảo đảm công bằng trong chăm sóc sức khỏe và giảm đến mức thấp nhất chi phí mà người dân phải bỏ ra. Bởi vậy, ngành y tế đang nỗ lực cùng các địa phương củng cố hệ thống tổ chức bộ máy mạng lưới YTCS theo hướng thu gọn đầu mối, nâng cao hiệu quả, thực hiện mô hình trung tâm y tế huyện đa chức năng (cả dự phòng và khám, chữa bệnh), quản lý trạm y tế xã. Cùng với đó, các bệnh viện tuyến Trung ương với vai trò chỉ đạo tuyến cũng đẩy mạnh chuyển giao kỹ thuật, đào tạo liên tục, đào tạo qua thực hành, hướng dẫn chuyên môn cho YTCS, thực hiện chế độ luân phiên có thời hạn đối với cán bộ y tế. Ngành y tế đã triển khai Dự án "Thí điểm đưa bác sĩ trẻ tình nguyện về công tác tại miền núi, vùng sâu, vùng xa, biên giới, hải đảo, vùng có điều kiện kinh tế-xã hội đặc biệt khó khăn"; "Đề án đào tạo nhân lực y tế cho vùng khó khăn, vùng núi của các tỉnh thuộc miền Bắc và miền Trung, vùng Đồng bằng sông Cửu Long và vùng Tây Nguyên theo chế độ cử tuyển"; xây dựng một số chính sách ưu đãi cho nhân viên YTCS, đặc biệt tại vùng kinh tế-xã hội khó khăn.

Hiện, Bộ Y tế đã lựa chọn 26 trạm y tế xã thuộc 8 tỉnh để xây dựng mô hình điểm. Theo đó, mỗi tỉnh tham gia xây dựng mô hình điểm sẽ lựa chọn ra 3 trạm tại 3 vùng (vùng 1-2-3) phân theo mức độ khó khăn của người dân trong tiếp cận bệnh viện, trung tâm y tế hoặc phòng khám đa khoa khu vực. Tỉnh Lâm Đồng lựa chọn 3 trạm y tế thuộc huyện Đơn Dương: Trạm y tế thị trấn Thạnh Mỹ (vùng 1), xã Quảng Lập (vùng 2) và xã Đạ Ròn (vùng 3). Cả 3 điểm này đều được công nhận đạt Bộ tiêu chí Quốc gia về y tế giai đoạn đến năm 2020...

Thiếu thiết bị và nhân lực chất lượng cao

Thực tế hiện nay, nhiều trạm y tế chưa đảm đương được yêu cầu đề ra, khi thiết bị thì thiếu còn nhân lực lại yếu. Mới đây, Thứ trưởng Bộ Y tế Phạm Lê Tuấn cùng đoàn công tác đi kiểm tra công tác YTCS và triển khai mô hình trạm y tế điểm tuyến xã tại tỉnh Lâm Đồng. Qua kiểm tra, đoàn nhận thấy các trạm còn nhiều hạn chế trong сung cấp dịch vụ, nguyên nhân chính là do nhân lực. Một số kỹ thuật như xét nghiệm nước tiểu hay điện tim, mặc dù các trạm có thiết bị, nhưng do cán bộ y tế không có chứng chỉ nên không thực hiện được, dẫn tới lãng phí. Việc quản lý bệnh nhân mắc các bệnh không lây nhiễm mới ở mức thấp. Đặc biệt, các trạm y tế này đều chưa có bác sĩ được đào tạo y học gia đình.

Theo Bộ trưởng Bộ Y tế Nguyễn Thị Kim Tiến: Hiện ngành y tế đang xây dựng thí điểm 24 trạm y tế của 8 tỉnh đúng mô hình chuẩn theo nguyên lý y học gia đình, tổng kết, rút kinh nghiệm rồi nhân rộng trong cả nước. Ngoài ra, ngành y tế sẽ quyết liệt cải cách thủ tục hành chính, tăng cường chất lượng để người dân tin tưởng khám, chữa bệnh tại tuyến dưới; bệnh nặng mới lên tuyến trên. Cùng với đó, ngành tiếp tục thực hiện đề án bệnh viện vệ tinh, đẩy mạnh đào tạo, chuyển giao kỹ thuật để nâng cao năng lực cho y tế tuyến dưới.

AN AN