Phát hiện cách ngăn ngừa sụt cân nghiêm trọng ở bệnh nhân ung thư giai đoạn cuối

Cachexia phổ biến không chỉ ở bệnh nhân ung thư mà còn xuất hiện ở những người mắc bệnh thận giai đoạn cuối, suy tim hoặc bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính (COPD) mức độ trung bình đến nặng.

Các nhà nghiên cứu tại Viện Khoa học Weizmann (Rehovot, Israel) và Trung tâm Ung thư MD Anderson (Houston, Mỹ) đã xác định sự gián đoạn trong quá trình liên lạc giữa não và gan – qua dây thần kinh phế vị (vagus nerve) – là yếu tố then chốt gây ra tình trạng suy mòn. Trong các bệnh lý ác tính, tình trạng viêm hệ thống làm tổn thương dây thần kinh phế vị, dẫn đến rối loạn chức năng gan và kéo theo sự suy kiệt toàn cơ thể.

Hội chứng suy mòn (cachexia), một trong những biến chứng chết người thường gặp ở các bệnh nhân ung thư giai đoạn cuối. Ảnh minh họa: dantri.com.vn

Nghiên cứu này cho thấy, việc chặn có chọn lọc dây thần kinh phế vị bên phải – bằng cả phương pháp xâm lấn và không xâm lấn – có thể ngăn ngừa sự khởi phát của hội chứng cachexia ở mô hình động vật. Can thiệp này giúp duy trì khối lượng cơ và mỡ, cải thiện cảm giác thèm ăn, tăng hiệu quả điều trị ung thư và kéo dài thời gian sống.

Dây thần kinh phế vị đóng vai trò là “xa lộ thông tin” giữa não và nhiều cơ quan quan trọng như tim, phổi, gan và hệ tiêu hóa. Đây là tuyến truyền tín hiệu hai chiều, cho phép não kiểm soát hoạt động các cơ quan và ngược lại – các cơ quan thông báo tình trạng ngược về não. Chính cơ chế này giúp điều hòa nhịp tim, hô hấp, tiêu hóa và cả tình trạng viêm cũng như chuyển hóa của cơ thể.

Vì dây thần kinh phế vị liên quan đến nhiều cơ quan, rối loạn của nó có thể gây ra hàng loạt bệnh lý khác nhau: Từ các bệnh tiêu hóa (như liệt dạ dày, hội chứng ruột kích thích, trào ngược axit), tim mạch (rối loạn nhịp, tụt huyết áp), hô hấp, viêm mạn tính, đến các rối loạn thần kinh – tâm thần như trầm cảm, lo âu, động kinh và đau nửa đầu, cũng như các rối loạn chuyển hóa như béo phì và hội chứng chuyển hóa.

Điểm đáng chú ý là các phương pháp điều trị được thử nghiệm trong nghiên cứu đều sử dụng công nghệ đã được phê duyệt để sử dụng trên người. Điều này đồng nghĩa với việc nếu hiệu quả được xác nhận qua các thử nghiệm lâm sàng đang được tiến hành, bệnh nhân có thể tiếp cận phương pháp điều trị mới này trong thời gian tương đối ngắn.

Hiện nay, điều trị cachexia chủ yếu nhằm kiểm soát triệu chứng, bao gồm cải thiện dinh dưỡng, dùng thuốc, tập luyện và điều trị bệnh nền. Tuy nhiên, chưa có giải pháp nào thực sự hiệu quả trong việc ngăn chặn hoặc đảo ngược hội chứng này.

Nghiên cứu mới mở ra nhiều ứng dụng thực tiễn không chỉ cho bệnh nhân ung thư, mà còn cho cả những người mắc bệnh mạn tính khác. Việc khôi phục đường truyền tín hiệu giữa não và gan thông qua dây thần kinh phế vị có thể giúp ngăn ngừa tình trạng sụt cân, duy trì khối cơ, tăng cảm giác ngon miệng, cải thiện đáp ứng điều trị ung thư, kéo dài tuổi thọ và nâng cao chất lượng sống.

Ngoài ung thư, phát hiện này cũng có thể được ứng dụng trong điều trị các bệnh có liên quan đến viêm hệ thống và rối loạn chức năng cơ quan như suy tim, COPD và bệnh thận mãn tính.

TTXVN

*Mời bạn đọc vào chuyên mục Y tế xem các tin, bài liên quan.