Chết vì chủ quan

Ở nước ta, số tử vong do bệnh dại ghi nhận tăng cao, khu vực miền núi phía Bắc được coi là khu vực trọng điểm của bệnh dại với hơn 80% số ca tử vong. Ngày 4-6, tại Khoa Truyền nhiễm, Bệnh viện Bạch Mai lại có thêm bệnh nhân tử vong do bệnh dại. Như vậy, theo ghi nhận tại Khoa Truyền nhiễm, trong vòng 3 tuần gần đây có hai bệnh nhân tử vong do bệnh dại. Bệnh nhân là chị Phan Thị C (24 tuổi, ở Phú Xuyên, Hà Nội), là bác sĩ thú y đang làm việc tại một phòng khám thú y tư nhân tại Phú Thọ. Trong lúc đang làm việc, bệnh nhân bị chó ốm cắn vào tay, vết cắn ở vị trí bàn tay phải. Sau khi bị cắn, bệnh nhân đã sơ cứu, rửa vết thương, sát trùng và băng lại. Sau 4 ngày con chó chết, nhưng bệnh nhân vẫn không tiêm phòng vắc-xin dại vì chị cho rằng chó chết do bị viêm đường hô hấp trên. Theo PGS, TS Đỗ Duy Cường, Trưởng khoa Truyền nhiễm, Bệnh viện Bạch Mai: Bệnh nhân được chuyển đến khoa trong tình trạng điển hình của bệnh dại: Tỉnh táo, tiếp xúc được nhưng hốt hoảng, vật vã, sợ gió, sợ nước, có tiếng thít thanh quản khi uống nước, rối loạn thần kinh thực vật, nhịp tim nhanh 140 lần/phút. Bệnh tiến triển rất nhanh và bệnh nhân sau đó đã tử vong. Theo người nhà, cùng thời điểm, còn có hai người cũng bị con chó trên cắn nhưng đã đi tiêm phòng nên không để lại hậu quả.

Người dân đưa vật nuôi tới tiêm phòng tại tỉnh Bắc Giang. Ảnh: HẢI ANH

Trước đó, chưa đầy một tuần (từ 22 đến 25-5), Bệnh viện Nhiệt đới Trung ương đã tiếp nhận hai trường hợp bệnh nhân nhi ở hai tỉnh Hòa Bình và Lạng Sơn nhập viện với những biểu hiện rõ rệt của bệnh dại giai đoạn cuối và đã tử vong ngay trong tuần… Điểm chung trong hai trường hợp đáng tiếc này là gia đình cả hai cháu đều không biết con mình bị chó nhà cắn, nên các cháu không được tiêm phòng dại kịp thời. Chỉ đến khi phát bệnh, hai cháu mới được đưa đi cấp cứu, nhưng đã muộn…

Tiêm vắc-xin ngay khi bị chó, mèo… cắn

Bệnh dại là bệnh gây bởi vi-rút dại lây truyền từ các loại động vật, như: Chó, mèo,… sang người chủ yếu qua vết cắn hoặc vết trầy xước trên cơ thể. Hầu hết các trường hợp gây bệnh dại ở người tại Đông Nam Á là do chó cắn. Thời gian ủ bệnh sau khi bị cắn thường vài tuần, có thể lâu hơn vài tháng thậm chí hàng năm tùy thuộc vào số lượng, mức độ tổn thương và vị trí của vết cắn có gần thần kinh trung ương hay không. Triệu chứng điển hình của bệnh dại thường có các biểu hiện như: Hung dữ, sợ nước, sợ gió, kích thích, rối loạn thần kinh thực vật, tăng tiết nước bọt… Theo PGS, TS Đỗ Duy Cường, bệnh dại khi đã có triệu chứng (dại lên cơn) thì tử vong chắc chắn 100%. Hiện nay, bệnh dại chưa có thuốc điều trị đặc hiệu nên việc tiêm vắc-xin dự phòng bệnh dại sau phơi nhiễm là bắt buộc nếu bị chó, mèo hay động vật khác bị dại hoặc nghi ngờ bị dại cắn. Để phòng, chống bệnh dại mỗi người cần có trách nhiệm tiêm phòng dại cho chó, mèo đầy đủ và đúng lịch theo khuyến cáo của bác sĩ hoặc cán bộ thú y; không bán hoặc tiêu thụ thịt chó, mèo… bị ốm hoặc nghi ngờ dại vì có thể làm cho bệnh dịch lây lan. Người dân cũng cần nhốt hoặc theo dõi chó, mèo trong vòng một tuần nếu có biểu hiện bất thường hoặc ốm, chết thì phải đi tiêm phòng ngay.

Bác sĩ khuyến cáo, nếu một người bị động vật cắn thì vết thương cần được rửa ngay với xà phòng và dưới vòi nước chảy liên tục trong thời gian khoảng 10-15 phút. Sau đó vết thương cần được rửa kỹ với cồn 70% hoặc cồn iod và đưa ngay bệnh nhân đến cơ sở y tế để được tư vấn tiêm phòng vắc-xin và huyết thanh kháng dại càng sớm càng tốt. Tuyệt đối không bóp nặn vết thương và băng kín vết thương vì có thể khiến vi-rút dại lan nhanh hơn vào cơ thể. Cục Y tế dự phòng (Bộ Y tế) khuyến cáo người dân không thả rông chó, mèo; khi chó ra đường phải được đeo rọ mõm; không đùa nghịch, trêu chọc chó, mèo. 

Theo mục tiêu đặt ra trong “Chiến lược loại trừ bệnh dại tại ASEAN” thì đến năm 2020 ở khu vực, trong đó có Việt Nam sẽ loại trừ bệnh dại. Để đạt được mục tiêu loại trừ bệnh dại khỏi đời sống rất cần sự vào cuộc của lực lượng chức năng trong việc tuyên truyền, vận động nâng cao ý thức của người dân trong việc tiêm phòng dại cho chó, mèo. Cùng đó cần tăng cường kiểm tra, có biện pháp mạnh với hành vi vi phạm, như: Nuôi chó thả rông, không tiêm phòng đầy đủ...

DIỆP CHÂU