Phóng viên (PV): Ông cho biết tầm quan trọng của thuốc ARV đối với người nhiễm HIV hiện nay?

Ông Nguyễn Hoàng Long: Trước đây, người bị nhiễm HIV coi như đã lĩnh “bản án bán tử hình”. Nhưng hiện nay, nếu người nhiễm HIV tuân thủ điều trị ARV, duy trì số lượng HIV trong máu dưới ngưỡng phát hiện (dưới 200 virus/ml máu) thì sẽ cải thiện được sức khỏe, sống lâu, sống khỏe, sinh con như những người bình thường mà không lây truyền từ mẹ sang con. Hiện nay, y học thế giới vẫn chưa tìm ra thuốc cũng như phương pháp chữa trị dứt điểm HIV/AIDS nên điều trị bằng ARV được coi là phương pháp điều trị đặc hiệu. Điều trị bằng ARV làm ức chế sự nhân lên của virus, do đó duy trì được lượng virus thấp nhất trong máu, thông qua đó cũng duy trì được tình trạng bình thường của hệ miễn dịch. Khi hệ miễn dịch chưa bị suy giảm thì không có nguy cơ mắc các bệnh nhiễm trùng cơ hội hoặc chỉ mắc ở mức độ nhẹ. Trong trường hợp hệ miễn dịch của người nhiễm HIV đã bị suy giảm, nhờ ARV kiềm chế sự nhân lên của HIV mà hệ miễn dịch được phục hồi, giúp người nhiễm HIV tiếp tục sống khỏe mạnh, lâu dài như mọi người.

Ông Nguyễn Hoàng Long.

PV: Ông có thể đưa ra ví dụ cụ thể về hiệu quả của thuốc ARV đối với người nhiễm HIV?

Ông Nguyễn Hoàng Long: Người đầu tiên được phát hiện nhiễm virus HIV ở Việt Nam vào tháng 12-1990 là một phụ nữ 30 tuổi ở TP Hồ Chí Minh. Đến nay, sau gần 30 năm phát hiện, bệnh nhân vẫn sống khỏe mạnh sau khi dùng thuốc kháng virus ARV. Hiện những xét nghiệm máu của chị cho thấy số lượng virus rất thấp, dưới ngưỡng phát triển do bệnh nhân dùng thuốc đều đặn với tinh thần thoải mái nên đã kìm được sự phát triển virus HIV. Nếu như năm 2005 chỉ có 5.000 bệnh nhân được điều trị ARV thì đến tháng 6-2017, Việt Nam đã có 113.000 bệnh nhân được điều trị ARV. Theo tính toán của các chuyên gia quốc tế, hiệu quả từ điều trị ARV tại Việt Nam trong 10 năm qua đã giúp khoảng 150.000 người nhiễm HIV thoát khỏi tử vong và dự phòng cho 450.000 người không nhiễm HIV. Tuy nhiên, hiện còn rất nhiều người nhiễm HIV chưa được tiếp cận điều trị, bởi cản trở lớn nhất là sự kỳ thị. Người nhiễm HIV sợ lộ thông tin, danh tính. Điều này đồng nghĩa nguy cơ lây nhiễm sang cộng đồng cao do không điều trị để kiểm soát lượng virus trong cơ thể.

Tư vấn, hướng dẫn cho bệnh nhân HIV/AIDS tại Trung tâm Phòng, chống HIV/AIDS tỉnh Sơn La. Ảnh: Hải Huệ.

PV: Để kiểm soát được tải lượng virus khi điều trị bằng ARV, người nhiễm HIV cần làm gì, thưa ông?

Ông Nguyễn Hoàng Long: Như đã biết, chỉ thông qua xét nghiệm mới kiểm soát được tải lượng virus HIV dưới ngưỡng phát hiện. Tải lượng virus có thể đạt mức dưới 200 bản sao virus/ml sau khi bệnh nhân điều trị thuốc từ một đến ba tháng, phụ thuộc vào cơ địa của từng cá thể. Trong năm đầu tiên điều trị, bệnh nhân HIV sẽ được xét nghiệm tải lượng vi rút 6 tháng một lần, các năm tiếp theo chỉ tiến hành xét nghiệm một năm một lần. Trong thời gian điều trị, nếu bệnh nhân có dấu hiệu kháng phác đồ sẽ được chỉ định xét nghiệm thêm. Theo kết quả nghiên cứu của Cục Phòng, chống HIV/AIDS, ở Việt Nam có khoảng 91,5% số người điều trị đều có tải lượng HIV dưới ngưỡng phát hiện, nghĩa là không có khả năng lây nhiễm sang bạn tình khi quan hệ tình dục không sử dụng bao cao su hoặc bất cứ biện pháp an toàn nào.

PV: Trân trọng cảm ơn ông!

AN AN (thực hiện)