Các chuyên gia tính toán, chỉ cần tách riêng rác thực phẩm trong rác sinh hoạt hiện nay đã có thể giải quyết thành công trên 50% vấn đề xử lý rác thải nước ta hiện nay. Trên thế giới đã từng có nhiều kinh nghiệm xử lý rác thải để giảm tỷ lệ chôn lấp và xử lý rác hiện đại đáng để chúng ta học tập.
Theo tôi được biết, Hàn Quốc trong quá khứ cũng từng vấp phải tình trạng như nước ta. Trong quá trình phát triển kinh tế bùng nổ và đô thị hóa, lượng rác thải liên tục tăng theo cấp số nhân và làm quá tải hệ thống xử lý chôn lấp truyền thống. Hệ lụy của vấn đề này là sự ô nhiễm môi trường, sự phản đối của người dân sinh sống cạnh các bãi rác ô nhiễm…
    |
 |
|
Xử lý rác tại nguồn, thu phí rác thải theo khối lượng là những bước đi thay đổi thói quen xả rác vô tội vạ của người dân. |
Điều này chỉ được giải quyết triệt để nhờ sự thay đổi về chính sách quản lý rác. Cùng với việc phát triển dây chuyền xử lý rác hiện đại, việc quan trọng không kém là phải thay đổi ý thức của người dân hạn chế tạo ra rác thải, đặc biệt là các loại rác thải hữu cơ.
Sự thay đổi đã thấy rõ ràng sau đó vài năm. Những khu xử lý rác lớn, tập trung có công suất hàng chục nghìn tấn/ngày. Dây chuyền xử lý rác thải khép kín có khả năng biến rác thành tài nguyên. Rác thực phẩm được xử lý thành khí sinh học, phân bón và thức ăn gia súc. Bao bì và giấy được chế biến thành nhiên liệu rắn. Thủy tinh và kim loại được thu hồi. Chất trơ và thành phần không tái chế được ở cuối quy trình xử lý được chôn lấp. Nước rỉ rác được xử lý để tưới cây. Khí sinh học từ rác thực phẩm, khu xử lý nước thải và bãi rác được sử dụng để chạy các máy phát điện khí. Lượng rác chôn lấp giảm từ 80% xuống còn 16%. Đặc biệt, tỷ lệ xả rác của người dân đã giảm khoảng 26%.
Hiện tại, nước ta đang từng bước tiến tới phương thức xử lý rác thông minh thông qua việc phân loại tại nguồn và thu phí rác thải theo thể tích. Tuy nhiên, theo quan điểm của tôi, để giảm tỷ lệ tạo ra rác thải của người dân và tăng năng lực xử lý, tái chế rác thải, việc thu phí trên chỉ là phương tiện điều tiết kinh tế để thay đổi thói quen và ý thức của người dân. Việc xử lý rác thải, trong đó phần lớn là rác thải hữu cơ cần cách tiếp cận tổng thể; cải tổ hạ tầng tiếp nhận, chuyên chở, tái chế rác. Nếu thiếu điều này, việc thu phí sẽ chỉ tạo ra tâm lý chống đối, bất hợp tác từ người dân.
KIM NGÂN (TP Phủ Lý, tỉnh Hà Nam)