Việt Nam đạt được nhiều thành tựu trong phòng, chống HIV AIDS

Dự hội nghị có các đồng chí: Trương Hòa Bình, Ủy viên Bộ Chính trị, Phó thủ tướng Thường trực Chính phủ; Nguyễn Thanh Long, Bộ trưởng Bộ Y tế và đại diện các bộ, ban, ngành Trung ương và hơn 3.000 đại biểu thuộc các điểm cầu của 63 tỉnh, thành phố và quận, huyện trong toàn quốc.

Ngành Y tế cần nâng cao chất lượng các dịch vụ khám chữa bệnh cho người nhiễm HIV/AIDS

Phát biểu tại hội nghị, Phó thủ tướng Thường trực Trương Hòa Bình ghi nhận và đánh giá cao sự nỗ lực, lòng nhiệt huyết và sự tận tụy, hy sinh thầm lặng của đội ngũ cán bộ, nhân viên y tế, các tổ chức xã hội, các tổ chức cộng đồng và người dân trực tiếp tham gia công tác phòng, chống HIV/AIDS. Đồng chí Phó thủ tướng Thường trực nhấn mạnh: Sau gần 40 năm thế giới ứng phó, đại dịch HIV/AIDS vẫn chưa được kiểm soát hoàn toàn. Dịch HIV/AIDS vẫn là mối đe dọa trực tiếp đến sức khỏe và tính mạng con người; ảnh hưởng đến sự phát triển kinh tế, xã hội và tương lai nòi giống của các quốc gia, dân tộc. Thời gian qua, Việt Nam đạt được nhiều thành tựu, tuy nhiên công tác phòng, chống HIV/AIDS ở nước ta trong thời gian tới cũng còn đối diện nhiều khó khăn, thách thức. Cụ thể, dịch HIV vẫn tiếp tục có nhiều diễn biến phức tạp. Mỗi năm nước ta vẫn có gần 10.000 trường hợp nhiễm HIV mới được phát hiện; khoảng 2.000 người tử vong; khoảng 40.000 người nhiễm HIV sống trong cộng đồng mà chưa biết tình trạng nhiễm HIV của mình. Đặc biệt, lây nhiễm HIV qua quan hệ tình dục tiếp tục tăng, nhất là nhóm nam quan hệ tình dục đồng giới (MSM), dẫn đến việc kiểm soát dịch HIV càng trở nên khó khăn hơn… Bên cạnh đó, tình trạng kỳ thị, phân biệt, đối xử liên quan đến HIV vẫn còn…

Phó thủ tướng Thường trực Chính phủ Trương Hòa Bình phát biểu tại hội nghị.

Tại hội nghị, Phó thủ tướng Thường trực Trương Hòa Bình đề nghị lãnh đạo các cấp, các ngành, đoàn thể Trung ương và địa phương không được chủ quan, lơ là bởi dịch HIV/AIDS có thể bùng phát trở lại và dịch này không thể tự mất đi nếu không được đầu tư và can thiệp. Đối với ngành y tế, đồng chí Trương Hòa Bình yêu cầu phát huy mọi nguồn lực tiếp tục tăng cường, mở rộng độ bao phủ và nâng cao chất lượng các dịch vụ khám chữa bệnh, can thiệp giảm tác hại, tư vấn xét nghiệm HIV, chăm sóc, điều trị HIV/AIDS; thực hiện tốt công tác liên thông trong khám chữa bệnh, bảo đảm mọi người dân đều được chăm sóc sức khỏe, đặc biệt tạo điều kiện thuận lợi tối đa cho người dân tiếp cận các dịch vụ dự phòng lây nhiễm HIV; người có hành vi nguy cơ cao tiếp cận sớm dịch vụ xét nghiệm HIV; người nhiễm HIV được tiếp cận điều trị bằng thuốc kháng virus ARV sớm và tham gia bảo hiểm y tế; làm tốt công tác truyền thông để mọi người dân hiểu được và không kỳ thị người mắc, nhiễm HIV/AIDS.

Đối với các tổ chức xã hội, cộng đồng, Phó thủ tướng Thường trực yêu cầu cần tham gia tích cực, mạnh mẽ hơn nữa vào các hoạt động phòng, chống HIV/AIDS nhất là việc cung cấp các dịch vụ phòng, chống HIV/AIDS cho các nhóm đích của mình. Các cơ quan chính phủ thời gian tới cũng cần giúp Chính phủ nghiên cứu đề xuất tạo môi trường và cơ chế thuận lợi cho sự tham gia của các tổ chức xã hội trong công tác phòng, chống HIV/AIDS…

Phó thủ tướng Thường trực Trương Hòa Bình nhấn mạnh: Với chủ đề “30 năm ứng phó và cơ hội chấm dứt đại dịch AIDS tại Việt Nam”, việc lựa chọn chủ đề Tháng Hành động quốc gia phòng, chống HIV/AIDS của Việt Nam năm 2020 mang nhiều ý nghĩa, nó nhắc nhở mỗi chúng ta không quên rằng, Việt Nam đã trải qua 30 năm phòng, chống HIV, là thời điểm để nhìn nhận lại công cuộc ứng phó với đại dịch AIDS và có những điều chỉnh phù hợp trong chặng đường sắp tới; đồng thời nhắc nhở chúng ta dịch HIV/AIDS từng bước được kiểm soát ở Việt Nam nhưng cũng nhiều khó khăn trước mắt đang chờ đợi và cũng để chúng ta nhìn thấy cơ hội và tin tưởng rằng, Việt Nam sẽ chấm dứt cơ bản đại dịch AIDS vào năm 2030.

Phó thủ tướng Thường trực Trương Hòa Bình cũng mong muốn và đề nghị Chính phủ các nước, các cá nhân và tổ chức quốc tế tiếp tục quan tâm ủng hộ cả về tài chính và kỹ thuật để giúp Việt Nam trong công tác phòng, chống HIV/AIDS.

Dịch HIV/AIDS ở Việt Nam đã và đang từng bước được kiểm soát

Phát biểu tại hội nghị, Bộ trưởng Bộ Y tế Nguyễn Thanh Long nhấn mạnh, trải qua 30 năm ứng phó với đại dịch AIDS, với sự chỉ đạo quyết liệt của Đảng, Chính phủ cùng với sự vào cuộc của cả hệ thống chính trị; sự phối hợp của các bộ, ngành, địa phương; sự tham gia tích cực, chủ động của cộng đồng; sự giúp đỡ quý báu của bạn bè quốc tế và sự chủ động của hệ thống y tế, Việt Nam đã triển khai toàn diện, hiệu quả các hoạt động phòng, chống HIV/AIDS. Dịch HIV/AIDS ở Việt Nam đã và đang từng bước được kiểm soát, tỷ lệ nhiễm trong cộng đồng dân cư dưới 0,26%.

Bộ trưởng Bộ Y tế Nguyễn Thanh Long phát biểu tại hội nghi

Theo báo cáo của Bộ Y tế, năm 2020 là năm thứ 12 liên tiếp, dịch HIV/AIDS ở Việt Nam được kiểm soát và liên tục đà giảm trên cả 3 tiêu chí đó là: Giảm số người nhiễm mới HIV được phát hiện, giảm số người chuyển sang giai đoạn AIDS và giảm số người tử vong liên quan đến AIDS. Cách đây 13 năm, mỗi năm Việt Nam phát hiện được khoảng hơn 30.000 trường hợp nhiễm HIV thì hiện nay chỉ còn khoảng 10.000 trường hợp và số trường hợp tử vong liên quan đến HIV/AIDS cũng giảm theo từng năm... Đặc biệt, trong 15 năm qua, chương trình phòng, chống HIV/AIDS của Việt Nam đã giúp cho khoảng 500.000 người không bị lây nhiễm HIV và hơn 200.000 người không bị tử vong do HIV/AIDS. Việt Nam là một trong 4 quốc gia có chất lượng điều trị HIV/AIDS đứng hàng đầu thế giới, cùng với Anh, Đức và Thụy Sĩ.

Bộ trưởng Bộ Y tế Nguyễn Thanh Long cho biết, chặng đường 30 năm phòng, chống HIV/AIDS đã để lại nhiều bài học kinh nghiệm quý báu. Sự lãnh đạo, chỉ đạo quyết liệt của Đảng, Nhà nước đã thể hiện cam kết chính trị mạnh mẽ, góp phần quan trọng trong cuộc chiến thắng lợi với đại dịch AIDS. Ngay từ năm 1995, Ban Bí thư đã ban hành Chỉ thị chỉ đạo tăng cường công tác phòng, chống AIDS và 10 năm sau tiếp tục ban hành Chỉ thị 54 tạo nên tư tưởng nhất quán trong lãnh đạo, chỉ đạo và tổ chức triển khai thực hiện. Việt Nam là nước thứ 2 trong khu vực ban hành Luật Phòng, chống HIV/AIDS. Bên cạnh đó là sự vào cuộc của toàn bộ hệ thống chính trị, huy động sự tham gia tích cực của cộng đồng, của người dân bao gồm cả những người mắc bệnh; sự chủ động, tích cực, đúng đắn trong tham mưu, tổ chức thực hiện của lực lượng y tế đặc biệt là đội ngũ chuyên trách là nhân tố quan trọng đóng góp vào thành công của công cuộc phòng, chống AIDS; mở rộng hợp tác quốc tế, đặc biệt với Hoa Kỳ và một số quốc gia khác; sự phối hợp của Bộ, ngành, các cơ quan của Đảng, Chính phủ, Quốc hội, các cơ quan tư pháp đã phối hợp chặt chẽ trong việc hình thành hệ thống pháp lý quan trọng để triển khai các hoạt động một cách nhịp nhàng, ăn khớp, tạo nền tảng, sức mạnh cho thắng lợi trong cuộc chiến này. “Trong giai đoạn tới, công tác phòng, chống AIDS sẽ tiếp tục được triển khai một cách mạnh mẽ hơn với các giải pháp chuyên môn kỹ thuật và xã hội trong Luật phòng, chống HIV/AIDS sửa đổi vừa được Quốc hội thông qua trong kỳ họp thứ 10 Quốc hội XIV, là điều kiện thuận lợi quan trọng cho thắng lợi cuối cùng”, Bộ trưởng Bộ Y tế Nguyễn Thanh Long nhấn mạnh.

Nhiều hệ thống văn bản pháp luật được hoàn thiện

Kể từ người nhiễm HIV được phát hiện lần đầu tiên vào năm 1990, đến nay, sau 30 năm ứng phó với dịch HIV/AIDS Việt Nam đạt được nhiều thành tựu trong công tác phòng, chống HIV/AIDS. Trong 30 năm qua, công tác quản lý, chỉ đạo hoạt động phòng, chống HIV/AIDS luôn được Đảng và Nhà nước quan tâm, coi trọng. Hệ thống văn bản quy phạm pháp luật cũng sớm được ban hành, cập nhật, hoàn thiện, tạo hành lang pháp lý quan trọng cho việc triển khai hiệu quả công tác phòng, chống HIV/AIDS.

Thừa ủy quyền Chủ tịch nước, Phó thủ tướng Thường trực Trương Hòa Bình đã trao tặng Huân chương Lao động hạng Nhì cho tập thể Cục Phòng, chống HIV/AIDS (Bộ Y tế).

Ngay từ năm 1995, Ban Bí thư Trung ương Đảng đã ban hành Chỉ thị 52 và sau này ban hành tiếp Chỉ thị 54 về tăng cường công tác phòng, chống HIV/AIDS. Cũng trong năm 1995, Pháp lệnh phòng, chống virus gây ra hội chứng suy giảm miến dịch mắc phải ở người đã được Ủy ban Thường vụ Quốc hội thông qua tạo những nền tảng pháp lý đầu tiên cho trận chiến đầy cam go và thử thách.

Luật phòng, chống virus gây ra hội chứng suy giảm miễn dịch mắc phải ở người (HIV/AIDS) đã được Quốc hội thông qua năm 2006. Việt Nam là một trong hai quốc gia ban hành Luật phòng, chống HIV/AIDS sớm nhất trên thế giới và được cộng đồng quốc tế đánh giá là Luật bảo đảm nhân quyền cao, trách nhiệm thi hành toàn diện và tiên tiến.

Sau 14 năm thi hành, Việt Nam đã đánh giá và tiến hành sửa đổi, cập nhật những tiến bộ mới và Quốc hội đã thông qua Luật sửa đổi một số điều của Luật phòng, chống HIV/AIDS trong năm 2020 với sự đồng thuận cao.

Trong 30 năm qua, Chính phủ cũng đã 3 lần xây dựng và ban hành Chiến lược quốc gia phòng, chống AIDS. Ngoài ra, với hàng trăm văn bản quy phạm pháp luật bao gồm Chỉ thị của Thủ tướng và Bộ Y tế, Nghị định của Chính phủ các Quyết định của Thủ tướng và Bộ trưởng Bộ Y tế cũng như hàng loạt các Thông tư của Bộ Y tế và các bộ, ngành khác ban hành trong 30 năm qua tạo ra hành lang pháp lý vững chắc cho công tác phòng, chống HIV/AIDS.

Tại hội nghị, thừa ủy quyền Chủ tịch nước, Phó thủ tướng Thường trực Trương Hòa Bình đã trao tặng Huân chương Lao động hạng Nhì cho tập thể Cục Phòng, chống HIV/AIDS (Bộ Y tế) và 6 Huân chương Lao động hạng Ba cho các cá nhân thuộc Cục có thành tích xuất sắc trong công tác xây dựng và bảo vệ Tổ quốc.

Bài, ảnh: VƯƠNG THÚY