Trước yêu cầu của cuộc kháng chiến chống Mỹ, cứu nước, Đảng, Nhà nước và quân đội có chủ trương tuyển chọn cán bộ, chiến sĩ đi đào tạo kỹ thuật xe tăng ở nước ngoài. Cuối năm 1959, các lớp đào tạo học viên xe tăng Việt Nam đã tập trung để tiếp nhận gần 100 xe tăng T34 và pháo tự hành CAY-76 do Liên Xô viện trợ. Sau khi công bố thành lập Trung đoàn Xe tăng 202-trung đoàn xe tăng đầu tiên của Quân đội nhân dân Việt Nam, xe tăng số hiệu 114 được biên chế 3 đồng chí: Trần Xuân Kiểu, Trưởng xe; Đào Văn Bàn, lái xe; Lê Cối, pháo thủ. Sau khi huấn luyện và hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ tham gia diễn tập cùng quân đội nước bạn, Kíp xe 114 tập trung chăm sóc, bảo dưỡng xe, đợi ngày về nước.

leftcenterrightdel
Chiếc xe tăng T34 số hiệu 114 trưng bày tại Bảo tàng Lực lượng Tăng thiết giáp.

Đoàn tàu vận chuyển xe tăng, khí tài của Liên Xô viện trợ về đến ga Yên Viên (Gia Lâm, Hà Nội). Đúng 18 giờ 33 phút ngày 13-7-1960, dưới sự chỉ huy của cán bộ kỹ thuật Hà Văn Đa, Trung sĩ Đào Văn Bàn điều khiển xe tăng số hiệu 114 từ từ xuống khỏi toa xe lửa trong sự dõi theo, hồi hộp của những người có mặt. Chiếc xe đặt hai dải xích lên mảnh đất thiêng liêng của Tổ quốc, đánh dấu sự ra đời của một binh chủng đột kích mạnh, hiện đại của Quân đội nhân dân Việt Nam. Trong điều kiện đất nước còn nghèo nhưng Quân đội ta đã được Đảng, Nhà nước và nhân dân giao cho sử dụng những chiếc xe tăng hiện đại, ý thức được trách nhiệm của mình, những người lính xe tăng Trung đoàn 202 đã nêu cao khẩu hiệu “Xe chưa sạch, người chưa nghỉ”, kíp xe 114 đã cùng cả đơn vị thực hiện tốt công tác bảo quản, bảo dưỡng xe chuẩn bị huấn luyện và sẵn sàng tham gia chiến đấu. Kíp xe 114 đã trực tiếp tham gia đào tạo những kíp lái xe tăng đầu tiên, góp phần nhanh chóng đáp ứng yêu cầu về lực lượng của bộ đội xe tăng.

Hơn 60 năm xây dựng, chiến đấu và trưởng thành, Bộ đội Tăng thiết giáp ngày càng phát triển, được trang bị nhiều chủng loại xe tăng hiện đại, nhưng các thế hệ cán bộ, chiến sĩ binh chủng luôn trân quý hình ảnh chiếc xe tăng T34 số hiệu 114 in vết xích đầu tiên trên đất nước Việt Nam.

Bài và ảnh: HUY TUẤN