Lao động mất việc, hỗ trợ ra sao?

Ông Nguyễn Thanh Hòa

Thứ trưởng Bộ Lao động - thương binh và xã hội Nguyễn Thanh Hòa trả lời Tuổi Trẻ về cơ chế hỗ trợ cho lao động mất việc làm do suy giảm kinh tế theo quyết định 30 của Thủ tướng Chính phủ.

*Hiện có nhiều lao động bị mất việc nhưng không được trả trợ cấp thôi việc, mất việc do các doanh nghiệp khó khăn. Thưa ông, trong trường hợp này người lao động được hỗ trợ như thế nào?

- Chính phủ đã có chính sách hỗ trợ lãi suất cho các doanh nghiệp để ổn định sản xuất, từ đó tạo công ăn việc làm cho người lao động để giảm thất nghiệp một cách tích cực. Nhằm đảm bảo an sinh xã hội, Chính phủ có thêm chính sách hỗ trợ người lao động.

Trong trường hợp doanh nghiệp (bao gồm cả doanh nghiệp Việt Nam và doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài đang hoạt động tại nước ta) gặp khó khăn, không có khả năng thanh toán tiền lương, trợ cấp thôi việc, mất việc cho người lao động thì sẽ được hỗ trợ vay tiền để thanh toán những khoản nợ đó. Nhưng để được vay, doanh nghiệp đó phải giảm lao động đến 30% hoặc sa thải từ 100 lao động trở lên. Số lao động bị sa thải phải có hợp đồng lao động từ một năm trở lên, không phải lao động thời vụ. Thời gian vay sẽ là một năm với mức lãi suất 0%. Cơ quan cho vay là Ngân hàng Phát triển.

Hôm nay những công nhân này còn có việc làm nhưng tâm trạng vẫn nhiều lo toan... Trong ảnh: công nhân Khu chế xuất Linh Trung (TP.HCM) trong giờ tan ca - Ảnh: N.C.T.

* Ở TP.HCM, Bình Dương, Đồng Nai… có một số chủ doanh nghiệp bỏ trốn do vẫn nợ lương, bảo hiểm xã hội… của người lao động. Quyền lợi của những lao động này sẽ được giải quyết thế nào khi không có người vay tiền trả cho họ?

- Theo thống kê của chúng tôi, hiện có khoảng 2.000 lao động còn bị nợ lương, bảo hiểm xã hội mà chủ sử dụng đã bỏ trốn. Trước mắt, UBND tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương ứng ngân sách địa phương để thanh toán tiền lương còn nợ của người lao động. Thanh toán thế nào thì đợi hướng dẫn nhưng phải có giấy tờ chứng minh là người lao động còn bị nợ bao nhiêu tháng lương. Sau đó, khi xử lý tài sản của doanh nghiệp sẽ bù sau. Trường hợp xử lý tài sản của doanh nghiệp không đủ thì Thủ tướng sẽ xem xét quyết định.

* Vậy bộ đã đề xuất những giải pháp nào để tạo việc làm cho số lao động mất việc đó?

- Với tất cả lao động mất việc trong năm 2009 và cả lao động xuất khẩu phải về nước trước hạn, trong thời gian chờ các doanh nghiệp hồi phục, người lao động có thể vay tiền từ Quỹ quốc gia hỗ trợ việc làm thuộc Chương trình mục tiêu quốc gia về việc làm để tự tạo việc làm cho mình. Thủ tướng đã quyết định sẽ tăng nguồn vốn cho quỹ này để đáp ứng nhu cầu vay vốn của lao động mất việc. Bên cạnh đó, người lao động còn được vay tiền để học nghề với mức vay, cơ chế áp dụng như học sinh - sinh viên có hoàn cảnh khó khăn. Những lao động có nhu cầu đi xuất khẩu lao động được vay vốn từ Ngân hàng Chính sách xã hội áp dụng như với đối tượng chính sách.

* Nhưng thưa ông, người lao động thất nghiệp hoặc về nước trước hạn muốn vay tiền từ Quỹ quốc gia hỗ trợ việc làm thì vay ở đâu, thủ tục như thế nào?

- Chi tiết sẽ được quy định trong thông tư hướng dẫn chúng tôi sắp ban hành trong tuần này. Hồ sơ, thủ tục theo đúng trình tự hướng dẫn vay tiền từ Quỹ quốc gia hỗ trợ việc làm đã được ban hành. Trong thông tư hướng dẫn sẽ đưa ra các quy định cụ thể để xác định được tương đối chính xác lao động bị mất việc làm trong năm 2009, đảm bảo việc cho vay đúng đối tượng và không bị lạm dụng.

* Ông có nói tới lao động bị mất việc trong năm 2009 được hưởng những chính sách này. Còn lao động mất việc trong năm 2008 thì sao?

- Hiện chỉ những lao động chứng minh được mình mất việc trong năm 2009 mới được hỗ trợ theo tinh thần quyết định 30 của Thủ tướng Chính phủ.

* Riêng với những lao động xuất khẩu phải về nước trước hạn có thể còn đang nợ ngân hàng khoản phí trước khi đi. Bộ có hướng dẫn cụ thể tạo điều kiện cho những lao động này được vay vốn không?

- Chúng tôi sẽ cùng bàn với ngân hàng có biện pháp khoanh nợ, giãn nợ để tạo điều kiện lao động phải vay được tiền. Trong thông tư sẽ hướng dẫn chi tiết, cụ thể.

Không hạn chế kinh phí hỗ trợ lao động mất việc Hà Nội- Chiều 25-2, Bộ LĐ-TB&XH tổ chức gặp mặt báo chí để giới thiệu quyết định của Thủ tướng Chính phủ về hỗ trợ đối với lao động mất việc làm trong doanh nghiệp gặp khó khăn do suy giảm kinh tế. Ông Nguyễn Đại Đồng, cục trưởng Cục Việc làm - Bộ LĐ-TB&XH, khẳng định: “Nguồn lực kinh phí để hỗ trợ lao động mất việc làm là không thiếu”. Tuy chưa có số liệu về tổng mức kinh phí mà Chính phủ sẽ hỗ trợ, nhưng theo ông Đồng, “khi có quyết định của Thủ tướng, các ngân hàng đã chuẩn bị sẵn sàng nguồn lực cho vấn đề này. Việc triển khai sẽ được thực hiện ngay, có thể ngay trong tháng 3-2009”. Theo ông Đồng, báo cáo của 41 tỉnh thành cho thấy đã có 66.700 người mất việc. Nếu thống kê đầy đủ, con số này dự kiến là khoảng 80.000 người. Dự báo trong năm 2009 sẽ có khoảng 400.000 lao động mất việc, tập trung vào sáu tháng đầu năm 2009 (khoảng 300.000 người). Đức Bình

Theo Tuổi Trẻ (Minh Khánh)