Ngày 24-3, Bộ Công thương đã tổ chức họp báo triển khai chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ về bình ổn giá xăng, dầu. Theo đó, mức giá 105USD/thùng được đưa ra làm tiêu chuẩn để điều chỉnh giá xăng, dầu trong nước. Chỉ khi giá dầu trên thị trường thế giới vượt xa ngưỡng này thì giá xăng, dầu trong nước mới được xem xét, điều chỉnh.

Giá dầu thế giới tiếp tục tăng cao

Theo thông tin được đưa ra trong cuộc họp báo, từ 11-3, giá dầu thô thế giới dao động quanh mức 100-110 đô-la Mỹ/thùng. Đến ngày 24-3, giá dầu đi-ê-den đã tăng 15,4% so với tháng 2, đạt mức đỉnh điểm là 135,43USD/thùng. Dự báo trong những tháng tới, giá dầu thô trên thị trường thế giới tiếp tục ở mức cao. Thậm chí, theo một số phân tích thì giá dầu thô có thể chạm ngưỡng 150USD/thùng.

Ổn định giá xăng, dầu trong một thời gian sẽ tạo thuận lợi cho ngư dân tiến hành các hoạt động sản xuất, đời sống. Ảnh: Xuân Dũng

Giá xăng, dầu trên thị trường thế giới ở mức cao khiến cho các doanh nghiệp trong nước nhập khẩu xăng, dầu đang bị lỗ nặng: xăng RON 92 lỗ khoảng 350 đồng/lít, dầu hỏa lỗ gần 1.000 đồng/lít, dầu đi-ê-den lỗ 1.400 đồng/lít. Tính ra, mỗi tháng các doanh nghiệp lỗ khoảng 1.000 tỉ đồng. Cộng cả khoản lỗ còn tồn lại từ năm 2007 và khoản lỗ của 3 tháng đầu năm (hơn 3000 tỷ đồng) đến nay, các doanh nghiệp nhập khẩu xăng, dầu còn khoảng 6.000 tỷ đồng tiền lỗ (do giá dầu thế giới tăng cao) vẫn chưa được Nhà nước bù đắp.

Giá xăng, dầu trên thị trường thế giới tăng cao tạo nên sức ép rất lớn cho thị trường trong nước, đúng vào thời điểm Chính phủ đang nỗ lực thực hiện nhiều biện pháp để kìm hãm lạm phát. Giá xăng, dầu chiếm 2,58% trong chỉ số giá CPI. Đó là chưa tính những tác động tâm lý rất lớn của giá xăng, dầu tới các mặt hàng khác.

Nhà nước tiếp tục bù giá dầu

Mặc dù sức ép về giá của thị trường xăng, dầu thế giới là rất lớn nhưng Chính phủ vẫn thể hiện quyết tâm của mình trong việc bình ổn giá. Theo chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ Nguyễn Tấn Dũng,từ nay đến tháng 6-2008 không tăng giá xăng, dầu (trừ trường hợp giá dầu thế giới tăng đột biến). Vì xăng, dầu là mặt hàng chiến lược quốc gia, nên dù kinh doanh theo nguyên tắc của kinh tế thị trường, song nhà nước giữ vai trò điều tiết. Do vậy, Thủ tướng yêu cầu các doanh nghiệp kinh doanh xăng, dầu trong bất cứ hoàn cảnh nào cũng phải bảo đảm cân đối cung cầu và tăng thêm mức dự trữ. Để giảm khó khăn cho các doanh nghiệp này, từ nay đến tháng 6-2008 nhà nước giữ nguyên thuế nhập khẩu ở mức 0% như hiện nay, chấp nhận bù lỗ, trong đó ưu tiên hỗ trợ xăng, dầu cho những đối tượng chính sách, người nghèo, vùng sâu, vùng xa, ngư dân đánh bắt xa bờ…

Khái niệm “giá dầu thế giới tăng đột biến” được Thứ trưởng Bộ Công thương Nguyễn Cẩm Tú giải thích là nếu giá dầu thô trên thị trường thế giới vượt xa ngưỡng 105USD/thùng thì Chính phủ sẽ xem xét để cho phép các doanh nghiệp điều chỉnh giá xăng, dầu. Theo phương án của Bộ Công thương, nếu giá dầu thế giới giảm so với mức 105USD/thùng thì vẫn cho phép doanh nghiệp giữ mức giá như hiện nay để có cơ hội thu hồi vốn. Tiền lãi từ việc giữ nguyên mức giá này sẽ được đưa vào Quỹ bình ổn giá để tiếp sức cho doanh nghiệp lúc giá thế giới lại tăng cao. Giá dầu 105USD/thùng là mức được dùng làm chuẩn để doanh nghiệp tăng giá xăng, dầu trong nước từ ngày 25-2 đến nay. Với mức giá này, doanh nghiệp nhập khẩu xăng, dầu không bị thua lỗ. Với thuế nhập khẩu xăng, dầu, nếu giá dầu thô thế giới từ 105USD/thùng trở lên thì không tính thuế, từ 105USD/thùng trở xuống thì tùy theo hoàn cảnh để quyết định.

Bộ Tài chính được chỉ đạo phải tích cực tăng thu ngân sách từ nguồn dầu thô và các nguồn khác để bù cho giá dầu. Theo quy định thì việc bù giá này phải được thực hiện vào đầu tháng để doanh nghiệp tiếp tục có vốn kinh doanh. Như vậy, ước tính trung bình mỗi tháng Ngân sách Nhà nước sẽ bù khoảng 1.000 tỉ đồng cho giá dầu. Ngân hàng Nhà nước chỉ đạo các ngân hàng thương mại cho các doanh nghiệp đầu mối nhập khẩu xăng, dầu mua đủ ngoại tệ; nếu còn thiếu Ngân hàng Nhà nước sẽ đáp ứng.

Sắp tới, Bộ Công thương sẽ chủ trì hoàn thiện đề án nhằm điều hành ổn định kinh doanh xăng, dầu trong năm 2008 và những năm tiếp theo. Theo đó, nhà nước sẽ quản lý chặt chẽ và tổ chức bảo đảm cân đối nhập khẩu và kinh doanh xăng dầu cơ bản theo hướng thị trường như: công bố công khai minh bạch các tiêu chí đối với các doanh nghiệp kinh doanh và có cơ chế điều hành thống nhất ổn định, cho phép tư nhân tham gia kinh doanh nhưng doanh nghiệp nhà nước chi phối mà chủ lực là Tổng công ty Xăng dầu Việt Nam (Petrolimex).

Hiện nay mặc dù được phép, nhưng theo Thứ trưởng Bộ Công thương Nguyễn Cẩm Tú thì chưa có doanh nghiệp tư nhân nào tham gia nhập khẩu xăng, dầu, bởi phải đáp ứng được những quy định ngặt nghèo về kho tàng, bến bãi… Trước câu hỏi của phóng viên “Tại sao không nhập dự trữ nhiều xăng, dầu khi mức giá thấp để phòng ngừa lúc giá tăng cao?”, đại diện Petrolimex cho rằng hiện năng lực các bồn, bể chứa xăng, dầu của chúng ta có hạn nên dù muốn cũng không làm được điều này.

QUỲNH DƯƠNG