Năm ngoái, Bộ Lao động-Thương binh và Xã hội (LĐTB&XH) đã gióng lên hồi chuông báo động về tình trạng bóc lột sức lao động trẻ em và phát động tháng hành động “Chung tay góp sức vì trẻ em nghèo”. Thực ra không phải chỉ những năm gần đây mới có tình trạng bóc lột sức lao động trẻ em, mà nó đã diễn ra từ lâu, dai dẳng, song hành cùng đói nghèo và nhiều tệ nạn xã hội khác, đến thời cơ chế thị trường thì càng có dịp bộc lộ gay gắt hơn. Con số mà Bộ LĐTB&XH đưa ra là hiện cả nước có khoảng hơn 26.000 trẻ em đang phải làm việc nặng nhọc bươn trải để kiếm sống. Song nhiều người cho rằng con số này có thể cao hơn, bởi riêng Thành phố Hồ Chí Minh trong công bố mới đây đã có tới 10.350 trẻ em lang thang kiếm sống, bị lạm dụng sức lao động. Khảo sát tại 19 quận, huyện của Thành phố Hồ Chí Minh, có hơn 6.500 trẻ lang thang ăn xin ngoài phố, gần 3.800 trẻ bị lạm dụng sức lao động; trong đó 51,38% trẻ từ các nơi khác về và 52,51% trẻ mù chữ hoặc thất học. Tại Hà Nội, theo điều tra của  Đại học quốc gia Hà Nội, lao động trẻ em có nhiều nhất trong các ngành dịch vụ ăn uống, làng nghề gốm sứ, khu vui chơi giải trí, các em phải làm việc mỗi ngày 9-11 giờ với mức thu nhập bình quân 300.000 đồng/tháng; hầu hết các em đều từ nông thôn ra và gia đình thuộc diện đói nghèo.

Bóc lột sức lao động trẻ em đã đến mức báo động (SOS!). Ảnh minh hoạ: Internet

Trẻ em thường bị ngược đãi và phải đối mặt với những rủi ro bệnh nghề nghiệp, tai nạn lao động. Báo chí gần đây đã nêu nhiều vụ việc ngược đãi lao động trẻ em, điển hình như em M.T, 15 tuổi ở Công ty Thức ăn gia súc Lái Thiêu (Thành phố Hồ Chí Minh) làm việc từ 19 giờ hôm trước đến 6 giờ sáng hôm sau, ngày 22-7-2009 do mệt, buồn ngủ em bị máy trộn thức ăn cuốn, cắt lìa bàn tay trái…

Rõ ràng việc bóc lột sức lao động trẻ em đã đến mức độ báo động (SOS!), đòi hỏi sự phối hợp, quan tâm giải quyết của toàn xã hội. Chúng ta đã có khá nhiều văn bản quy phạm pháp luật về vấn đề này. Thế nhưng, nhiều nơi chính quyền đã bỏ qua vụ việc ngược đãi trẻ em nghiêm trọng, hoặc nếu có thì hình thức xử phạt còn quá nhẹ, chưa đủ sức răn đe. Đối với những kẻ làm cha, làm mẹ vô lương tâm giao con cho những kẻ chăn dắt để lấy tiền lại không có chế tài xử lí cụ thể. Chưa kể việc xử phạt theo luật định còn nhiều chồng chéo, vướng mắc. Được biết, hiện Bộ LĐTB&XH đang soạn thảo dự án Bộ luật Lao động (sửa đổi), trong đó kiến nghị đưa thêm những điều khoản về lao động trẻ em, trong đó tăng mức phạt với các đối tượng bóc lột sức lao động trẻ em. Bên cạnh đó, cần tiếp tục tăng cường tuyên truyền giáo dục và có sự phối hợp để quản lí tốt hơn trẻ em các địa phương. Nếu có trẻ em buộc phải rời quê để mưu sinh, chính quyền sở tại nên có trách nhiệm liên hệ với cơ sở có uy tín, tạo điều kiện cho các em được học nghề, sau đó có việc làm phù hợp với sức khỏe của mình.
ĐÂU QUẢNG