Ở Hà Nội, Phong trào “Nói không với RTN” được triển khai trong nhiều năm qua. Song từ đầu năm 2019 đến nay, hoạt động này thực sự tạo nên làn sóng mạnh mẽ trong nhận thức, làm thay đổi việc mua sắm, tiêu dùng của người dân Thủ đô. Hơn một năm nay, gia đình chị Nguyễn Thanh Phương (33 tuổi), trú tại phường Phú La, quận Hà Đông không còn sử dụng túi ni lông; thay vào đó, khi đi chợ mua đồ, chị thường dùng làn và túi tự hủy sinh học để đựng thực phẩm. Theo chị Phương, hiện hầu hết các hệ thống siêu thị, như: Saigon Co.opmart, MM Mega Market, Big C, Aeon Mall… và cả các cửa hàng tiện lợi cũng chuyển đổi sang phục vụ hoạt động mua sắm của khách hàng bằng túi ni lông tự hủy sinh học hoặc lá chuối để bọc các loại thực phẩm như thịt, rau...

leftcenterrightdel
Công nhân thu gom rác tại huyện Côn Đảo, tỉnh Bà Rịa-Vũng Tàu. Ảnh: Việt Hùng

Hà Đông là một trong những quận hưởng ứng mạnh mẽ Phong trào “Nói không với RTN” của TP Hà Nội. Ông Nguyễn Hữu Phi, Bí thư chi bộ Tổ dân phố số 2, phường Phú La, quận Hà Đông, cho biết: “Trong các buổi sinh hoạt chi bộ, ngoài phổ biến, quán triệt cho đảng viên các chủ trương, chính sách của Đảng, Nhà nước, lần nào chúng tôi cũng dành thêm thời gian tuyên truyền về phong trào chống RTN. Từ đó, không chỉ thường xuyên mang làn đi chợ, sử dụng túi ni lông tự hủy sinh học, thu gom phế liệu bán lấy tiền gây quỹ mà từng đảng viên còn vận động gia đình, người thân, những tiểu thương bán hàng ở chợ... cùng "nói không với RTN". Ngoài ra, chúng tôi còn cùng các tổ dân phố khác kết hợp với hội phụ nữ, đoàn thanh niên tổ chức các hoạt động phân loại, thu gom, xử lý RTN trên địa bàn quận. Quyết tâm biến các tổ dân phố thành những khu phố không có RTN”.

Một số mô hình điểm của quận Hà Đông như ở tổ dân phố 12, phường Quang Trung, tất cả phụ nữ đều mang theo làn, hộp khi đi chợ để đựng đồ thay vì túi ni lông. Mô hình hiện được nhân rộng trong toàn phường khuyến khích hội viên, Hội Phụ nữ phường Quang Trung đã trao hơn 1.700 làn tặng hội viên và khoảng 90% số hội viên được tặng làn đã thường xuyên sử dụng khi đi chợ. Bà Lại Hà Phương, Chủ tịch Hội Liên hiệp Phụ nữ quận Hà Đông cho biết: "Hội Phụ nữ quận đã xây dựng mô hình chống RTN tại 100% cơ sở hội; tập trung tuyên truyền đến hội viên tác hại cùng giải pháp cụ thể nhằm hạn chế RTN, như hạn chế tối đa sử dụng túi ni lông, ống hút, chai nước, hộp cơm, bát, đĩa, cốc, thìa nhựa... Ngoài ra, các cơ sở hội cũng huy động kinh phí từ các nguồn xã hội hóa mua gần 3.000 làn nhựa tặng hội viên sử dụng khi đi chợ. Nhờ những nỗ lực đó, đến nay, tại nhiều tổ dân phố ở phường Quang Trung, hình ảnh những bãi rác chưa được phân loại nằm tràn lan trên đường phố không còn. Chất lượng, cảnh quan môi trường đổi thay rõ rệt".

Cùng với Hà Nội, Đà Nẵng cũng là địa phương có lượng RTN chiếm khá lớn. Do đó, chống RTN là một trong những vấn đề thành phố đặc biệt quan tâm, nhận được sự hưởng ứng mạnh mẽ của các sở, ban, ngành và người dân với các hành động thiết thực. Được biết, quận Thanh Khê và quận Sơn Trà là hai quận đầu tiên của TP Đà Nẵng triển khai dự án “Đại dương không nhựa-Chương trình thu gom, phân loại và tái chế rác thải nhựa vì cộng đồng khỏe và thành phố xanh”. Sau hơn một năm triển khai, dự án bước đầu giảm thiểu việc xả RTN ra môi trường, nhất là môi trường biển, góp phần lan tỏa thông điệp bảo vệ môi trường ra cộng đồng, giảm thiểu áp lực xử lý rác thải của thành phố và nâng cao ý thức của cộng đồng. Bà Phạm Thị Liễu, 58 tuổi, chủ một khách sạn trên đường Dũng Sĩ Thanh Khê, quận Thanh Khê, cho biết: “Dũng Sĩ Thanh Khê là tuyến đường có nhiều nhà nghỉ, khách sạn nên lượng rác thải ra môi trường một ngày khá lớn. Vì vậy, gần hai năm nay, khu phố của chúng tôi đã phát động Phong trào “Nói không với RTN”. Trong đó, các nhà nghỉ, khách sạn đi đầu trong việc thu gom, phân loại và xử lý rác. Đặc biệt, nước bán cho khách chúng tôi hạn chế nhập loại chai nhựa mà ưu tiên các loại chai thủy tinh hoặc hộp giấy.”

Kể từ khi Thủ tướng Chính phủ chính thức phát động phong trào chống RTN, các địa phương trên toàn quốc đã hưởng ứng mạnh mẽ, phong trào chống RTN thực sự đi vào cuộc sống. Nhiều cơ quan, khu phố trở thành kiểu mẫu cho mô hình không RTN. Tuy nhiên, một khi đã “tuyên chiến” với RTN, chúng ta cần hiểu “cuộc chiến” chắc chắn sẽ lâu dài và khó khăn. Điều này đòi hỏi sự quyết tâm cao cũng như trách nhiệm của tất cả các cơ quan, ban, ngành và mọi tầng lớp nhân dân để bảo vệ môi trường xanh, sạch, đẹp.

LÊ HIẾU