Khắc phục tình trạng thiếu trường, lớp bậc học mầm non

Khoảng 200 xã thiếu trường mầm non

Theo thống kê từ Ban Chỉ đạo Tây Nam Bộ, tính đến cuối năm 2016, toàn vùng ĐBSCL có 10/13 tỉnh, thành phố thiếu trường học ở các bậc từ mầm non đến THPT, dẫn đến tình trạng học sinh phải học nhờ, học tạm tại các điểm sinh hoạt cộng đồng. Toàn vùng còn khoảng 200 xã chưa có trường mầm non, mẫu giáo; 672 phòng học tạm, 2.608 phòng học nhờ, học mượn. Trong đó nhiều nhất là bậc học mầm non, mẫu giáo với hơn 1.100 phòng, tập trung nhiều ở các tỉnh: Sóc Trăng, Cà Mau, Đồng Tháp, Kiên Giang.

Khảo sát thực tế tại một số địa phương vùng ĐBSCL chúng tôi được biết, do lượng học sinh đông trong khi các điểm trường lại không đủ sức chứa, vì thế nhiều học sinh phải học tạm bợ trong các nhà văn hóa ấp hay các điểm sinh hoạt tín ngưỡng của người dân tộc Khơ-me. Đơn cử như tại Nhà văn hóa ấp Đào Viên, xã Viên Bình, huyện Trần Đề, tỉnh Sóc Trăng, gần 30 em học sinh cùng với giáo viên phải chen chúc nhau trong một diện tích nhỏ. Xung quanh phòng học được bố trí đơn sơ với vài bộ bàn ghế, tường vôi cũ kỹ, bong tróc. Điểm vui chơi của các em là một khoảng sân đầy cỏ. Cô Trịnh Thị Mỹ Nhiên, giáo viên phụ trách lớp chia sẻ: “Thực trạng chung của các điểm lẻ ở đây là đều phải học tạm, không được trang trí lớp theo ý của mình. Ngoài ra, học trong nhà văn hóa các em sẽ thiếu sân chơi, không được hoạt động ngoài trời”. Thực tế, các phòng học tạm không bảo đảm về diện tích, ánh sáng, cũng không có không gian sinh hoạt ngoài trời. Nhiều nơi không có cả nhà vệ sinh... 

Theo cô Trần Ngọc Trúc, giáo viên Bộ môn Tâm lý giáo dục trẻ mầm non, Trường Cao đẳng Cần Thơ, đối với học sinh bậc mầm non cần phải áp dụng phương pháp vừa học vừa chơi. Bởi trong giai đoạn này các em cần có điều kiện tiếp xúc với thực tế và từ những hoạt động vui chơi sẽ tiếp thu được nhiều thứ. “Theo quy định của Bộ Giáo dục và Đào tạo (GD-ĐT) không được để học sinh phải học chay. Chúng ta không nên để các em thụ động trong một môi trường học mà không có điều kiện vui chơi. Điều này sẽ ảnh hưởng rất nhiều đến quá trình tiếp thu kiến thức và tâm lý của các em sau này. Với điều kiện vui chơi hạn chế như thế thì khả năng tiếp thu của các em sẽ chậm hơn so với bình thường”, cô Trúc nhấn mạnh.

Tại xã Viên An, huyện Trần Đề, tỉnh Sóc Trăng cũng gặp phải trường hợp tương tự. Trao đổi với chúng tôi về vấn đề này, ông Tăng Khum, Phó chủ tịch UBND xã cho biết: “Thực trạng thiếu phòng học đã diễn ra hơn 10 năm nay, song vẫn chưa được khắc phục triệt để do sự phát triển về dân số, mặc dù tỉnh và địa phương đã quan tâm đầu tư rất nhiều vào giáo dục...”.

Chú trọng đầu tư xây dựng trường, lớp 

Theo ông Võ Trọng Hữu, Ủy viên chuyên trách, Vụ trưởng Vụ Văn hóa-Xã hội, Ban Chỉ đạo Tây Nam Bộ: ĐBSCL được đánh giá là "vùng trũng" về giáo dục. Thời gian qua, các địa phương đã triển khai thực hiện đề án phổ cập giáo dục cho trẻ 5 tuổi. Nhưng, để làm được điều này là một bài toán không dễ. Thực trạng học tạm, học nhờ khó giải quyết là do nhiều nguyên nhân. Trong đó phải kể đến ĐBSCL vốn là vùng sông nước, dân cư sống tập trung ở ven sông, điều kiện sinh sống còn nhiều khó khăn, công tác xóa đói giảm nghèo vẫn chưa bền vững. Bên cạnh đó, hệ thống trường, lớp phân bổ không đều theo cụm tuyến dân cư. Ngoài ra, nhiều nơi khi quy hoạch không chú trọng nhiều đến việc xây dựng trường, lớp, đặc biệt là hệ mầm non, mẫu giáo.

Để tìm lời giải cho bài toán thiếu trường, lớp, theo ông Hữu, các cấp chính quyền từ Trung ương đến địa phương cần xem xét lại các chủ trương, chính sách có thật sự phù hợp. “Theo tôi, trong các tiêu chí xây dựng nông thôn mới nên tùy tình hình thực tế địa phương để thực hiện. Chúng ta nên dồn kinh phí thực hiện một số công trình, hạng mục không cần thiết để đầu tư củng cố, xây dựng thêm trường, lớp. Ngoài ra, thay vì xây dựng 1 trường mầm non, chúng ta nên chia kinh phí ra để xây dựng được 2 trường. Cách làm này vừa giảm kinh phí vừa giải quyết được số lượng trường. Về lâu dài cần phải có biện pháp thu hút đầu tư, có như thế mới giải quyết tình trạng này”, ông Võ Trọng Hữu nhấn mạnh.

Trao đổi với chúng tôi về vấn đề này, anh Bùi Nguyễn Huy Phong, Phó chánh Văn phòng Sở GD-ĐT tỉnh Sóc Trăng cho biết, hiện sở đang xin chủ trương xây dựng thêm trường, lớp tại một số điểm có dân cư đông trên địa bàn. “Hiện chúng tôi đang rà soát, sắp xếp lại các điểm học, nâng cấp mở rộng quy mô trường học, xóa dần những điểm học không còn phù hợp đáp ứng mục tiêu đổi mới giáo dục ở địa phương. Theo kế hoạch trong năm học 2017-2018 sẽ có khoảng 20 trường được đầu tư xây dựng”, anh Phong khẳng định.

Ngoài ra, để giáo dục mầm non thực hiện tốt việc nuôi dưỡng, chăm sóc, giáo dục trẻ phát triển toàn diện về thể chất, tình cảm, trí tuệ, thẩm mỹ..., thì cần phải có cơ sở vật chất trường, lớp học khang trang, đáp ứng tiêu chuẩn của Bộ GD-ĐT. Muốn làm được điều này, bên cạnh ngân sách thì cần thực hiện xã hội hóa nhiều hơn, mạnh hơn để sớm khắc phục các tồn tại, bất cập về cơ sở vật chất, tạo điều kiện để các trẻ đều có quyền được đến lớp và thụ hưởng một môi trường giáo dục toàn diện ở bậc học đầu tiên trong hệ thống giáo dục quốc dân.

Bài và ảnh: THÚY AN