Theo Sở Giao thông vận tải Hà Nội, trên địa bàn thành phố hiện có khoảng 6,9 triệu phương tiện giao thông cơ hữu và con số đáng kể các phương tiện ngoại tỉnh ra, vào thành phố hằng ngày. Mật độ phương tiện lớn gây sức ép rất lớn tới việc bố trí các bãi đỗ xe công cộng và là cơ hội để xuất hiện các bãi xe tạm, bãi xe không phép hoạt động.
Thiếu quy hoạch xây dựng các bãi đỗ xe tập trung
Tại nhiều tuyến phố trung tâm TP Hà Nội, có thể dễ nhận thấy hàng loạt bãi đỗ ô tô, xe máy xuất hiện thành hàng dài trên một phần hè hoặc toàn bộ hè phố. Tình trạng này cũng đang diễn ra tại một số tuyến đường nhiều khu đô thị mới, phần diện tích phía trước của nhiều công sở, văn phòng đại diện trong và ngoài nước, trung tâm thương mại, siêu thị, bệnh viện, trường học… để đáp ứng một phần nhu cầu gửi xe của người dân. Những bãi đỗ xe tạm đang khiến lòng đường bị thu hẹp, ảnh hưởng đến giao thông.
    |
 |
| Mật độ dân cư và phương tiện tăng quá nhanh khiến các bãi giữ xe công cộng tại TP Hà Nội không thể đáp ứng đủ nhu cầu. |
Tại quận Hoàng Mai, người dân phải tận dụng mọi khu vực có thể, đỗ trên vỉa hè, đỗ dưới lòng đường, đỗ trong các ngõ ngách, thậm chí là tận dụng cả trường học, đường nội khu, sân chơi… làm nơi đỗ xe.
Anh Nguyễn Mạnh Hùng, người dân ở quận Hoàng Mai chia sẻ: “Khu vực chung cư Kim Văn, Kim Lũ, người dân phải đỗ xe ngoài đường. Nhiều khi rất khó chịu, ức chế vì giờ cao điểm đông xe, người tấp ra, người tấp vào, trèo lên cả vỉa hè để lưu thông. Các chung cư ngày càng mọc lên san sát khiến mật độ dân cư tăng đột biến nên nhiều người dân không có chỗ để xe và phải tận dụng mọi không gian để phương tiện là điều tất yếu”.
Tuy nhiên, vỉa hè, lòng đường không phải là không gian được thiết kế cho việc để xe. Khi người dân để xe tại đây thực tế chỉ là giải pháp tạm thời, thậm chí còn tác dụng ngược là gây ùn tắc giao thông.
Theo nghiên cứu của Viện Chiến lược và Phát triển giao thông vận tải, Bộ Giao thông vận tải, tổng diện tích giao thông tĩnh trên địa bàn Hà Nội là hơn 90ha, chỉ đáp ứng được 8 - 10% nhu cầu đỗ xe. Khi mật độ dân cư và phương tiện tăng đột biến tất yếu dẫn tới việc bùng phát các điểm đỗ xe trái phép, sai quy hoạch và bố trí không hợp lý.
Trong khi đó, nhiều tổ chức, cá nhân tham gia kinh doanh, khai thác điểm đỗ xe dẫn đến tình trạng không kiểm soát, gây lộn xộn, mất an toàn, phá vỡ quy hoạch. Ngoài ra, các hình thức quản lý hiện nay vẫn theo truyền thống, thiếu trang thiết bị và chưa đồng bộ cũng khiến công tác kiểm soát gặp nhiều khó khăn, gây thất thu ngân sách...
|
 |
| Những bãi trông giữ xe trái phép mọc lên đáp ứng nhu cầu của người dân. |
Những giải pháp tổng thể để tháo gỡ
TP Hà Nội đang xây dựng quy hoạch 1.480 vị trí (khoảng 1.200,71ha) làm bãi đỗ xe công cộng. Đặc biệt, thành phố cũng phê duyệt Quy hoạch chung không gian xây dựng ngầm đô thị trung tâm với 78 địa điểm xây dựng, tổng diện tích sàn xây dựng khoảng 104 ha, công trình xây dựng từ 3 - 4 tầng hầm…
Theo kiến trúc sư Đào Ngọc Nghiêm, Phó chủ tịch Hội quy hoạch phát triển đô thị Việt Nam, để xóa bỏ tình trạng thiếu bãi đỗ xe cần phải có sự cải tiến, nhưng vấn đề chính là việc giám sát thực hiện theo quy hoạch. Cụ thể, sau khi đồ án đô thị được duyệt rồi nhưng vẫn chưa rõ trách nhiệm đơn vị giám sát khiến nảy sinh hiện tượng nhiều khu vực được bố trí bãi đỗ xe đã bị lấn chiếm, sử dụng trái mục đích. Nếu không xử lý kịp thời thì vấn nạn này vẫn tồn tại và tình trạng thiếu chỗ đỗ xe sẽ không bao giờ được giải quyết triệt để.
Để giải quyết vấn đề này, TP Hà Nội đã đề xuất đưa ra cơ chế đặc thù để khuyến khích các doanh nghiệp tư nhân đầu tư xây bãi đỗ xe, đặc biệt là bãi đỗ xe thông minh. Đề xuất này giúp các chủ đầu tư hạn chế bớt việc tập trung và các công trình, hạ tầng sinh lời, mà ngó lơ các công trình công cộng, trong đó có bãi đỗ xe của các khu dân cư.
|
 |
Các bãi đỗ xe thông minh, tiết kiệm không gian trong đô thị cần được đầu tư để giải quyết hiệu quả và dứt điểm việc thiếu bãi đậu xe trên địa bàn TP Hà Nội.
|
Về vấn đề này, Phó giám đốc Sở Quy hoạch – Kiến trúc Hà Nội Nguyễn Đức Nghĩa, đánh giá, hệ thống văn bản pháp quy liên quan đến đầu tư, xây dựng có nhiều thay đổi, dẫn đến kéo dài thời gian lập, thẩm định, phê duyệt và triển khai các dự án đầu tư; công tác giải phóng mặt bằng phục vụ dự án bãi đỗ xe gặp nhiều khó khăn; kinh phí đầu tư các dự án bãi đỗ xe ngầm và tự động cao tầng rất lớn, dẫn đến kéo dài thời gian thu hồi vốn và thiếu sức hút với nhà đầu tư.
Nhằm thu hút nhà đầu tư tham gia đầu tư xây dựng bãi đỗ xe, Sở Quy hoạch – Kiến trúc Hà Nội và đơn vị chức năng đã tham mưu lên UBND, HĐND thành phố những cơ chế khuyến khích như Nghị quyết 07/2019/NQ-HĐND ngày 10-7-2019. Cụ thể, doanh nghiệp được hỗ trợ 100% tiền thuê đất trong 10 năm đầu, kể từ khi phát sinh nghĩa vụ nộp tiền thuê đất bãi đỗ xe; hỗ trợ 100% tiền thuế nhập khẩu phải nộp đối với các thiết bị, dây chuyền công nghệ nhập khẩu phục vụ trực tiếp cho dự án xây dựng bãi đỗ xe; được phép sử dụng tối đa 30% tổng diện tích sàn xây dựng ngầm của dự án theo quy hoạch để đầu tư khai thác dịch vụ thương mại, dịch vụ khác hỗ trợ cho bãi đỗ xe ngầm...
Cùng với đó, Sở Giao thông vận tải Hà Nội cũng tham mưu cho thành phố ban hành một số cơ chế đặc thù như: Cho phép nhà đầu tư được bán một số chỗ đỗ xe ngầm sau khi đầu tư xong; trong phạm vi bán kính khoảng 500m xung quanh các bãi đỗ xe theo quy hoạch, không cho phép khai thác điểm đỗ xe tạm thời tận dụng lòng đường, vỉa hè...; xây dựng cơ chế riêng về giá trông giữ xe tại các bãi đỗ được xã hội hóa, nhằm tạo điều kiện cho nhà đầu tư sớm hoàn vốn…
Với hàng loạt giải pháp, TP Hà Nội đang kỳ vọng sẽ từng bước giải quyết vấn đề thiếu bãi đỗ xe trong tương lai với tầm nhìn dài hạn.
Bài, ảnh: LOAN ĐẶNG