Theo ghi nhận của phóng viên, trong những ngày đầu tháng 12-2021, tại 3 cửa khẩu chính của tỉnh Lạng Sơn là Hữu Nghị, Tân Thanh và Chi Ma, một lượng lớn xe tải, container chở nông sản bị ùn ứ. Theo Sở Công Thương tỉnh Lạng Sơn, tính đến ngày 7-12, trên địa bàn tỉnh còn tồn khoảng 3.300 xe hàng.

Anh Nguyễn Minh Hùng là lái xe đường dài, vận chuyển quả thanh long từ Phan Thiết ra cửa khẩu Tân Thanh. Anh Hùng đã chờ ở đây 14 ngày trong điều kiện sinh hoạt tạm bợ, phát sinh nhiều chi phí. “Xe tải chở hàng sau khi đã vào khu vực cửa khẩu phải dừng ở bãi chờ. Sau đó, lái xe được cách ly tập trung. Cửa khẩu sẽ bố trí lái xe chuyên trách để lái xe hàng qua cửa khẩu. Việc thông quan hàng hóa với quy trình như vậy khiến tình trạng ùn ứ ngày càng tăng.

Xe thanh long của tôi đã nằm ở bãi chờ 8 ngày, sau đó chờ xuất hàng 6 ngày nữa. Chi phí xăng dầu để duy trì kho lạnh cho container hàng hóa cũng đến tiền triệu mỗi ngày. Chưa kể chi phí bến bãi, ăn uống sinh hoạt cũng rất tốn kém. Nếu tình trạng này kéo dài sẽ khó khăn cho cả lái xe và chủ hàng”, anh Nguyễn Minh Hùng chia sẻ. 

Các phương tiện xếp hàng dài chờ vào cửa khẩu Hữu Nghị. 

Anh Nguyễn Anh Đài, sinh năm 1984, lái xe chuyên trách tại Cửa khẩu Tân Thanh, cho biết: “Trước đây, mỗi lái xe chuyên trách có thể qua lại cửa khẩu 2-3 chuyến/ngày thì nay, mỗi lái xe chỉ có thể qua cửa khẩu 1 chuyến/ngày. Khi chúng tôi lái xe hàng sang bên kia cửa khẩu cũng có nhiều quy định phức tạp khiến việc thông quan bị kéo dài. Có những hôm tôi phải chờ đợi ở bên kia cả ngày để đưa xe không về trả cho lái xe và các chủ hàng”.

Qua tìm hiểu chúng tôi được biết, nguyên nhân chính dẫn đến tình trạng ùn ứ hàng hóa tại cửa khẩu là do phía Trung Quốc siết chặt thông quan để kiểm soát dịch Covid-19. Trong khi nước ta đang vào chính vụ thu hoạch nhiều loại nông sản như thanh long, mít, xoài... dẫn đến một lượng lớn xe chở các loại trái cây đổ về các cửa khẩu.

Bên cạnh đó, chỉ cần một ca nhiễm Covid-19 theo lái xe xuất hàng thì cửa khẩu sẽ bị đóng, mọi hoạt động giao thương bị ngưng trệ. Trao đổi với chúng tôi, ông Vi Nhân Đạo, Phó giám đốc phụ trách Trung tâm Quản lý cửa khẩu Đồng Đăng-Lạng Sơn, cho biết: “Toàn bộ người ra, vào cửa khẩu phải có giấy chứng nhận đã test Covid-19 trong vòng 72 giờ. Khi vào khu vực mà quá thời gian sẽ phải test lại. Chúng tôi làm chặt chẽ để việc vận chuyển hàng hóa qua cửa khẩu được thuận lợi. Ngay sau khi xuất hiện hiện tượng ùn ứ, chúng tôi đã liên hệ với phía bạn để tìm hướng giải quyết”.

Đại úy Nguyễn Anh Tú, Trạm trưởng trạm Biên phòng Cửa khẩu quốc tế Hữu Nghị, Đồn Biên phòng Cửa khẩu quốc tế Hữu Nghị (Bộ đội Biên phòng tỉnh Lạng Sơn) cho biết: “Chúng tôi đang tiến hành thiết lập vùng xanh tại cửa khẩu nên khi lái xe đường dài chở hàng đến phải ăn ở tập trung và bàn giao xe cho lái xe chuyên trách. Nước bạn cũng đẩy mạnh các biện pháp phòng, chống dịch nên việc thông quan hàng hóa gặp nhiều khó khăn. Trước đây, mỗi ngày tại Cửa khẩu Quốc tế Hữu Nghị xuất được trung bình 300 xe. Tuy nhiên, hiện nay mỗi ngày chỉ được hơn 100 xe hàng. Bên cạnh đó, ngoài những xe hàng đã được ký hợp đồng thương mại với đối tác, qua cửa khẩu là có người nhận hàng ngay thì còn nhiều xe hàng chưa ký được hợp đồng, sang tập kết chờ bán lẻ ở bãi chợ Pò Chài (Trung Quốc) nên rất mất thời gian...”.

Nhằm khắc phục tình trạng nói trên, ngày 29-11, UBND tỉnh Lạng Sơn đã có văn bản gửi UBND các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương có hàng hóa xuất khẩu qua Lạng Sơn, đề nghị chỉ đạo các sở công thương thường xuyên theo dõi, nắm bắt tình hình, chủ động thông tin, khuyến cáo tới các doanh nghiệp điều tiết hàng hóa và phương tiện hợp lý lên các cửa khẩu tỉnh Lạng Sơn. Tuy nhiên, trong những ngày qua, lượng xe và hàng hóa dồn lên cửa khẩu tiếp tục tăng cao.

“Trong khi chờ các bộ, ngành chức năng và chính quyền tỉnh Lạng Sơn làm việc với phía bạn để bàn các giải pháp đẩy mạnh thông quan hàng hóa, việc quan trọng nhất cần phải làm ngay là thông tin đến các địa phương về tình hình thông quan hàng hóa tại các cửa khẩu để doanh nghiệp nắm được, điều tiết hợp lý, không chuyển hàng ồ ạt dẫn đến tình trạng ùn ứ”- Thiếu tá Đào Công Ngọc, Chính trị viên Đồn Biên phòng Tân Thanh cho biết.

Bài và ảnh: HỒNG THỊNH TRANG