Xây dựng bằng giấy phép “Sửa mái che”
Theo đơn khiếu nại của các hộ dân sinh sống gần cửa hàng xăng dầu Thanh Phúc tại số 827 đường Trường Chinh, phường Tây Thạnh, quận Tân Phú, cây xăng này tồn tại bất hợp pháp, không đủ điều kiện an toàn, gây ô nhiễm môi trường, tác động xấu đến cuộc sống người dân địa phương. Năm 1998, Công ty TNHH Hoàng Cúc xây dựng cây xăng trên phần đất thuê của gia đình ông Nguyễn Thanh Sơn. Nhưng do làm ăn thua lỗ, chủ của Công ty TNHH Hoàng Cúc đã bỏ trốn. Ông Trương Tấn Bảy (chủ nợ) đã đứng ra ký hợp đồng chuyển nhượng quyền khai thác cây xăng này cho bà Huỳnh Thị Diệu Hiền. Sau đó bà Hiền đã đổi tên cây xăng thành cửa hàng xăng dầu Thanh Phúc. Ngày 12-10-2004, UBND quận Tân Phú ra Quyết định số 557/QĐ-UB, ngày 12-10-2004 giải tỏa cây xăng này để phục vụ dự án mở rộng đường Trường Chinh. Ông Nguyễn Thanh Sơn (chủ đất) đã nhận tiền đền bù là 2,1 tỷ đồng; bà Huỳnh Thị Diệu Hiền-chủ mới của cây xăng, cũng đã nhận khoảng 71 triệu đồng. Thế nhưng sau khi giải tỏa ít lâu, một cây xăng khác lại mọc lên ở gần cây xăng cũ và hoạt động bình thường. Cây xăng này đã tồn tại suốt 12 năm qua bằng giấy phép xây dựng số 1016/UB-GPXD năm 2004 của UBND quận Tân Phú với nội dung “sửa chữa, nới rộng mái che” cấp cho ông Phan Văn Đức (ngụ tại quận 5).
Đại lý bán lẻ xăng dầu Thanh Phúc.
Quá bức xúc, người dân địa phương đã gửi đơn phản ánh về Sở Công Thương. Song trong khi chưa trả lời người dân, Sở này lại tiếp tục cấp tiếp giấy chứng nhận đủ điều kiện kinh doanh xăng dầu mới thời hạn một năm (từ 12-8-2016 đến 12-8-2017) cho doanh nghiệp.
Được biết, trong giấy chứng nhận quyền sở hữu nhà mà ông Nguyễn Thanh Sơn đại diện khai không đề cập đến tài sản trên đất có cửa hàng xăng dầu. Bên cạnh đó, việc ông Bảy siết nợ Công ty Hoàng Cúc và ký hợp đồng chuyển nhượng quyền khai thác khi chưa có quyền sở hữu công trình trên đất và cũng không có quyền sử dụng là giao dịch bất hợp pháp.
Luật sư Nguyễn Văn Hậu, Chủ tịch Hội luật gia TP Hồ Chí Minh cho rằng: Nếu cửa hàng xăng dầu Thanh Phúc không cung cấp được những văn bản “chứng nhận quyền sở hữu công trình xây dựng không phải là nhà ở” theo quy định tại Điều 32 Nghị định số 43/2014/NĐ-CP hướng dẫn thi hành Luật Đất đai thì không thể là chủ sở hữu hoặc đồng sở hữu trạm xăng dầu Thanh Phúc được.
Chưa đủ điều kiện, vẫn cấp phép
Trao đổi với chúng tôi, bà Nguyễn Huỳnh Trang, Phó giám đốc Sở Công Thương TP Hồ Chí Minh khẳng định: “Sau khi có văn bản của Bộ Công Thương về “đồng sở hữu” hướng dẫn, trường hợp như bà Hiền vẫn cấp giấy phép đủ điều kiện kinh doanh xăng dầu, chúng tôi đã giải quyết cấp phép lại cho bà Hiền theo đúng quy định của pháp luật”. Chưa hết, bà Nguyễn Huỳnh Trang khẳng định, giấy phép xây dựng số 1016 nói trên là “giấy phép xây dựng mới cửa hàng xăng dầu”, đề nghị phóng viên liên lạc với UBND quận Tân Phú để xác minh. Trong khi đó, văn bản số 1300 ngày 3-11-2016 của UBND quận Tân Phú trả lời báo chí nêu rõ: “UBND quận Tân Phú chỉ cấp giấy phép xây dựng sửa chữa mái che cho cửa hàng xăng dầu theo bản vẽ thiết kế có ký hiệu 223/HĐTK do công ty ADEC lập đính kèm giấy phép xây dựng số 1016/UB-GPXD ngày 12-11-2004. UBND quận không cấp giấy phép xây dựng mới cho cửa hàng xăng dầu. Qua làm việc với chi nhánh văn phòng đăng ký đất đai quận Tân Phú, được biết chủ đầu tư chưa nộp hồ sơ hoàn công tại UBND quận”.
Thế nhưng, văn bản số 5891/BCT-TTTN ngày 29-6-2016 của Bộ Công Thương phúc đáp văn bản 5405/SCT-QLTM của Sở Công Thương TP Hồ Chí Minh, đề nghị hướng dẫn về đồng sở hữu đã xác định như sau: “Thương nhân phải có cửa hàng bán lẻ xăng dầu thuộc sở hữu hoặc đồng sở hữu với thương nhân khác để cùng kinh doanh xăng dầu theo quy định tại khoản 2 điều 24 Nghị định số 83/2014/NĐ-CP. Việc xác định hai thương nhân đồng sở hữu cửa hàng bán lẻ xăng dầu phải được thể hiện bằng tài liệu chứng minh hai thương nhân đó cùng góp vốn vào tài sản gắn liền với cửa hàng bán lẻ xăng dầu… Đối với trường hợp thương nhân kinh doanh xăng dầu đi thuê đất để xây dựng cửa hàng bán lẻ xăng dầu hoặc trường hợp cửa hàng xăng dầu của thương nhân được cho, thừa kế, biếu, tặng… thuộc sở hữu thương nhân hoặc góp vốn đồng sở hữu cửa hàng bán lẻ xăng dầu theo quy định của pháp luật hiện hành, Sở Công Thương xem xét, cấp Giấy chứng nhận cửa hàng đủ điều kiện bán lẻ xăng dầu cho thương nhân theo quy định tại Nghị định số 83/2014/NĐ-CP…”.
Căn cứ vào văn bản trên thì cửa hàng xăng dầu Thanh Phúc không thỏa mãn 2/4 điều kiện bắt buộc phải có để được cấp giấy chứng nhận đủ điều kiện kinh doanh xăng dầu như bà Trang nói. Thứ nhất, doanh nghiệp tư nhân Thanh Phúc không có quyền sở hữu công trình trên đất. Thứ hai, ông Nguyễn Thanh Sơn (chủ sở hữu đất) không phải là một thương nhân và không có bất kỳ một hợp đồng góp vốn nào với cửa hàng Thanh Phúc. Như vậy, việc Sở Công Thương TP Hồ Chí Minh cấp giấy chứng nhận đủ điều kiện kinh doanh xăng dầu cho cây xăng Thanh Phúc là hoàn toàn trái với quy định của pháp luật. Đề nghị Bộ Công Thương, UBND TP Hồ Chí Minh sớm thành lập đoàn thanh tra xác minh và thu hồi giấy phép vi phạm này cũng như xử lý những cá nhân, tổ chức có liên qua đến sai phạm trên.
Bài và ảnh: THÁI MINH