Tập sách gồm 383 bức ảnh, chia làm hai phần, ghi lại hai giai đoạn lịch sử kháng chiến: Chống thực dân Pháp (1945-1954) và đế quốc Mỹ (1954-1975) xâm lược.

Bìa cuốn sách. 

Phần thứ nhất “Tây Nam Bộ-Thành đồng Tổ quốc (1945-1954)” ghi lại hình ảnh quân dân Tây Nam Bộ anh dũng chống thực dân Pháp, tiêu biểu là trận đồn Định Thủy (Bến Tre, nay là Vĩnh Long), trận Giồng Dứa, trận Ruộng Gò (Tiền Giang, nay là Đồng Tháp) trận Mương Điều (Cà Mau)... Cùng với đó, những bức ảnh đã phản ánh và lên án đanh thép tội ác của thực dân Pháp. Cuốn sách còn ghi lại những khoảnh khắc cuộc sống, chiến đấu tại chiến khu Đồng Tháp Mười (Khu 8) và U Minh-Cà Mau (Khu 9), khắc họa đậm nét tầm nhìn xa trông rộng của Trung ương Đảng và Bác Hồ, tinh thần quả cảm và ý chí sắt son của quân dân miền Tây.

Phần thứ hai “21 năm khói lửa-Những khoảnh khắc vàng (1954-1975)” nổi bật với những hình ảnh ghi lại chiến công hiển hách, những sự kiện lịch sử tiêu biểu như: Sự ra đời của Mặt trận Giải phóng Tây Nam Bộ, chiến thắng Ấp Bắc, cuộc Tổng tiến công và nổi dậy Tết Mậu Thân 1968, việc thực thi Hiệp định Paris... Vượt lên bom đạn của kẻ thù xâm lược, quân và dân miền Tây Nam Bộ đã sống, chiến đấu anh dũng, làm nên những thắng lợi vẻ vang, kể những câu chuyện xúc động về tình quân dân cá nước, về lòng dân với Đảng, Bác Hồ và sự nghiệp cách mạng vĩ đại của dân tộc.

Trong lời giới thiệu cuốn sách, đồng chí Nguyễn Trọng Nghĩa, Ủy viên Bộ Chính trị, Bí thư Trung ương Đảng, Trưởng ban Tuyên giáo và Dân vận Trung ương viết: “Mỗi bức ảnh đều mang đậm dấu ấn cá nhân và cảm xúc chân thật, giúp chúng ta cảm nhận sâu sắc tinh thần kiên trung, bất khuất của những con người anh dũng, can trường, hồn hậu dưới bóng rừng tràm, rừng đước, vững vàng vượt qua mưa bom bão đạn, cùng cả nước đi đến ngày toàn thắng. Đó là minh chứng sinh động, khẳng định vai trò, sức mạnh của nghệ thuật nhiếp ảnh-“nghệ thuật của khoảnh khắc” và sự hy sinh lớn lao của những chiến sĩ trên mặt trận văn hóa, nghệ thuật”.

Rất nhiều bức ảnh trong cuốn sách, đặc biệt ở phần thứ nhất là những tư liệu quý, ít xuất hiện trên các phương tiện truyền thông. Theo NSNA Trần Thị Thu Đông, Phó chủ tịch Liên hiệp các Hội Văn học nghệ thuật Việt Nam, Chủ tịch Hội NSNA Việt Nam: “Những khuôn hình đen trắng ấy không chỉ là những tư liệu lịch sử khô khan mà chúng thực sự là những chứng nhân sống động, là tiếng nói chân thực nhất về một giai đoạn đầy gian khổ nhưng cũng vô cùng oanh liệt của dân tộc”.

Đa phần bức ảnh được sáng tác bởi các phóng viên chiến trường, những người đã trực tiếp tham gia và trở thành một phần của cuộc kháng chiến, nhiều nhiếp ảnh gia đã ngã xuống trong tư thế người chiến sĩ. Vì thế, cuốn sách như một nén tâm hương tri ân các liệt sĩ, NSNA tài hoa như: Phạm Cổ Phách, Trần Bỉnh Khuôl (Hai Nhiếp), Huỳnh Văn Hòa, Bùi Văn Cơ, Trần Đại Dũng, Nguyễn Khắc Tâm...

Để hoàn thiện cuốn sách ảnh, ban biên soạn đã dành một năm để sưu tầm, xử lý, đối chiếu và chú thích một cách khoa học những bức ảnh quý giá. Công việc tỉ mỉ, cẩn trọng và đầy trách nhiệm đã góp phần làm sống lại những khoảnh khắc lịch sử, giúp công chúng có thể tiếp cận và hiểu rõ hơn về chiến công của quân dân Tây Nam Bộ trong hai cuộc kháng chiến.

THANH PHƯƠNG

*Mời bạn đọc vào chuyên mục Văn hóa xem các tin, bài liên quan.