Tập bút ký có sức gợi với bạn đọc ngay từ nhan đề. Ngôi sao là một biểu tượng thân thuộc, gắn bó với Bộ đội Cụ Hồ. Sao ở trên mũ bộ đội, sao ở cầu vai quân hàm. Văn chương đã nhiều tác phẩm dùng hình ảnh ngôi sao để làm toát lên vẻ đẹp của Bộ đội Cụ Hồ. Sử dụng lại một hình ảnh quen thuộc, gắn bó khăng khít “như hình với bóng”, mang tính chất biểu tượng về bộ đội, hẳn nhiên "Những vì sao biên giới" là khúc ca tôn vinh những người đồng chí, đồng đội nơi biên cương xa xôi của Nguyễn Xuân Thủy.

Qua ngòi bút của Nguyễn Xuân Thủy, những cán bộ, chiến sĩ Bộ đội Biên phòng hiện lên mộc mạc, giản dị như chính tên gọi của mình. Những nhân vật như Trung tá Lò Văn Cần, Trung tá Đặng Gia Ngọ, Thiếu tá Vi Văn Thao, Thiếu tá Nguyễn Đình Cương, Thượng úy Sùng A Ư... đều có những câu chuyện, những nỗi niềm của riêng mình trong cuộc sống thường nhật. Người mang bệnh nặng, người gia cảnh khó khăn, người hạnh phúc đôi lứa không vẹn toàn, người từng là trẻ mồ côi...   

Bìa cuốn sách.  

Những vất vả, gian lao ấy chỉ làm “nền” tôn lên những phẩm chất cao đẹp, tinh thần vượt qua khó khăn, gian khổ của người chiến sĩ biên phòng. Biên cương xa xôi, dân cư thưa thớt nhưng công việc của các anh thì lại quá nhiều. Từ những công việc hệ trọng, lớn lao như canh giữ phên giậu Tổ quốc, đánh án ma túy... đến những công việc “không tên thường ngày” của công tác dân vận như động viên, đưa đón đồng bào dân tộc thiểu số tiêm phòng Covid-19; giúp đồng bào xây dựng nếp sống mới khoa học, vệ sinh; tăng gia sản xuất, cải thiện đời sống kinh tế; thực hiện các chương trình nhằm giúp các em nhỏ có hoàn cảnh khó khăn, éo le có một điểm tựa để vào đời sau này... Bấy nhiêu công việc lớn có, nhỏ có; nguy hiểm và mệt nhọc đều được những người lính biên phòng thực hiện bằng tất cả sức lực và trí tuệ; sự kiên trì và lòng quyết tâm; tình yêu và trách nhiệm của mình đối với Đảng, Quân đội và nhân dân. Chính nhờ những công việc vừa thiết thực, vừa nhân văn và ấm áp tình quân dân của người lính biên phòng mà biên cương Tổ quốc được bình yên.

Ngoài đặc trưng của thể ký chân dung, "Những vì sao biên giới" còn có tính chất du ký, giúp bạn đọc khám phá đời sống, phong tục, tập quán của đồng bào dân tộc và cảnh sắc quê hương nơi biên giới. Những bước chân du ký của Nguyễn Xuân Thủy đưa bạn đọc đến với những địa danh “lạ lẫm mà thân thương” như Bát Mọt, Khẹo, bản Ón, bản Kham, sông Luồng, sông Lò... với những cảnh sắc thiên nhiên hùng vĩ, hoang sơ, tươi đẹp và nhiều phong tục độc, lạ của người dân nơi đây.

Là người có năng lực quan sát và khiếu hài hước, nhà văn Nguyễn Xuân Thủy đã viết nên những trang văn vừa giàu hình ảnh, chi tiết đắt giá, vừa dí dỏm về người chiến sĩ mang quân hàm xanh, giúp bạn đọc thêm hiểu, thêm yêu người lính biên phòng nói riêng và người lính Cụ Hồ nói chung cũng như thêm gắn bó, tự hào về Tổ quốc thiêng liêng.

Chùm bài rút ra từ tập sách "Những vì sao biên giới" đã đoạt giải B Giải sáng tác, quảng bá các tác phẩm văn học, nghệ thuật, báo chí của Bộ Quốc phòng về đề tài LLVT và chiến tranh cách mạng giai đoạn 2020-2025 và giải C Giải Báo chí quốc gia lần thứ XIX, năm 2024.

* Mời bạn đọc vào chuyên mục Văn hóa xem các tin, bài liên quan.