Tác phẩm tái hiện quá trình lãnh tụ Nguyễn Ái Quốc xác định con đường giải phóng dân tộc và thành lập Đảng Cộng sản Việt Nam. Quá trình đó hàm chứa những sáng tạo lớn lao của lãnh tụ Nguyễn Ái Quốc trong khảo sát thực tế trong nước và quốc tế, kế thừa và phát huy những giá trị truyền thống quý báu của dân tộc, tiếp thu, vận dụng và phát triển lý luận cách mạng thế giới mà cốt lõi là Chủ nghĩa Mác-Lênin, trên cơ sở đó xác lập con đường cách mạng Việt Nam. Đó là quá trình thể hiện những nỗ lực vượt bậc, bản lĩnh và phương pháp đúng đắn của lãnh tụ Nguyễn Ái Quốc dày công đưa học thuyết cách mạng vào phong trào đấu tranh của nhân dân, chuẩn bị toàn diện, chu đáo những điều kiện về lý luận, chính trị, tư tưởng, tổ chức, cán bộ để thành lập Đảng Cộng sản Việt Nam vào ngày 3-2-1930, đánh dấu bước ngoặt trọng đại trong lịch sử dân tộc, đưa cách mạng Việt Nam phát triển theo quỹ đạo cách mạng vô sản.
Đọc tác phẩm, độc giả sẽ hiểu rõ hơn chặng đường 15 năm (1930-1945) Đảng lãnh đạo đấu tranh hướng tới mục tiêu giành độc lập dân tộc. Đảng đã chủ động tạo thời cơ và chớp đúng thời cơ, phát động, lãnh đạo toàn dân vùng lên với tinh thần “đem sức ta mà tự giải phóng cho ta”, tiến hành Cách mạng Tháng Tám 1945 thành công, thành lập Nước Việt Nam dân chủ cộng hòa, đưa dân tộc ta bước vào kỷ nguyên độc lập dân tộc và chủ nghĩa xã hội. Tác phẩm còn khắc họa chặng đường 9 năm Đảng lãnh đạo nhân dân xây dựng và bảo vệ chính quyền cách mạng của nhân dân, do nhân dân và vì nhân dân, tiến hành thắng lợi cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp xâm lược trường kỳ, gian khổ (1945-1954).
Tác phẩm nhấn mạnh: Thắng lợi của cách mạng và của dân tộc Việt Nam từ năm 1930 đến năm 1954 đều gắn liền với những bước phát triển trong công tác xây dựng, tự chỉnh đốn và sự trưởng thành của Đảng về tư tưởng, chính trị và tổ chức. Từ trong thực tiễn lãnh đạo, Đảng đã tạo nên những giá trị cao đẹp, truyền thống vẻ vang mà nổi bật là trung thành với lý tưởng độc lập dân tộc và chủ nghĩa xã hội, một lòng một dạ phụng sự nhân dân, phụng sự lợi ích tối cao của dân tộc; kiên cường trước gian lao, thử thách, kiên định, bản lĩnh và sáng tạo trong lãnh đạo cách mạng; thường xuyên tự chỉnh đốn, giữ vững đoàn kết và nâng cao năng lực lãnh đạo, sức chiến đấu của Đảng, gắn bó với nhân dân, trong sáng trong quan hệ quốc tế...
Trong Lời giới thiệu tác phẩm, Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng viết: “Đây là công trình sử học có giá trị tư tưởng và khoa học, không chỉ giúp bạn đọc hiểu đầy đủ, chính xác để tự hào hơn về một chặng đường lịch sử vẻ vang của Đảng, của dân tộc, mà còn giúp cho mỗi người, nhất là cán bộ, đảng viên nhận thức sâu sắc hơn giá trị của độc lập tự do và chủ nghĩa xã hội; thấm thía hơn trách nhiệm, nghĩa vụ của mình đối với các thế hệ đi trước, với Tổ quốc và nhân dân, với công cuộc xây dựng và bảo vệ Đảng trong sạch vững mạnh”.
Với những kết quả nghiên cứu mới, những nhận định, đánh giá mang tính khoa học, tác phẩm là tư liệu khoa học, chính thống để phản bác những luận điệu xuyên tạc lịch sử, phủ nhận vai trò lãnh đạo của Đảng trong sự nghiệp đấu tranh cách mạng, góp phần vào cuộc đấu tranh phản bác các luận điệu xuyên tạc, các quan điểm sai trái, bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng; đồng thời là tài liệu rất bổ ích đối với những bạn đọc trong và ngoài nước có nhu cầu nghiên cứu, tìm hiểu về lịch sử Đảng Cộng sản Việt Nam, lịch sử cách mạng Việt Nam giai đoạn 1930-1954.
PGS, TS TRẦN TRỌNG THƠ (Phó viện trưởng Viện Lịch sử Đảng, Học viện Chính trị quốc gia Hồ Chí Minh)