Trung thu vẫn là tết của con trẻ

QĐND - Hôm vừa rồi, tôi có dịp “tháp tùng” hai vợ chồng anh bạn là người miền Nam đi thăm phố đêm Hà Nội. Trời đã vào thu, thời tiết dịu nhẹ, gió dọc phố phường. Đi ngang qua phố Hàng Mã, vợ chồng anh bạn tròn mắt “Ôi chà, Hà Nội có hẳn một phố trung thu.” Tôi tự hào đáp: “Phải đấy, phố này có từ lâu lắm rồi.” Tôi tranh thủ kể thêm về trung thu Hà Nội xưa trong niềm nhớ nhung, tự hào. Tôi nhớ về những xâu hạt bưởi, những chiếc đèn lồng làm từ vỏ lon bia, súng liên thanh làm từ ống bơ sữa bò… Thời đó người dân Hà Nội cũng nghèo lắm nhưng Tết trung thu thế nào trẻ con cũng được bố mẹ cho đi chơi Hàng Mã mua một chiếc đèn ông sao, cái trống ếch. Đêm trung thu ít đứa có được nến đốt đèn, thường chúng tôi tự làm đèn dầu hỏa từ lọ penicillin. Có đứa rước đèn không khéo, để nghiêng đèn, đổ dầu khiến cả cây đèn ông sao bốc cháy. Cứ mỗi lần như vậy cả đám rước lại reo hò như vỡ chợ.

Đoàn diễu hành chào mừng Trung thu ở thành phố Tuyên Quang. Ảnh: Quang Minh.

Anh bạn tôi sinh ra và lớn lên ở đất Kiên Giang. Tuổi thơ anh có nhiều kỷ niệm đẹp với những đêm rằm trung thu trên vùng sông nước. Qua lời kể của anh, tôi như thấy được hình ảnh đám trẻ trong các chòm xóm gõ trống ếch tung tăng rước đèn trên những bờ kênh. Cách nay gần ba chục năm, trẻ em ở làng quê xa lạ với những thứ đồ chơi được mua từ chợ. Thay vào đó bố mẹ, anh chị, cả nhà xúm xít lại để giúp con, em mình làm đèn, làm trống ếch, mõ tre, phách tre. Anh bạn tôi có cái biệt tài đánh phách. Anh hào hứng lấy đôi que tre thể hiện một đoạn cho mọi người nghe. Giai điệu phách rất thú vị, tiếng “tanh tanh, tách tách” liên hồi kỳ trận, thi thoảng lại đệm một vài âm “cắc cắc” từ cán phách.

Chúng tôi mua tặng nhau những chiếc đèn ông sao con con. Giá rất rẻ, khéo mặc cả thì chỉ năm, mười ngàn là người ta bán. Đồ chơi truyền thống như mặt nạ, đầu lân, trống ếch giá đều rất rẻ. Chỉ có đồ chơi nhập từ nước ngoài là đắt nhưng xem ra năm nay bà con không mặn mà lắm. Tôi tặng anh bạn chiếc thuyền bằng thiếc, chạy bằng đèn dầu, một thứ đồ chơi đặc biệt chỉ có ở Hà Nội. Anh bạn thích thú ngắm mãi không chán mắt.

Anh bạn tôi ra Hà Nội chuyến này với mục đích sẽ đi đón Tết trung thu cùng với các em nhỏ ở Cao nguyên đá Đồng Văn, Hà Giang. Non tháng trước, qua các diễn đàn và mạng xã hội anh đã quyên góp được số tiền tương đương với 200 chiếc bánh trung thu. Để Tết thiếu nhi thêm hoàn mỹ, anh nấn ná tại Hà Nội tìm mua những loại đèn, nến, đồ chơi tặng các em. Mấy năm nay, người dân thành phố, nhất là đám thanh niên thường đi ăn trung thu ở vùng sâu, vùng xa. Lúc đầu, tôi cho rằng đó là một thú chơi “sành điệu”. Bởi trăng miền quê cảm như sáng hơn trăng thành phố. Nhưng khi tôi được biết thêm rằng, nhiều thanh niên muốn gắn mình vào với trách nhiệm xã hội, muốn mang niềm vui đến cho bọn trẻ trong dịp trung thu thì tôi trân trọng cuộc chơi của họ hơn nhiều. Năm ngoái, qua mạng xã hội nhiều trẻ em thiệt thòi ở các trung tâm bảo trợ trẻ em đã được hưởng lợi từ những hoạt động này.

Trung thu ở thành phố Tuyên Quang năm nay được tổ chức trên qui mô cấp tỉnh với tên gọi Lễ hội Thành Tuyên diễn ra từ mồng 2 đến 7 tháng 9. Với nhiều người dân thành phố, đây là dịp để cho con em vui chơi trung thu. Với các ban ngành đoàn thể trong tỉnh thì đây là dịp để tuyên truyền quảng bá về hình ảnh địa phương, thúc đẩy ngành du lịch phát triển. Điều đáng mừng là dịp Lễ hội gắn với Tết trung thu này được người dân hưởng ứng rất nhiệt tình. Từ nhiều ngày qua, người dân của 16 phường, xã quanh thành phố này đã làm 80 mô hình diễu hành lớn. Mấy đêm gần đây, đêm nào người dân Tuyên Quang cũng được sống trong không khí lễ hội.

Các thành phố lớn và đặc biệt là các thành phố du lịch trong cả nước cũng có nhiều hoạt động sôi nổi chào đón Trung thu 2014. Tết trung thu này trong xã hội cũng có thêm nhiều bàn tay chia sẻ, chăm sóc các em nhỏ thiếu may mắn, thiệt thòi. Tại Hà Nội ngoài những địa bàn vui chơi truyền thống như phố cổ, Trung tâm Triển lãm Văn hóa nghệ thuật, bảo tàng Dân tộc học, bảo tàng Phụ nữ  còn có nhiều lễ hội đón Tết trung thu ở các khu chung cư, khu đô thị mới như Royal City, Thiên đường Bảo Sơn, Time City; ở Thành phố Hồ Chí Minh Tết trung thu sẽ diễn ra trong hai ngày mồng 6 và 7-9, có nhiều hoạt động lễ hội sẽ diễn ra ở tất cả các địa điểm văn hóa, giải trí của thành phố; ở thành phố Hội An có hội thi múa lân bên bờ sông Hoài; ở Quảng Ninh, Tỉnh đoàn cũng đã chuẩn bị được 5000 phần quà tặng trẻ em nhân Tết trung thu; thành phố Quy Nhơn giúp đỡ cho 371 trẻ mồ côi đón Tết…

Tôi được biết ở nhiều nước trên thế giới người ta cũng đón Tết trung thu, nhưng Tết trung thu với ý nghĩa dành cho thiếu nhi, chăm sóc thiếu nhi thì chỉ thể hiện rõ nhất ở Việt Nam. Nét đẹp này cần nhân rộng, giữ gìn trong cộng đồng.

ĐÔNG HÀ