QĐND -  Năm nay, hòa trong niềm vui chung của toàn quân và toàn dân kỷ niệm 70 năm Ngày thành lập Quân đội nhân dân Việt Nam (22-12-1944/22-12-2014), những nghệ sĩ-chiến sĩ của Nhà hát Chèo Quân đội còn có một niềm vui riêng, đó là kỷ niệm 60 năm Ngày thành lập Nhà hát (1-10-1954/1-10-2014). Từ những ngày đầu ở ATK cho đến nay, Nhà hát Chèo Quân đội luôn gắn bó với bộ đội và nhân dân, là một đơn vị nghệ thuật uy tín của quân đội, giành được tình cảm của đồng chí và đồng bào với danh xưng trìu mến: “Chiếu chèo bộ đội”.

Sau Chiến thắng Điện Biên Phủ lịch sử, lãnh đạo Tổng cục Cung cấp (nay là Tổng cục Hậu cần) đã thành lập Đội vận động công tác văn nghệ-tiền thân của Nhà hát Chèo Quân đội ngày nay, tại xã Phú Thịnh, huyện Đại Từ, tỉnh Thái Nguyên. Theo lời kể của Đại tá, NSƯT Lê Đình Lâm, nguyên Chính trị viên Đội vận động công tác văn nghệ: “Chỉ với 30 người nhưng anh em say sưa luyện tập để nhanh chóng biểu diễn cho một số đơn vị hậu cần đóng quân ở vùng sâu, vùng xa. Dù sống trong nhà tranh, sân khấu chỉ là nền đất được bạt phẳng nhưng anh em nghệ sĩ vẫn luyện tập quên cả mệt mỏi. Việc thì nhiều mà quân số lại ít, nên đành phải khắc phục, người ít tuổi nhất chưa đến 15, vừa làm nghệ sĩ múa vừa làm… nuôi quân”.

Cảnh trong vở diễn “Đại tướng Nguyễn Chí Thanh - Sáng trong như ngọc một con người” do Nhà hát Chèo Quân đội biểu diễn.

Được nghe câu chuyện từ thuở ban đầu của “chiếu chèo bộ đội”, chúng tôi mới hiểu vì sao những diễn viên Nhà hát Chèo Quân đội hôm nay lên sân khấu luôn “cháy” hết mình, nghiêm túc trong sinh hoạt, tuân thủ tuyệt đối kỷ luật quân đội, sẵn sàng lặn lội vào núi rừng Tây Nguyên hùng vĩ hay Tây Bắc hiểm trở để biểu diễn phục vụ đồng bào trong thời tiết khắc nghiệt. Được như vậy là nhờ phẩm chất người nghệ sĩ-chiến sĩ hình thành trong hai cuộc kháng chiến gian khổ đã được các thế hệ nghệ sĩ-chiến sĩ ngày hôm nay tiếp tục gìn giữ và phát huy. Thượng tá Lê Danh Toàn, Chính trị viên Nhà hát Chèo Quân đội cho biết: “Tập thể cán bộ, diễn viên Nhà hát Chèo Quân đội luôn xác định phải đặt nhiệm vụ chính trị lên trên hết; thực hiện tốt chức năng của đội quân công tác bằng sự nỗ lực, tinh thần trách nhiệm của đội ngũ diễn viên thông qua hoạt động biểu diễn nghệ thuật phục vụ bộ đội, nhân dân trong cả nước, nhất là đồng bào vùng sâu, vùng xa”.

Để đáp ứng nhu cầu thưởng thức văn hóa nghệ thuật ngày càng lớn của bộ đội và nhân dân, Ban Giám đốc Nhà hát Chèo Quân đội ý thức cao việc cần nâng cao chất lượng nghệ thuật của các chương trình biểu diễn. Vẫn bám sát đề tài lịch sử, lực lượng vũ trang và chiến tranh cách mạng để giữ vững định hướng chính trị và giá trị nghệ thuật sân khấu chèo truyền thống, Nhà hát Chèo Quân đội luôn đi đầu và thực sự thành công trong việc kết hợp nhiệm vụ chính trị và nâng cao nghệ thuật trong xây dựng các vở diễn mới. Thành công gần đây nhất của Nhà hát Chèo Quân đội là vở diễn “Đại tướng Nguyễn Chí Thanh-Sáng trong như ngọc một con người” được dàn dựng nhân kỷ niệm 100 năm Ngày sinh Đại tướng Nguyễn Chí Thanh (1-1-1914/1-1-2014), đã gây xúc động mạnh tới khán giả trong và ngoài quân đội, giành Huy chương vàng Hội diễn Nghệ thuật chuyên nghiệp toàn quân năm 2014.

Hình thành ý tưởng nghệ thuật và xây dựng kịch bản công phu cho một vở diễn chỉ là những bước khởi đầu, cần phải có những nghệ sĩ tài năng thì vở diễn mới toát lên giá trị nghệ thuật. Chính vì vậy, Đảng ủy, Ban giám đốc Nhà hát Chèo Quân đội luôn đặt vấn đề tuyển chọn, bồi dưỡng, đào tạo chuyên môn cho các nghệ sĩ là nhiệm vụ quan trọng, luôn được tổ chức thường xuyên. Hội đồng Nghệ thuật Nhà hát Chèo Quân đội luôn khắt khe trong việc tuyển chọn diễn viên, cho nên những nghệ sĩ của nhà hát hôm nay tuổi đời mới ngoài 20 đã có thể tự tin đứng trên sân khấu. Nhà hát Chèo Quân đội còn mời những người nghệ sĩ tài năng bồi dưỡng nghiệp vụ cho các nghệ sĩ mới để có thể ngày càng bắt nhịp phong cách nghệ thuật của nhà hát bấy lâu. Ngoài ra, Nhà hát Chèo Quân đội còn phối hợp với Trường Đại học Văn hóa Nghệ thuật Quân đội tổ chức lớp đại học vừa làm, vừa học cho các diễn viên, nhạc công. Có thể không quá lời khi ghi công lao cho “chiếu chèo bộ đội” là nơi rèn giũa, đưa những tài năng sân khấu chèo Việt Nam hiện đại đạt tới độ chín nghề nghiệp: Lớp trước có Xuân Theo, Ngọc Viễn, Thế Phiệt, Đào Lê, Quốc Trượng… và bây giờ là Tự Long, Thùy Linh, Thanh Tuyết, Ngọc Sơn, Đức Hải…

Trong thời gian tới, Nhà hát Chèo Quân đội tiếp tục phấn đấu thực hiện tốt nhiệm vụ chính trị được cấp trên giao phó và nhất là tiếp tục dựng các vở diễn mới đáp ứng nhu cầu của khán giả trong và ngoài quân đội; tiếp tục xây dựng chất lượng đội ngũ diễn viên, làm tốt công tác quy hoạch cán bộ; xây dựng cơ sở tập luyện, nơi ăn nghỉ cho các nghệ sĩ được khang trang theo đúng kế hoạch đã được thủ trưởng Tổng cục Chính trị phê duyệt. Tin tưởng rằng, với một đơn vị có truyền thống 60 năm lịch sử, đã vượt qua nhiều gian khổ và thử thách trước bom đạn kẻ thù, vững vàng kiên định trong mọi tình huống, sáng tạo và tài năng trong chuyên môn, Nhà hát Chèo Quân đội chắc chắn sẽ hoàn thành nhiệm vụ, xứng đáng là đơn vị làm công tác Đảng, công tác chính trị bằng văn hóa nghệ thuật có nhiều thành tích xuất sắc nổi bật.

Bài và ảnh: TRẦN HOÀNG HOÀNG