“Họ là những người thật, rất đời thường nhưng sống trong những thời khắc lịch sử và đưa ra những quyết định tới cả một vận mệnh của dân tộc. Nhiệm vụ của người nghệ sĩ phải khắc họa được điều đó nhưng vẫn bình dị, gần gũi nhất với công chúng”, NSƯT Trần Quang Khải chia sẻ.

NSƯT Trần Quang Khải để lại ấn tượng trong lòng khán giả sân khấu với những vai diễn cách mạng. Từ người chiến sĩ cách mạng Phan Đăng Lưu (vở “Hừng đông”, năm 2021) đến Đại tướng Võ Nguyên Giáp (vở “Mệnh lệnh từ trái tim” năm 2024, dịp kỷ niệm 70 năm Chiến thắng Điện Biên Phủ) và hoạt cảnh về đề tài cách mạng trên sân khấu nghệ thuật kỷ niệm lớn của đất nước.

Nghệ sĩ Ưu tú Trần Quang Khải (ngoài cùng, bên phải) hóa thân vào vai Đại tướng Võ Nguyên Giáp trong Chương trình nghệ thuật “Sao Độc Lập” kỷ niệm 79 năm Cách mạng Tháng Tám và Quốc khánh 2-9-2024. Ảnh do nhân vật cung cấp

Mới đây, anh tiếp tục hóa thân vào vai Đại tướng Võ Nguyên Giáp, ghi hình cho một chương trình nghệ thuật nhân kỷ niệm 80 năm Cách mạng Tháng Tám và Quốc khánh 2-9. Trước đó, anh cũng được tin tưởng giao nhiều vai diễn là các nhân vật lịch sử tầm cỡ như Vua Mai Hắc Đế, Phật hoàng Trần Nhân Tông... Đó đều là những nhân vật đòi hỏi người nghệ sĩ phải có chiều sâu văn hóa, nhận thức lịch sử và trên hết phải có một lòng tôn kính với những nhân vật mình hóa thân.

Anh bày tỏ: “Ngoài niềm vinh dự và hạnh phúc, đó cũng là áp lực với người nghệ sĩ. Phải hiểu được bối cảnh lịch sử, phải nắm được phong thái, tinh thần và khí chất của nhân vật; làm thế nào để khán giả có cảm giác đấy là nhân vật thật đang ở trên sân khấu, khiến họ xúc động khi theo dõi”.

Nhớ lại vai diễn nhà cách mạng Phan Đăng Lưu trong vở “Hừng đông”, nghệ sĩ Quang Khải kể: “Tôi cũng là người con Nghệ An, quê hương của bác Phan Đăng Lưu. Trước khi vở diễn bắt đầu, tôi được tới thắp hương tại bàn thờ gia tiên nhà bác Phan Đăng Lưu tại Hà Nội và được gia đình bác động viên rất nhiều. Vở diễn buổi đầu công diễn, gia đình bác Phan Đăng Lưu lên sân khấu nắm tay tôi. Họ xúc động và bảo thấy tôi trên sân khấu giống như thấy cụ nội của họ đang đứng đấy”.

Bên cạnh người chiến sĩ cách mạng Phan Đăng Lưu, vai diễn để lại xúc động sâu sắc nhất là Đại tướng Võ Nguyên Giáp trong vở “Mệnh lệnh từ trái tim” dịp kỷ niệm 70 năm Chiến thắng Điện Biên Phủ. 

“Chỉ có khoảng 20 ngày để chuẩn bị, trong khi đây là một hình tượng lịch sử quá lớn, in sâu trong tâm khảm hàng triệu người Việt Nam suốt nhiều thế hệ. Tôi tự hỏi liệu mình có thể chuyển tải được thần thái, khí chất, sự uy nghi mà vẫn gần gũi của một vị tướng huyền thoại”, nghệ sĩ Quang Khải trải lòng.

Sau đó là chuỗi ngày miệt mài nghiên cứu tư liệu lịch sử, các bài phát biểu, những đoạn video ghi lại hình ảnh Đại tướng, từng ánh mắt, dáng đi, cử chỉ, phong thái... nghệ sĩ đến nhà và dâng hương lên Đại tướng, lắng nghe người thân trong gia đình kể chuyện về vị Đại tướng nhân hậu, khiêm nhường, đời thường. Những điều tưởng như giản dị ấy lại giúp thấm sâu hơn vào tâm hồn người nghệ sĩ cốt cách của một nhân vật đã trở thành huyền thoại.

Có những nhân vật không rời khỏi nghệ sĩ ngay cả khi vở diễn đã khép màn. Với NSƯT Trần Quang Khải, khi đã thực sự sống cùng nhân vật, yêu và thấu cảm họ, vai diễn ấy sẽ lặng lẽ ở lại trong suy nghĩ, trong giấc ngủ, trong cả cảm xúc đời thường. Đó cũng chính là điều khiến những vai diễn của nghệ sĩ chạm được tới trái tim khán giả. Nghệ thuật không chỉ là đam mê mà còn là sứ mệnh để NSƯT Trần Quang Khải góp phần kể lại lịch sử dân tộc, giúp khán giả hiểu được giá trị của hòa bình, tự do và độc lập.

XUÂN THỨ

*Mời bạn đọc vào chuyên mục Văn hóa xem các tin, bài liên quan.