Phát triển du lịch từ các di sản văn hóa

Nhiều sản phẩm du lịch đặc sắc

Khi phố phường lên đèn cũng là lúc đền Ngọc Sơn khoác lên mình tấm áo mới rực rỡ. Trong tiếng nhạc, tiếng trống ngân vang, ánh sáng lấp lánh, du khách bước vào một không gian đậm chất lịch sử - văn hóa, trong tour đêm “Ngọc Sơn - Đêm huyền bí”. Hành trình bắt đầu dưới chân Tháp Bút-biểu tượng ngòi bút vươn lên giữa trời, khắc dòng chữ “Tả thanh thiên”. Trong ánh sáng mờ ảo, nghi lễ ban chữ thánh hiền được thực hiện trang nghiêm, mở ra không gian tri ân tiền nhân.

Tour đêm “Ngọc Sơn - Đêm huyền bí” hấp dẫn du khách trong nước và quốc tế.

Theo chân các thiếu nữ trong trang phục truyền thống, khách tham quan tiếp tục hành trình tour đêm với “Nghi thức đón linh khí đất trời” tại cầu Thê Húc và Đắc Nguyệt Lâu. Trong tiếng trống dồn vang vọng mặt hồ, mỗi bước chân trên cầu như một nhịp kết nối quá khứ và hiện tại, nơi con người lắng lòng để đón nhận nguồn năng lượng từ đất trời. Điểm nhấn là hoạt cảnh Vua Lê trả gươm rùa thần, được thể hiện bởi các nghi lễ trang nghiêm kết hợp với công nghệ ánh sáng hiện đại, đã khắc họa một trang vàng của lịch sử đánh giặc, giữ nước. 

Sinh ra và lớn lên ở Hà Nội nhưng chị Phạm Thị Dung, 36 tuổi, trú tại phường Bồ Đề, hết sức ngạc nhiên khi hồ Hoàn Kiếm, đền Ngọc Sơn-những địa điểm quá quen thuộc với chị, nay trở nên hấp dẫn và huyền bí. “Tôi được hòa mình vào không gian xưa, đặc biệt ấn tượng với hoạt cảnh Vua Lê trả lại gươm cho rùa thần. Đây giống như một bài học lịch sử nhắc nhớ mọi người, đặc biệt là với thế hệ trẻ hiện nay trong việc học tập lịch sử và tri ân tiền nhân”, chị Phạm Thị Dung chia sẻ.

Sau 25 năm được Tổ chức Giáo dục, Khoa học và Văn hóa của Liên hợp quốc (UNESCO) ghi danh là DSVH thế giới, Khu di tích Hoàng thành Thăng Long trở thành điểm đến tiêu biểu của văn hóa. Bên cạnh là trung tâm diễn ra các sự kiện văn hóa lớn của Thủ đô và đất nước, khu di tích hấp dẫn với du khách trong và ngoài nước bởi những tour du lịch gắn với tìm hiểu văn hóa lịch sử, khảo cổ học ở nơi đây. Trong đó, tour đêm “Giải mã Hoàng thành Thăng Long” trở thành sản phẩm du lịch tiêu biểu của Thủ đô thời gian qua. Hành trình trải nghiệm của tour đêm kéo dài 90 phút với lộ trình bắt đầu từ Đoan Môn. Tại đây, du khách được trải nghiệm không gian Hoàng thành xưa, thưởng thức điệu múa hoàng cung ngay trên những dấu tích khảo cổ độc đáo, chiêm ngưỡng những hiện vật, cổ vật quý giá được tìm thấy tại Hoàng thành Thăng Long. Khép lại hành trình trải nghiệm là trò chơi giải mã bí mật Hoàng thành dành cho du khách.

Theo ông Nguyễn Thanh Quang, Giám đốc Trung tâm Bảo tồn di sản Thăng Long-Hà Nội, Trung tâm chủ trương bảo tồn và phát huy DSVH trên nền tảng sáng tạo và đổi mới không ngừng, với mục đích đưa Hoàng thành Thăng Long trở thành trung tâm văn hóa, nghệ thuật, du lịch sôi động của Thủ đô và đất nước.

Xây dựng thành phố di sản và sáng tạo

Hà Nội là địa phương đứng đầu cả nước về số lượng DSVH, với hơn 6.400 di tích, gần 2.000 DSVH phi vật thể đã được kiểm kê; hơn 1.000 lễ hội truyền thống, hơn 1.300 làng nghề truyền thống. Để làm rạng rỡ hơn các DSVH, Hà Nội tiên phong áp dụng chuyển đổi số trong công tác quản lý, bảo tồn và quảng bá di sản. Các ứng dụng tham quan di tích bằng công nghệ 3D, thực tế ảo (VR), thực tế tăng cường (AR) không chỉ nâng cao trải nghiệm cho người xem mà còn mở ra cơ hội tiếp cận di sản cho đông đảo công chúng trong và ngoài nước.

Theo PGS, TS Nguyễn Văn Huy, nguyên Giám đốc Bảo tàng Dân tộc học Việt Nam, Hà Nội muốn đột phá trong hoạt động bảo vệ và phát huy DSVH thì phải giúp những người làm văn hóa và người dân nâng cao năng lực và nhận thức về di sản. Muốn làm được điều này phải có các phương thức truyền thông, đào tạo cho những người làm ở lĩnh vực bảo tàng, di tích, người nắm giữ DSVH phi vật thể... để họ hiểu được giá trị của di sản và từ đó có sáng tạo.

Theo Sở Du lịch TP Hà Nội, trong 10 tháng năm 2025, lượng khách đến Hà Nội ước đạt hơn 28 triệu lượt, tăng khoảng 22% so với cùng kỳ năm 2024; trong đó có 6,17 triệu lượt khách quốc tế, tăng 23,6% so với cùng kỳ năm 2024. Lượng khách tăng cao kéo theo tổng thu từ khách du lịch ước đạt hơn 108 nghìn tỷ đồng, tăng gần 20% so với cùng kỳ năm 2024. Đóng góp vào những con số ấn tượng đó có một lượng khách không nhỏ được thu hút bởi các sự kiện liên quan đến DSVH đã và đang được tổ chức quy mô trên địa bàn Thủ đô. Bà Đặng Hương Giang, Giám đốc Sở Du lịch TP Hà Nội nhấn mạnh, Hà Nội đặc biệt coi trọng phát triển du lịch văn hóa, lấy du lịch văn hóa làm cơ sở, làm nền tảng để phát triển các loại hình du lịch khác. Thành phố đã chủ động ban hành kế hoạch, dự án, đề án cụ thể xây dựng và hoàn thiện các sản phẩm du lịch văn hóa, làng nghề bảo đảm các sản phẩm hoàn chỉnh, độc đáo, hấp dẫn, có tính chuyên nghiệp cao theo hướng phát triển du lịch bền vững./.