Dẫu sao, ở cái thời thực dân nửa phong kiến những năm đầu thế kỷ 20, khi cái cũ chưa qua, cái mới chưa tới, không ít kẻ sùng bái lối sống văn minh rởm, chạy theo danh vọng xa hoa, phù phiếm thì môi trường xã hội nhốn nháo, lai căng cũng là điều dễ hiểu.  

Cứ tưởng sự bát nháo, lai căng, cuồng danh vọng phù phiếm chỉ còn trong dĩ vãng, nhưng thực tế môi trường văn hóa xã hội thời nay, những biểu hiện đó chưa chấm dứt mà đang có nguy cơ như “vết dầu loang” làm vẩn đục sự trong lành của tâm hồn, cốt cách dân tộc. Trong bài phát biểu đầy tâm huyết, trách nhiệm tại Hội nghị Văn hóa toàn quốc tổ chức mới đây, người lãnh đạo cao nhất của Đảng ta rất trăn trở, day dứt khi thấy vẫn nhiều người Việt có biểu hiện, hành vi bắt chước nước ngoài một cách nhố nhăng, phản cảm, nói nặng ra là vô văn hóa, phản văn hóa!

leftcenterrightdel
Cảnh trong phim "Số đỏ".Ảnh: Dân trí

Một trong những biểu hiện dễ thấy là một bộ phận người trẻ trong giới showbiz (ca sĩ, diễn viên, nhạc sĩ...) thời nay không ngần ngại từ bỏ cả cái tên “cúng cơm” mà cha mẹ đặt cho ngay từ thuở lọt lòng và từng định danh trên giấy khai sinh, căn cước công dân rồi gắn cho mình cái tên sính ngoại lạ hoắc. Hết sính nghệ danh sặc mùi dã sử kiếm hiệp (đại loại như Uông Đại Vương, Thiên Địa Kim...), rồi lại đặt nghệ danh “nửa tây nửa ta” (ghép tên Hàn-Việt, Nhật-Việt, Anh-Việt...) đại loại như: Chi Moon Hoằng, Rakia Phạm, Anlagel Hương Tình... Nhưng khó nhớ nhất, rắc rối nhất là nhan nhản ca sĩ, nhạc sĩ trẻ đua nhau lấy nghệ danh “tây toàn tập”, đại loại như: Arak, Rakic, Mr C, Tusza T, New Maozing, Hezo 8, Lemi 9, The Nice Zoo...

Không chỉ đặt nghệ danh lai căng, nhiều sản phẩm âm nhạc của nhạc sĩ, ca sĩ trẻ thời nay cũng chẳng khác mấy “lẩu thập cẩm” với đủ loại ca từ, trẻ trung có, thông tục có, lai căng có. Không ít nhạc sĩ, ca sĩ còn tùy tiện chêm cả tiếng Trung, tiếng Hàn, tiếng Thái, nhất là tiếng Anh lồng vào bài hát, MV (video ca nhạc) khiến nhiều người nước ngoài nghe mà không hề hiểu đó là thứ ngôn ngữ gì!

Có ca sĩ, nhạc sĩ trẻ cho rằng, thời buổi giao lưu hội nhập với thế giới thì đặt tên nghệ danh, bài hát, chêm ca từ có yếu tố nước ngoài như vậy nhằm dễ tạo ra sự khác biệt, được nhiều người chú ý và cũng dễ đến gần hơn với công chúng quốc tế (!). Sự lý giải này thực ra vừa ngô nghê, nông cạn, vừa có phần ảo tưởng, viển vông. Vì trên thực tế, không ít ca sĩ, nhạc sĩ mang nghệ danh ngoại quốc hay “nửa tây nửa ta” giờ đang phải vật vã, loay hoay tìm chỗ đứng trên thị trường nhạc Việt, nói gì đến việc tìm đường xuất khẩu sản phẩm âm nhạc teo tóp, nhạt nhòa của mình ra nước ngoài!

Chiếc áo không làm nên thầy tu. Con người làm nên tên tuổi, chứ tên tuổi đâu làm nên giá trị con người. Chả nói đâu xa, thế hệ vàng của âm nhạc nước nhà đều là những cái tên thuần Việt, như: Thu Hiền, Thanh Hoa, Trung Đức, Kiều Hưng... hay gần đây là Mỹ Linh, Hồng Nhung, Tấn Minh, Trọng Tấn... có cần nghệ danh “dán mác ngoại” đâu mà tiếng hát của họ vẫn làm say lòng bao thế hệ khán giả từ già đến trẻ? Kể cả những tài năng âm nhạc Việt tỏa sáng lẫy lừng trên trường quốc tế như Đặng Thái Sơn, Bùi Công Duy... vẫn một mực thủy chung với cái tên cha mẹ đặt cho mình đấy thôi!

Lấy nghệ danh nào là quyền của mỗi ca sĩ, diễn viên, nhạc sĩ. Tuy nhiên, mang dòng máu Việt, ăn cơm Việt, uống suối nguồn Việt, hít thở không khí Việt, phục vụ khán giả Việt mà lại tự gán ghép cho mình danh xưng ngoại lai thì đó không chỉ là biểu hiện tự ti, thiếu lòng tự tôn dân tộc mà còn là thái độ sùng ngoại, lai căng, từ đó làm méo mó tiếng Việt, làm biến dạng ngôn ngữ trong trẻo, tinh tế của ông cha ta.

TRUNG NGÔN