Luồng gió mới cho sân khấu Thủ đô

QĐND - Liên hoan sân khấu chuyên nghiệp Thủ đô là liên hoan dành riêng cho sân khấu Hà Nội chào mừng 60 năm Giải phóng Thủ đô. Ngoài sự hội tụ các nhà hát, đoàn nghệ thuật của Hà Nội, sự kiện này còn nhận được sự hưởng ứng tham gia nhiệt tình của các đoàn nghệ thuật chuyên nghiệp trung ương với đủ các loại hình: Kịch nói, cải lương, tuồng, chèo...

Cảnh trong vở “Những người con Hà Nội” của Nhà hát Kịch Hà Nội tham gia Liên hoan. Ảnh: Thanh Ngọc

Tái hiện Hà Nội hào hùng, hào hoa

Tới “địa chỉ đỏ” của sân khấu Thủ đô-Nhà hát Chèo Hà Nội tọa lạc trên phố Nguyễn Đình Chiểu, không khí nơi đây thật rộn ràng trong những làn điệu chèo, giọng hát luyến láy của các nghệ sĩ, diễn viên đang hồ hởi tập luyện vở mới đi dự liên hoan. Trên sân khấu, đạo diễn gạo cội NSND Doãn Hoàng Giang rất tâm đắc với màn hát diễn của NSưT Thu Huyền-một trong những nghệ sĩ được nhận định là “ngôi sao” của làng chèo Việt Nam hiện nay, kế bên là các giọng ca tài năng trẻ như Quốc Phòng, Hoài Thu, Việt Thắng...

Là đơn vị nghệ thuật nổi bật của sân khấu Thủ đô, Nhà hát Chèo Hà Nội tập trung toàn bộ 3 đoàn (gồm 139 nghệ sĩ, diễn viên) tham gia liên hoan lần này với vở diễn mới “Cánh chim trắng trong đêm”. Kịch bản của tác giả Nguyễn Đăng Chương, NSưT Xuân Hanh chuyển thể chèo, NSưT Hạnh Nhân đảm nhận phần âm nhạc. Vở diễn lấy bối cảnh Hà Nội những năm đầu giải phóng với những người phụ nữ thanh lịch, dịu dàng nhưng cũng rất dũng cảm, kiên cường khi bí mật tham gia hoạt động cách mạng trong vùng địch tạm chiếm, dù hoàn cảnh khó khăn, thường xuyên bị hiểu lầm…

Với một vở chèo, phần âm nhạc luôn là “vấn đề” được người làm nghề cũng như khán giả quan tâm, đặc biệt “Cánh chim trắng trong đêm” lại là vở chèo về đề tài hiện đại. Nhạc sĩ, NSưT Hạnh Nhân, người mấy chục năm qua bền bỉ với sáng tác, dàn dựng âm nhạc cho chèo nói rằng, khi nhận lời làm nhạc cho vở này ban đầu cũng là sự thách đố. Nhưng với người nghệ sĩ, sáng tạo nghệ thuật, cống hiến tài năng, sức lực cho những sự kiện lịch sử của đất nước, thành tựu của đất nước luôn tạo nên những hứng khởi mới. Sự kiện 60  năm Giải phóng Thủ đô là lễ kỷ niệm lớn không chỉ của người dân Thủ đô mà là niềm vui chung của người dân cả nước. Tuy là vở diễn chèo, nhưng chất âm nhạc trong vở diễn sẽ được nghệ sĩ Hạnh Nhân kế thừa và phát huy giữa những làn điệu chèo truyền thống, hát ả đào với các ca khúc sáng tác từ nhạc chèo, để qua đó, cùng với ê kíp nghệ sĩ tái hiện về Hà Nội qua vở diễn với những con người hào hùng, hào hoa.

Giám đốc Nhà hát Chèo Hà Nội-NSưT Thúy Mùi hồ hởi cho biết, nhà hát tập trung toàn bộ lực lượng nghệ sĩ, diễn viên cho vở diễn này hướng tới “tham vọng” của NSND Doãn Hoàng Giang, khi đạo diễn có ý tưởng đưa “Cánh chim trắng trong đêm”-một vở diễn trữ tình, lãng mạn và không kém hào hùng thoát ra khỏi sân khấu hộp ước lệ trong nhà hát, đến quảng trường, diễn phục vụ đông đảo công chúng.

Cũng trong không khí gấp rút cho liên hoan, rạp Hồng Hà ở phố Đường Thành trong những ngày này có sự hiện diện của các nghệ sĩ, diễn viên Nhà hát Cải lương Trung ương dàn dựng vở “Hà Nội gió mùa”. Kịch bản của tác giả Nguyễn Thị Minh Thái dựa theo tác phẩm văn học “Nhiệt đới gió mùa” của nhà văn Lê Minh Khuê, được NSưT Ngọc Chi chuyển thể cải lương, NSưT Hoàng Quỳnh Mai đạo diễn. “Hà Nội gió mùa” là câu chuyện kể về hai anh em cùng cha khác mẹ tình cờ gặp nhau ở hai đầu chiến tuyến… Vở diễn hứa hẹn với những màn đại cảnh sục sôi của cách mạng hòa trong làn điệu, giọng ca cải lương mềm mại, da diết đưa khán giả vào bối cảnh những năm sau giải phóng Thủ đô trải dài từ Hà Nội tới Quảng Trị, Sài Gòn.

Cảnh trong vở “Nhà có ba chị em gái” của Nhà hát Tuổi trẻ tham gia Liên hoan. Ảnh: Thế Toàn

Luồng gió mới

Hà Nội nhiều năm qua đã là mảnh đất hội tụ rất nhiều tài năng nghệ thuật, làm rạng danh cho nền nghệ thuật nói chung, sân khấu nói riêng của nước nhà. Những đoàn người xếp hàng háo hức đi xem sân khấu, xem nghệ thuật từng có một thời ở Hà Nội; cũng một thời gian sân khấu Hà Nội rơi vào cảnh đìu hiu, ế ẩm, nhất là sân khấu truyền thống như tuồng, chèo, cải lương. Khi khán giả chẳng mấy mặn mà với sân khấu, thì hàng trăm nghệ sĩ, diễn viên của các đoàn nghệ thuật của Hà Nội vẫn nuôi dưỡng niềm đam mê, nhiệt huyết với nghề. Khi nghệ sĩ vẫn coi sân khấu là “thánh đường” nghệ thuật, thì sân khấu vẫn âm ỉ sống. Cùng với tâm huyết của nghệ sĩ, sự sáng tạo, năng động của các cấp quản lý và lòng yêu mến của khán giả, những năm trở lại đây, sân khấu đã dần lấy lại được “tiếng nói” của mình. Nhà hát Chèo Hà Nội nghệ sĩ làm không hết việc, 2 điểm sân khấu: Nguyễn Đình Chiểu và rạp Đại Nam (89 Phố Huế) sáng đèn quanh năm, vở diễn mới luôn trong tình trạng “cháy” vé, chưa kể các nhóm nghệ sĩ tham gia lưu diễn phục vụ tại các địa phương, tua du lịch. Nhà hát Tuổi trẻ lại có đội ngũ nghệ sĩ, diễn viên đông đảo chia thành các đoàn kịch 1, 2, đoàn kịch hình thể, ca múa nhạc, đoàn diễn cho thiếu nhi với khối lượng suất diễn kín tuần. Năng động hơn là việc nhà hát tìm các nguồn tài trợ từ các tổ chức quốc tế và các ban, ngành để dàn dựng vở diễn, đưa vở diễn tới tận các cơ quan, trường học phục vụ phong phú đối tượng khán giả. Nhà hát Cải lương Hà Nội còn mạnh dạn thoại hóa các trích đoạn cải lương, tiết mục ca múa nhạc truyền thống sang tiếng Anh để thu hút lượng lớn khán giả quốc tế yêu nhạc cổ truyền của Việt Nam…

Năm 2013, sự kiện Liên hoan các tác phẩm của Lưu Quang Vũ đã khiến sân khấu Thủ đô rộn ràng. Khi sân khấu bừng sáng, những câu chuyện, những tư tưởng, âm hưởng cuộc sống, giá trị tinh thần, giá trị nghệ thuật được người nghệ sĩ truyền tới công chúng, được công chúng hồ hởi đón nhận, đồng cảm. Từ thành công của sự kiện này, giới sân khấu ở Thủ đô dường như ngầm có một cuộc đua: Đua dựng vở, đua sáng đèn. Nhà hát Kịch Việt Nam liên tục ra vở mới, “Bệnh sĩ” diễn liên tục trong tháng vẫn “cháy” vé; Nhà hát Chèo Hà Nội với “Trống hội Mê Linh”; Nhà hát Tuổi trẻ phục dựng “Nhà có ba chị em gái”; Nhà hát Kịch Hà Nội với “Những người con Hà Nội”…

Khi Liên hoan sân khấu chuyên nghiệp Thủ đô 2014 công bố được tổ chức, giới sân khấu Hà Nội lại hồ hởi với niềm vui mới. Như lời của NSND Doãn Hoàng Giang, lần đầu tiên tổ chức, nhưng liên hoan đã thu hút được các loại hình nghệ thuật sân khấu tham gia, tạo sự phong phú về món ăn tinh thần cho công chúng. Mặt khác, các đơn vị nghệ thuật đóng trên địa bàn Thủ đô đồng đều nhau về tài năng, tư duy sáng tạo nghệ thuật, chắc chắn chất lượng nghệ thuật của các vở diễn tốt, như vậy, khán giả sẽ là đối tượng được hưởng lợi. Hy vọng, đây là một luồng gió mới thổi vào đời sống nghệ thuật Thủ đô nhân kỷ niệm 60 năm Hà Nội giải phóng.

VƯƠNG HÀ