QĐND - Cuối năm ngoái, đầu năm nay, trong khi Liên đoàn Bóng đá Việt Nam (VFF) đang xúc tiến ký kết hợp tác với Liên đoàn Bóng đá Nhật Bản (JFA) thì lứa học viên đầu tiên của Học viện Bóng đá Hoàng Anh Gia Lai - Arsenal JMG trình làng và lập tức chinh phục được tình yêu của người hâm mộ. Những tiến bộ, thành công tiếp theo của U.19 Việt Nam trên các đấu trường khu vực làm dấy lên niềm hy vọng về hướng đi lên của bóng đá nước nhà, đồng thời lại làm xuất hiện những suy nghĩ, băn khoăn về hướng hợp tác với Nhật Bản. Lựa chọn nào, cả hai hay nhiều hướng, nhiều cách? Thời gian đã dần cho những câu trả lời sáng rõ.
Với nhiều lý do khác nhau, mô hình học viện JMG của Arsenal tại các quốc gia từng tổ chức như Thái Lan không thật thành công nhưng rõ ràng ở Việt Nam, tại Hoàng Anh Gia Lai mô hình đó, công nghệ đó đã khẳng định là phù hợp và khẳng định bước đầu có quả ngọt. Thành công này kéo theo những triển vọng và cơ hội khi đã có những CLB bóng đá châu Âu mà rõ nhất là PSV Eindhoven của Hà Lan đã đặt vấn đề kiếm tìm đối tác đào tạo trẻ ở Việt Nam. Hướng hợp tác này là sáng sủa. Điều băn khoăn là các trung tâm phát triển trên thế giới mỗi nơi có phương pháp, chương trình, công nghệ đào tạo khác nhau, có thể giúp chúng ta cho ra lò những lứa trẻ chơi bóng với những phong cách, lối chơi khác nhau. Điều này có lợi cho sự đa dạng của các lò, các CLB song rất có thể sẽ pha loãng, ảnh hưởng đến sự đồng nhất của các lứa đội tuyển quốc gia. Băn khoăn khác, thực tế và căn bản hơn là điều kiện tài chính. Sau đó là những nội dung cụ thể về chuyên môn...
Cứ cho là một vài trung tâm hay CLB của Việt Nam và phía bạn có khả năng đáp ứng mọi điều kiện và quyết định lựa chọn, song hướng hợp tác này mới chỉ giải quyết được một phần phát triển bóng đá ở cấp CLB, trong khi điều rộng lớn và sâu sắc hơn mà chúng ta cần là đổi mới, nâng cấp toàn bộ cả một nền bóng đá.
Đội Ô-lim-pích Nhật Bản vừa thua Hàn Quốc trong trận bán kết môn bóng đá tại ASIAD Incheon. Tiếp đó, U.19 Nhật Bản lại thua Trung Quốc ở giải U.19 châu Á tại Mi-an-ma (mà U.19 Việt Nam lại hòa, suýt thắng đội này). Mới nhất, đội tuyển quốc gia nước này đã bị tuyển Bra-xin hạ đậm 4-0 trong trận giao hữu tại Xin-ga-po. Trước đó, mùa hè World Cup Bra-xin, tuyển Nhật Bản không thể thực hiện được mục tiêu vào tứ kết, bị loại dễ dàng ngay tại vòng bảng. Sau thất bại này, giới quan sát cho rằng bóng đá Nhật Bản đã không theo kịp sự thay đổi của các trào lưu hiện đại của thế giới... Nghĩa là bóng đá Nhật Bản cả ở cấp độ đội tuyển quốc gia đến các đội tuyển trẻ đều đang dừng lại, không phải nền bóng đá tiên tiến? Lại có ý kiến rằng các nước như Thái Lan, In-đô-nê-xi-a, Trung Quốc, Hàn Quốc đều đã và đang học theo và cử người đi đào tạo, huấn luyện tại các nước có nền bóng đá phát triển ở châu Âu, châu Mỹ và chính Nhật Bản đã và đang học các quốc gia hàng đầu thế giới như Bra-xin, Đức, vậy tại sao chúng ta không học thẳng, trực tiếp các người thầy của họ?
Không dễ dàng và giản đơn như vậy, không phải muốn là được. Vả lại học từ đâu sẽ phù hợp với Việt Nam. Và không thể nhìn nhận đánh giá trình độ phát triển của một nền bóng đá chỉ qua một vài giải đấu, trận đấu.
Thực tế, không ai không công nhận Nhật Bản là quốc gia có nền bóng đá phát triển nhanh, toàn diện và có nền móng bền vững nhất châu Á. Nhìn từ Việt Nam, cách làm, cách đi, bước đi của bóng đá Nhật Bản phù hợp nhất với bóng đá Việt Nam, với tố chất "đồng văn đồng chủng" của con người Việt Nam. Theo chúng tôi, bóng đá Nhật Bản là bộ lọc của bóng đá thế giới để tìm ra những nhân tố thích hợp và tiên tiến cho bóng đá vùng Đông Á nói chung và Việt Nam nói riêng. Điều quan trọng có ý nghĩa quyết định nhất là Liên đoàn Bóng đá Nhật Bản đã thực tình, thực sự muốn hợp tác phát triển nền bóng đá của chúng ta.
Mới chỉ triển khai các hoạt động hợp tác bước đầu nhưng kết quả đã thấy rõ. Các cán bộ, HLV, chuyên gia của Việt Nam đã có điều kiện sang tìm hiểu cách làm và những mô hình tổ chức các CLB, các giải đấu. Phía Nhật Bản đã cử HLV Mi-u-ra sang làm HLV trưởng đội tuyển quốc gia và đội Ô-lim-pích Việt Nam. Đội tuyển quốc gia của chúng ta cũng vừa được bạn giúp đỡ thực hiện một chuyến tập huấn và đá giao hữu với những điều kiện tốt nhất. Đội Ô-lim-pích cũng vậy, lần đầu tiên đã vượt qua vòng bảng ASIAD với vị trí đứng đầu sau hai chiến thắng trước I-ran và Cơ-rư-gơ-xtan.
Theo Chủ tịch VFF Lê Hùng Dũng, tới đây JFA sẽ giúp Việt Nam đào tạo, huấn luyện bác sĩ, HLV thể lực, các chuyên gia đào tạo trẻ và cả cán bộ quản lý... Cần phải nhìn nhận thực tế rằng, chúng ta chưa có điều kiện để học Nhật Bản một cách đầy đủ, toàn diện. Chúng ta không có bóng đá học đường cho thiếu niên, thanh niên, không có nhiều CLB có khả năng đào tạo trẻ, không có hệ thống thi đấu cho các lứa trẻ. Chúng ta không có tiềm lực kinh tế mạnh, không có cơ sở vật chất đúng mức cần thiết cho các CLB... Con đường chuyên nghiệp hóa tự mày mò lâu nay bây giờ mới có điều kiện học hỏi kinh nghiệm, được hỗ trợ để đi đúng hướng.
Vậy nên học Nhật Bản, học Arsenal hay "đông du" và "tây du" đều là những hướng đi đúng và cần thiết cho bóng đá Việt Nam hiện nay.
NGUYỄN MẠNH