Hành trình của những báu vật khảo cổ

Quá khứ hàng nghìn năm

Bên cạnh hiện vật trống Sao vàng, trống có kích thước lớn nhất được biết của Việt Nam đang trưng bày tại “Báu vật khảo cổ học Việt Nam”, ba cha con anh Nguyễn Anh Quân, Việt kiều Đức đang chăm chú ngắm, đọc những dòng chú thích lịch sử hình thành hiện vật. Bé Vũ, con trai lớn của anh Quân chốc chốc lại chỉ, lại reo lên khi bước đến gần một hiện vật mới. “Các con tôi thích học lịch sử lắm, nhất là lịch sử Việt Nam”, anh Quân chia sẻ. 

Bao nhiêu năm xa quê hương, anh Quân luôn dành thời gian tìm hiểu về lịch sử Việt Nam qua sách, internet và các phương tiện truyền thông… Năm ngoái, khi trưng bày “Báu vật khảo cổ học Việt Nam” được tổ chức tại Bảo tàng Khảo cổ học bang Westfalen tại Herne (Đức), các con của anh cũng được đưa tới tận nơi để tham quan, học tập. 

Khách tham quan chiêm ngưỡng trưng bày “Báu vật khảo cổ học Việt Nam”

Không chỉ có ý nghĩa với những người xa quê hương như anh Quân, “Báu vật khảo cổ học Việt Nam” còn thu hút sự quan tâm của rất nhiều khách quốc tế. “Thật tuyệt vời”, đó là cảm tưởng của ông Andrew Sarah, một du khách người Canada khi đến với trưng bày này. Những linh vật, kiến trúc của văn hóa Việt Nam khiến ông Andrew Sarah vô cùng ấn tượng. “Tôi đã học được rất nhiều về lịch sử Việt Nam qua các báu vật khảo cổ. Bảo tàng là điểm đến lý tưởng của tôi trong lần tới thăm Việt Nam này”, ông Andrew Sarah nói.

Mở cửa được một tháng, đến nay trưng bày “Báu vật khảo cổ học Việt Nam” đã đón gần 17.000 lượt khách tham quan. Chị Nguyễn Thị Định, cán bộ thuyết minh Bảo tàng Lịch sử Quốc gia cho biết, mỗi ngày, chị đón và thuyết minh cho hàng trăm khách, đoàn khách tham quan. Đặc biệt vào hai ngày nghỉ cuối tuần, rất nhiều gia đình đưa con tới trưng bày để tìm hiểu về lịch sử hình thành các hiện vật. Vừa nói chị vừa dẫn tôi đến nơi trưng bày Mộ cổ Châu Can. “Mộ cổ này được phát hiện và khai quật vào tháng 9-1974 tại huyện Phú Xuyên, TP Hà Nội. Ngôi mộ giới thiệu trong trưng bày được bảo toàn nguyên vẹn. Quan tài được làm bằng thân cây gỗ bổ đôi, khoét rỗng. Xương cốt trong quan tài là một người đàn ông khoảng 60 tuổi. Kết quả nghiên cứu cho thấy, chủ nhân của ngôi mộ này là cư dân văn hóa Đông Sơn, niên đại cách đây khoảng 2.300 năm”, chị Định nói.

Thông điệp vô giá về lịch sử văn hóa Việt Nam

Khác với các trưng bày trước, trưng bày “Báu vật khảo cổ học Việt Nam” có ý nghĩa đặc biệt hơn bởi trước đó, trưng bày này đã được tổ chức tại Đức. Sự kiện góp phần tăng cường tình hữu nghị, hợp tác và sự hiểu biết giữa nhân dân hai nước Việt Nam-Đức, đồng thời cũng là dịp để người dân Đức hiểu hơn về đất nước, văn hóa, con người Việt Nam. Sau khi kết thúc trưng bày tại Đức, cơ quan quản lý Nhà nước cùng những người làm công tác bảo tàng nỗ lực đưa những hiện vật trở về Việt Nam và tổ chức trưng bày để phục vụ nhân dân cả nước và bạn bè quốc tế.

Theo nhận xét của TS Phạm Quốc Quân, Ủy viên Hội đồng Di sản văn hóa Quốc gia, nội dung trưng bày “Báu vật khảo cổ học Việt Nam” bảo đảm tính chân thực, khoa học, các tài liệu hiện vật được lựa chọn kỹ mang tính tiêu biểu, điển hình, chứa đựng nhiều thông tin. Trưng bày không chỉ giới thiệu những thành tựu của chính các nhà khảo cổ học Việt Nam đã đạt được trong 60 năm qua, mà còn giới thiệu những kết quả khảo cổ học đã đạt được bởi sự hợp tác giữa hai nước Việt-Đức trong lĩnh vực khảo cổ. 

TS Nguyễn Văn Cường, Giám đốc Bảo tàng Lịch sử Quốc gia khẳng định: Bên cạnh gìn giữ và phát huy giá trị lịch sử văn hóa của hiện vật, sứ mệnh quan trọng của bảo tàng là ngoại giao văn hóa. Vì vậy, trong thời gian tới, Bảo tàng Lịch sử Quốc gia sẽ có nhiều kế hoạch hợp tác với các nước trong công tác bảo tàng để giới thiệu báu vật quốc gia đến với bạn bè thế giới. Đây là một minh chứng sống động, những thông điệp vô giá về văn hóa và lịch sử của đất nước Việt Nam.

Bài và ảnh: NGUYỄN HOÀI