Phát biểu tại buổi lễ, ông Đặng Xuân Hải, Chủ tịch Hội Điện ảnh Việt Nam nhấn mạnh: Hoạt động điện ảnh năm 2019 đã có những phát triển đáng khích lệ. Giải Cánh diều 2019 có các hạng mục phim tham dự gồm: 16 phim truyện điện ảnh; 13 phim truyền hình; 46 phim tài liệu khoa học, 15 phim hoạt hình, 6 công trình nghiên cứu, 17 phim ngắn. Ban giám khảo đều có chung nhận xét, phim tham dự giải năm nay đa dạng về đề tài, chủ đề, phương pháp sáng tác được mở rộng, tạo nên bức tranh đa dạng phong phú, giàu sức sống. Tuy nhiên, vẫn còn thiếu những tác phẩm phản ánh sinh động, sâu sắc, xứng tầm với những thành tựu to lớn trong thời kỳ đổi mới và hội nhập, sự thiếu vắng đó đã gợi nhiều suy nghĩ về công tác chỉ đạo cho những sáng tác điện ảnh.

leftcenterrightdel
Đoàn làm phim Điện ảnh Quân đội nhân dân tại Lễ trao giải Cánh diều 2019.

Bộ phim “Chưtankra” do Điện ảnh Quân đội nhân dân thực hiện đã đoạt giải Cánh diều Vàng hạng mục Phim tài liệu.

Phim kể về những thương binh – cựu chiến binh của Trung đoàn 209 (lính mũ sắt Hà Nội) hàng chục năm nay đi tìm kiếm hài cốt đồng đội đã hy sinh tại dãy núi Chư Tan Kra, huyện Sa Thầy, tỉnh Kon Tum trong chiến tranh chống Mỹ. Thông qua hành trình đầy gian nan nhưng cao cả và nhân văn ấy, bộ phim ca ngợi sự anh dũng chiến đấu, hy sinh của những người lính Mũ sắt Hà Nội và nghĩa tình của những người còn sống đối với những liệt sĩ đã hy sinh xương máu cho đất nước.

Đạo diễn phim "Chưtankra", Thiếu tá Vũ Minh Phương cho biết: Câu chuyện phim đã khơi mở dần bằng hành trình gian khổ, dẫn đầu là các cựu chiến binh đi tìm hài cốt đồng đội trên trận địa xưa. Từ những hiện vật như tăng võng, dây dép cao su, chiếc mũ sắt tìm thấy bên chiến hào, hình ảnh những chàng trai Hà Nội tuổi vừa đôi tám háo hức lần đầu vào trận, chiến đấu hết mình và hy sinh anh dũng. Và khi đêm xuống, bên bếp lửa, ký ức của đúng ngày đánh trận năm xưa lại ùa về. Trong phim còn có những hình ảnh cảm động ghi lại lời kể của cựu chiến binh Hồ Đại Đồng về những ngôi mộ tập thể chôn các liệt sĩ.

leftcenterrightdel
Đạo diễn phim “Chưtankra” , Thiếu tá Vũ Minh Phương nhận giải Cánh diều Vàng.

Bộ phim “Chưtankra” còn là hành trình cha tìm con, con tìm cha, cháu tìm chú. “Chưtankra”, từ một miền đất xa xôi mà trở nên thân thương gần gũi, nơi chứng kiến nghĩa tình của những con người không cùng dân tộc, không cùng lứa tuổi, không cùng huyết thống nhưng mỗi năm lại tìm cách quay về. Bộ phim ghi lại được những hình ảnh các cựu chiến binh vượt suối trong mùa mưa lũ, cất bốc quy tập liệt sĩ.

Kể về quá trình làm phim “Chưtankra”, Thiếu tá Vũ Minh Phương cho biết: Để có được cảnh các cựu chiến binh vượt thác, tìm kiếm địa danh cũ, đoàn làm phim phải vác đồ nghề trên vai, hành quân đi bộ dài tới 23km len lỏi dọc các con suối, có lúc cắt rừng để đi tìm địa điểm chôn cất các liệt sĩ.

Giải Cánh diều năm nay, bộ phim “Ghép tạng” của Điện ảnh Quân đội đoạt giải Cánh diều Bạc hạng mục Phim Khoa học.

Chia sẻ với phóng viên về những khó khăn khi thực hiện bộ phim này, đạo diễn, Trung tá Phạm Hồng Thắng cho biết: Các đề tài phim khoa học thường được thực hiện trên cơ sở của các công trình khoa học được nghiên cứu, ứng dụng thành công trong hoạt động thực tiễn. Đây là các đề tài mang tính chuyên sâu trong từng lĩnh vực. Vì vậy, khi khai thác thực hiện làm phim có những công đoạn phải bám theo sự kiện, nhân vật trong một thời gian dài hoặc có những việc đã thực hiện qua phải dựng lại với chi phí tốn kém và mất nhiều thời gian. Hơn nữa, thiết bị chuyên sâu cho việc làm phim khoa học được cung cấp thiếu và chưa đồng bộ. Đó là những yếu tố khách quan tạo nên những khó khăn trong quá trình làm phim.

“Do những vấn đề cần phản ánh trong phim là những vấn đề khoa học có tính chuyên sâu, riêng biệt, trong khi người làm phim thường chỉ có nghiệp vụ trong lĩnh vực làm phim, kiến thức về các lĩnh vực khoa học để phản ánh chưa được đầy đủ do vậy cũng mất nhiều thời gian để tìm tòi nghiên cứu về vấn đề định thể hiện, sao cho đạt được kết quả tốt nhất. Mặt khác do giới hạn của việc thể hiện vấn đề cần nêu qua góc nhìn của máy quay cũng chỉ cho phép người làm phim thực hiện được ở một khía cạnh nào đó không được đầy đủ như trong thực tế. Đó là những khó khăn cơ bản trong quá trình thực hiện một bộ phim khoa học”, Trung tá Phạm Hồng Thắng nhấn mạnh.

leftcenterrightdel
Đạo diễn, Trung tá Phạm Hồng Thắng nhận giải Cánh diều Bạc.

Trong quá trình thực hiện bộ phim, đạo diễn Phạm Hồng Thắng đã có những đổi mới sáng tạo trong cách thể hiện để bộ phim để có sức hấp dẫn riêng.

“Tôi sử dụng nhiều cận cảnh và đặc tả, nhất là đặc tả giúp cho người xem mở rộng tư duy khoa học. Những đặc tả miêu tả được đặc điểm riêng biệt của các sự vật, hiện tượng thấy được và chúng còn là phương tiện biểu cảm mạnh mẽ của việc truyền đạt những thông tin chuẩn xác, phổ biến có hiệu quả và đưa những dẫn chứng chính xác các kiến thức khoa học”, đạo diễn Phạm Hồng Thắng cho biết.

NSND Lê Thi, Chủ tịch Hội đồng giám khảo hạng mục phim Tài liệu – Khoa học cho biết: Hai tác phẩm đoạt giải Cánh diều Vàng và Cánh diều Bạc do Điện ảnh Quân đội nhân dân sản xuất là những tác phẩm đã chạm đến trái tim người xem. Các nghệ sĩ, chiến sĩ của Điện ảnh Quân đội nhân dân đã đi sâu khai thác những đề tài tuy không mới nhưng cách thể hiện, góc nhìn, dàn dựng... rất công phu, đặc sắc, để lại ấn tượng với hội đồng giám khảo.

Trên cơ sở kết quả làm việc của các hội đồng giám khảo, Ban tổ chức đã quyết định trao giải vàng hạng mục phim truyện điện ảnh cho phim “Hạnh phúc của mẹ” (đạo diễn Phạm Huỳnh Đông); phim “Hai Phượng”, “Truyền thuyết Quán Tiên” được trao đồng giải Bạc. Các phim “Anh trai yêu quái”, “Gái già lắm chiêu” được trao Bằng khen của Ban tổ chức.

leftcenterrightdel
Diễn viên Hồng Diễm và Ngọc Quỳnh đoạt giải Nữ diễn viên và Nam diễn viên phim truyền hình xuất sắc. Ảnh: Nguyễn Đình Toán.

Ở hạng mục giải thưởng công trình nghiên cứu lý luận phê bình không có giải vàng, chỉ có 2 giải Bạc cho Giáo trình lý thuyết và thực hành “Thiết kế mỹ thuật phim điện ảnh” của TS Trần Quang Minh và Tập tiểu luận “Những dấu vết trên mặt đất” của TS Vũ Ngọc Thanh. Hạng mục giải thưởng cho phim ngắn cũng không có giải vàng, chỉ có 2 phim đoạt Cánh diều Bạc gồm “Mộng tưởng đen” của đạo diễn Dương Phước Trung và “Hết hồn” của đạo diễn Nguyễn Thị Thu Hằng.

Hạng mục Giải thưởng Phim Khoa học có 2 Cánh diều Vàng: Phim “Cuộc chiến chống SARS” của đạo diễn Lưu Ngọc Ánh và “Lò đốt rác thải sinh hoạt” của đạo diễn NSƯT Nguyễn Lê Văn - Nguyễn Hồng Việt; 3 Cánh diều Bạc gồm: “Một giải pháp mềm” của đạo diễn Nguyễn Sỹ Bằng, “Ma túy không được chất” của đạo diễn Vũ Hoài Nam, “Ghép tạng” của Phạm Hồng Thắng. 

Hạng mục phim tài liệu, giải thưởng Cánh diều Vàng được trao cho bộ phim "Chưtankra” của đạo diễn Vũ Minh Phương – Điện ảnh Quân đội nhân dân; 2 Cánh diều Bạc cho phim “Hành trình một thương hiệu” của đạo diễn Trần Ngọc Thuyết, “Giáo sư, Tiến sĩ Hoàng Thùy Nguyên – Nhà virus học và chế tạo vắc-xin hàng đầu Việt Nam” của đạo diễn Trịnh Quang Tùng và Vũ Thị Thu Hiền…

Hạng mục phim hoạt hình, giải Cánh diều Vàng thuộc về phim “Con chim gỗ” của đạo diễn Trần Khánh Duyên; 2 giải Cánh diều Bạc gồm: “Sơn Tinh – Thủy Tinh” của đạo diễn, NSƯT Lê Bình và “Tàn thể tiền truyện” của đạo diễn Đặng Hải Quang.

Hạng mục phim truyền hình, giải Cánh diều Vàng được trao cho phim “Về nhà đi con” của đạo diễn Nguyễn Danh Dũng; 2 Cánh diều Bạc gồm “Hoa hồng trên ngực trái” của đạo diễn Vũ Trường Khoa và “Lời nguyền domino” của đạo diễn Nhâm Minh Hiền… Ngoài ra còn nhiều giải thưởng, bằng khen cho tập thể, cá nhân khác.

Đánh giá về chất lượng các bộ phim năm nay, Chủ tịch Hội Điện ảnh Việt Nam Đặng Xuân Hải cho biết: So với các giải năm trước thì năm nay thể loại công trình nghiên cứu và công tác lý luận phê bình có số lượng tác phẩm tăng, chất lượng tác phẩm chưa thật xuất sắc nhưng cho thấy có nhiều người quan tâm đến công tác lý luận phê bình. Ngoài ra, mặt bằng của mảng phim hoạt hình năm nay chất lượng tương đối tốt, thể hiện đề tài cũng phong phú hơn. Về thể loại phim truyện truyền hình có nhiều phim để lại dấu ấn, kể cả công tác biên kịch, đạo diễn khá hơn mọi năm.

KHÁNH HUYỀN (thực hiện)