Còn cái đẹp nào bằng khi ngắm nhìn cánh đồng lúa xanh rì thẳng cánh cò bay, một màu xanh quen thuộc của người nông dân, một màu toát lên niềm tự hào về nguồn gốc, con người Việt Nam. Những kỷ niệm gắn liền với những người chôn nhau cắt rốn nơi đây.
Tôi nhớ hồi nhỏ tầm 6-7 tuổi, cái tuổi mà trong thời buổi hiện đại như ngày nay chỉ ăn, ngủ, chơi như đứa trẻ hồn nhiên chẳng nghĩ gì thì tôi lại vắng bóng cha má ở bên vì mãi quẩn quanh với cơm áo gạo tiền. Ngày vào mùa vụ, tờ mờ sáng cha má lại tất tả ra đồng, nước rút sau cơn lũ tràn về thì người người ra đắp bờ, be đê không để nước tràn vào ruộng và để lượng nước trong ruộng không bị khô. Cánh đồng lúc này như khu đất hoang bỏ trống được người nông dân khai hoang bằng phẳng, thẳng thớm. Sau vài ngày cả cánh đồng tràn ngập những chòi non từ cây mạ nhú lên, một màu xanh mướt mắt. Cây lúa cứ thế sinh trưởng và phát triển như đứa trẻ không lo nghĩ gì. Vài tuần sau, khi lúa cứng cáp trải một màu xanh mỡ gà tràn ngập khắp cánh đồng làm lòng người khó cưỡng lại trước cái đẹp đơn sơ, mộc mạc nhưng thánh thiện vô cùng. Chiều chiều, trên cánh đồng bát ngát hương mạ non, tụi nhỏ trong xóm cùng tôi chạy dọc bờ ruộng bắt cá rô sổ tới đỏ đèn mới về nhà, tôi cầm thùng cá rô với vẻ mặt vui vẻ vì bắt nhiều hơn tụi bạn cùng xóm. Má tôi mần cá làm cho cả nhà một nồi cá rô sổ kho sả ớt, tôi dọn chén, cha nhấc nồi cơm lên và cả nhà tôi quây quần ngồi ăn bên mâm cơm đầy ắp tiếng cười ấm áp.
Thời gian qua nhanh như cái chớp mắt, cây lúa cũng theo đó mà lớn như thổi, như người con gái xuân thì chớm nở những cảm xúc rung động đầu đời trước người con trai mà cha tôi gọi là lúa trổ đòng đòng, những hạt lúa e ấp bên trong thân lúa, thoang thoảng mùi thơm từ sữa gạo non bung tỏa làm nức lòng những ai đi ngang qua cánh đồng, quyến rũ cả lũ chuột đáng ghét.
Các cô, các chị gặt lúa bằng lưỡi liềm xếp thành từng bó lúa gọn gàng đến công đoạn ôm lúa bỏ vào máy phóng tạo ra những hạt thóc vàng ngọc. Nhà tôi được một năm ăn nên làm ra nên cha má vui lắm. Kết thúc một vụ lúa, khắp cánh đồng tràn ngập mùi khói rơm nồng nặc. Đất và người nông dân được nghỉ ngơi chuẩn bị cho vụ mùa tiếp theo. Ngoài đồng, vắng bóng người đi ruộng mỗi sáng tinh mơ, vắng tiếng cười nói từ bờ này sang ruộng kia, vắng màu xanh lúa mới nhú mầm, vắng màu vàng ngọc óng ánh chờ người đến. Tôi thấy nhớ cánh đồng quê quá đỗi, ước một lần trở về tuổi thơ được chạy rông cùng đám bạn trên đồng lúa xanh rì, hòa cùng màu nắng mới hay những buổi chiều chạy trên cánh đồng thả diều trong làn gió hè mát rượi.
Tản văn của DIỆP CHÂU