Về nội dung này, phóng viên Báo Quân đội nhân dân có cuộc trao đổi với PGS, TS Mai Văn Trinh, Cục trưởng Cục Quản lý chất lượng, Bộ Giáo dục và Đào tạo (GD&ĐT) ngay trong lễ đón đoàn Olympic Tin học năm 2019.
Phóng viên (PV): Ông đánh giá thế nào về kết quả của các đoàn học sinh dự thi Olympic quốc tế và khu vực trong những năm gần đây?
PGS, TS Mai Văn Trinh: Tôi thấy rất vui và tự hào vì học sinh Việt Nam đã khẳng định được vị thế của đất nước trên đấu trường khu vực và quốc tế. Năm 2018, các đoàn học sinh Việt Nam dự Olympic quốc tế và khu vực đã đoạt 13 huy chương vàng (HCV), 14 huy chương bạc (HCB) và 11 huy chương đồng (HCĐ). Con số này năm 2019 là 9 HCV, 19 HCB, 9 HCĐ và 1 bằng khen. Các đoàn Việt Nam liên tục xếp thứ hạng cao, nằm trong tốp đầu của các cuộc thi qua từng năm.
    |
 |
|
Lãnh đạo Bộ Giáo dục và Đào tạo đón đoàn Olympic Tin học quốc tế năm 2019 trở về nước tại sân bay quốc tế Nội Bài. Ảnh: Anh Vũ. |
Là người trực tiếp chỉ đạo công tác tuyển chọn, bồi dưỡng các đội tuyển tham dự Olympic, tôi không quá bất ngờ về kết quả các học sinh đạt được. Bởi từ nhiều năm qua, giáo dục đã có sự đổi mới đồng bộ theo hướng căn bản, toàn diện. Công tác tổ chức thi chọn học sinh giỏi quốc gia và tập huấn các đội tuyển của Bộ GD&ĐT đã đổi mới. Công tác coi thi, chấm thi tiếp cận dần với hình thức thi của khu vực và quốc tế, bảo đảm khách quan, trung thực, đánh giá đúng trình độ học sinh, chọn được những học sinh giỏi nhất vào các đội tuyển quốc gia tham dự các kỳ Olympic.
PV: Nền tảng để các đoàn học sinh Việt Nam khẳng định được vị thế của mình trên trường quốc tế là gì, thưa ông?
PGS, TS Mai Văn Trinh: Kết quả học sinh Việt Nam đạt được tại các kỳ thi Olympic quốc tế và khu vực vừa qua là kết quả tổng hợp của nhiều yếu tố. Trong đó, quan trọng nhất và đầu tiên phải kể đến là những đổi mới căn bản, đồng bộ về quản lý trong công tác tổ chức thi chọn học sinh giỏi cấp quốc gia cũng như công tác tập huấn các đội tuyển dự thi Olympic quốc tế và khu vực; phát hiện và bồi dưỡng những học sinh có năng khiếu để các em phát huy sở trường; tổ chức sớm các kỳ thi chọn học sinh giỏi cấp quốc gia để tăng thời gian tập huấn các đội tuyển dự thi Olympic quốc tế và khu vực, các kỳ thi tiếp cận dần với hình thức thi của khu vực và quốc tế...
Thứ hai là chủ trương duy trì, bổ sung chính sách tuyển thẳng vào đại học, cao đẳng đối với các học sinh đoạt giải học sinh giỏi quốc gia, ưu tiên cử đi đào tạo đại học ở nước ngoài bằng học bổng do Nhà nước cấp hoặc do nước ngoài tài trợ theo hiệp định ký kết với Nhà nước Việt Nam cho các học sinh đoạt giải Olympic khu vực và quốc tế. Điều này tạo động lực cho học sinh phấn đấu vươn lên đạt thành tích cao.
PV: Vậy những nội dung nào sẽ được tập trung để tiếp tục phát huy tài năng của học sinh Việt Nam trong các kỳ thi Olympic quốc tế và khu vực trong thời gian tới?
PGS, TS Mai Văn Trinh: Thành tích đạt được là rất tự hào, nhưng chúng ta không được “ngủ quên trên chiến thắng” mà cần tiếp tục thực hiện nghiêm các giải pháp đã và đang làm; đồng thời, không ngừng tăng cường huy động giáo viên giỏi ở các trường THPT cùng giảng viên các trường đại học, các chuyên gia, nghiên cứu viên, cán bộ chuyên môn ở các cơ quan Trung ương tham gia công tác tuyển chọn và bồi dưỡng nhân tài để liên tục tạo ra các thế hệ học trò vững vàng hội nhập với tất cả các nước có nền giáo dục và khoa học tiên tiến trên thế giới.
Thời gian tới, ngành giáo dục tập trung thực hiện các nội dung cơ bản sau: Xây dựng chính sách đúng và chiến lược phù hợp của Bộ GD&ĐT để đảm bảo nâng cao chất lượng giáo dục đại trà, tạo điều kiện làm tốt chất lượng giáo dục mũi nhọn; tiếp tục duy trì ổn định, đồng thời nghiên cứu để đổi mới đồng bộ công tác tổ chức thi chọn học sinh giỏi quốc gia, tuyển chọn, tập huấn các đội tuyển Olympic quốc tế và khu vực theo hướng căn bản, toàn diện...
PV: Để phát huy được nguồn lực học sinh giỏi, tránh tình trạng "chảy máu chất xám", đồng thời bồi dưỡng nguồn nhân lực chất lượng cao cho đất nước, chúng ta sẽ phải làm gì, thưa ông?
PGS, TS Mai Văn Trinh: Quan điểm chỉ đạo của Đảng và Nhà nước về phát triển giáo dục và đào tạo hiện nay là thực hiện đồng bộ 3 mục tiêu: Nâng cao dân trí, đào tạo nhân lực, bồi dưỡng nhân tài. Do đó, trước hết cần tạo môi trường giáo dục Việt Nam tiếp cận gần hơn với giáo dục quốc tế để tạo môi trường giáo dục tiên tiến thu hút học sinh học tập. Từ đây, chúng ta sẽ tạo môi trường học tập tốt để thu hút học sinh giỏi theo học các chương trình trong nước. Cần có chính sách đãi ngộ, hỗ trợ cho học sinh, sinh viên giỏi để thu hút nhân tài cống hiến cho đất nước. Bên cạnh đó, cần chuyển mạnh quá trình giáo dục từ chủ yếu trang bị kiến thức sang phát triển toàn diện năng lực và phẩm chất người học theo nguyên lý “học đi đôi với hành; lý luận gắn với thực tiễn; giáo dục nhà trường kết hợp với giáo dục gia đình và giáo dục xã hội" để giúp học sinh hình thành các năng lực cần thiết, trở thành công dân tốt, nguồn lực lao động chất lượng cao trong tương lai.
PV: Trân trọng cảm ơn ông!
MINH ANH (thực hiện)