Đề cao vai trò của báo chí trong xây dựng, chỉnh đốn Đảng

Trong tiểu mục “Đẩy mạnh đấu tranh phòng, chống tham nhũng, lãng phí” ở mục XV “Xây dựng Đảng trong sạch, vững mạnh, nâng cao năng lực lãnh đạo và sức chiến đấu của Đảng”, Văn kiện Đại hội XII của Đảng nêu rõ: “Phát huy vai trò của các cơ quan dân cử, Mặt trận Tổ quốc, các đoàn thể nhân dân, các phương tiện thông tin đại chúng và của nhân dân trong đấu tranh phòng, chống tham nhũng, lãng phí”. Nghị quyết Trung ương 4 (khóa XII) của Đảng “Về tăng cường xây dựng, chỉnh đốn Đảng; ngăn chặn, đẩy lùi sự suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống, những biểu hiện “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa” trong nội bộ” cũng xác định: “Phát huy vai trò, nêu cao trách nhiệm của các cơ quan báo chí, cơ quan chủ quản báo chí trong công tác đấu tranh phòng, chống suy thoái, quan liêu, tham nhũng, lãng phí, tiêu cực, “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa”.

Là phương tiện thông tin thiết yếu đối với đời sống xã hội, là cơ quan ngôn luận của Đảng, Nhà nước và các tổ chức chính trị-xã hội, đồng thời là diễn đàn của nhân dân, báo chí không chỉ có chức năng, nhiệm vụ phát hiện, nêu gương người tốt, việc tốt, nhân tố mới, điển hình tiên tiến, mà còn đảm nhiệm vai trò tham gia “đấu tranh phòng, chống các hành vi vi phạm pháp luật và các hiện tượng tiêu cực trong xã hội” (Điều 4, Luật Báo chí 2016). Phát huy vai trò, tầm quan trọng và ảnh hưởng xã hội của mình, những năm qua, báo chí thực sự trở thành một trong những lực lượng xung kích, mũi nhọn, đi đầu trong đấu tranh phòng, chống “quốc nạn” tham nhũng, lãng phí và những tiêu cực xã hội. Thông qua các tác phẩm báo chí giàu tính giáo dục và tính chiến đấu, một mặt, báo chí tham gia định hướng, hướng dẫn, dẫn dắt dư luận theo chiều hướng tích cực; mặt khác, báo chí đã tạo ra áp lực dư luận xã hội nhằm cảnh báo, phê phán, ngăn chặn, đấu tranh đẩy lùi tham nhũng, lãng phí, tiêu cực và những hành vi phản văn hóa. Qua đó, góp phần làm lành mạnh môi trường văn hóa xã hội, xây dựng bộ máy công quyền các cấp hoạt động ngày càng minh bạch, liêm chính và xây dựng các tổ chức đảng trong sạch, vững mạnh. 

Nhờ báo chí vào cuộc mạnh mẽ, nhiều vụ việc được đưa ra ánh sáng

Thực tế thời gian gần đây cho thấy, nhiều vụ việc tiêu cực do báo chí phát hiện, công bố trước công luận đã nhanh chóng được các cơ quan chức năng của Đảng và Nhà nước xem xét, xử lý kịp thời, nghiêm minh các trường hợp sai phạm, được dư luận đánh giá cao. Không những vậy, báo chí còn là kênh thông tin rộng khắp, nhanh nhạy nhất, giúp Đảng và Nhà nước nắm bắt được tâm tư, nguyện vọng của cán bộ, đảng viên, nhân dân và dư luận xã hội, từ đó giúp công tác lãnh đạo, quản lý, điều hành bảo đảm sát thực tế, mang lại hiệu quả tốt hơn.

Một trong những vụ tiêu cực “điển hình” được báo chí phát hiện, đưa ra ánh sáng công luận đã tạo được tiếng vang lớn trong xã hội là vụ Trịnh Xuân Thanh. Sau khi nhiều cơ quan báo chí lên tiếng về những khuất tất sau chiếc xe cá nhân mang “biển số xanh”, hàng loạt vấn đề liên quan đến cá nhân và con đường "thăng quan tiến chức" mờ ám của Trịnh Xuân Thanh bị mổ xẻ trước công luận. Trước ý kiến của dư luận, tháng 6-2016, Văn phòng Trung ương Đảng đã có công văn thông báo ý kiến chỉ đạo của Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng giao Ủy ban Kiểm tra Trung ương chủ trì, phối hợp với các cơ quan chức năng khẩn trương kiểm tra, xem xét, kết luận những nội dung mà báo đã nêu và coi đây là việc cần làm ngay. Với vụ Trịnh Xuân Thanh, báo chí đã góp phần rất quan trọng giúp các cơ quan điều tra, pháp luật kịp thời vào cuộc xem xét, xử lý vụ việc ráo riết, bước đầu mang lại niềm tin cho nhân dân.

Cũng trong năm 2016, sau khi bài báo “Chuyện như đùa ở Hải Dương” của Báo Nhân Dân (phản ánh tình trạng Sở Lao động, Thương binh và Xã hội tỉnh Hải Dương có 46 cán bộ, thì có tới 44 cán bộ cấp phòng trở lên), Thủ tướng Chính phủ đã chỉ đạo Bộ Nội vụ thanh tra, làm rõ việc Sở Lao động, Thương binh và Xã hội tỉnh này đã bổ nhiệm tràn lan cán bộ, gây bức xúc trong dư luận. Loạt bài báo này đã tác động mạnh mẽ, thúc đẩy các cơ quan chức năng vào cuộc, góp phần tích cực vào việc chỉnh đốn Đảng, xây dựng hệ thống chính trị ở địa phương bảo đảm tinh gọn, hiệu lực, hiệu quả.  

Mới đây, trong buổi họp báo định kỳ của Bộ Nội vụ, lãnh đạo của bộ này cũng đánh giá cao vai trò của báo chí trong việc thông tin, phản ánh tình trạng “cả nhà làm quan” xảy ra ở 9 địa phương, đơn vị trong năm 2016, gồm: Tỉnh Hà Giang; xã Hạ Sơn, huyện Quỳ Hợp, tỉnh Nghệ An; huyện A Lưới, tỉnh Thừa Thiên-Huế; huyện Buôn Đôn, tỉnh Đắc Lắc; tỉnh Bình Định; huyện Phong Điền, TP Cần Thơ; Cục Thuế tỉnh Bà Rịa-Vũng Tàu thuộc Tổng cục Thuế, Bộ Tài chính; tỉnh Yên Bái; Trung tâm Pháp y thuộc Sở Y tế TP Đà Nẵng. Bộ Nội vụ đã nhanh chóng kiểm tra, rà soát, xác minh các hồ sơ, tài liệu liên quan đến các trường hợp theo thông tin báo chí phản ánh. Kết quả kiểm tra cho thấy, trong 60 trường hợp mà báo chí phản ánh, chỉ 2 người không có quan hệ họ hàng với lãnh đạo địa phương, đơn vị. Như vậy, có tới 58/60 cán bộ được bổ nhiệm thuộc diện “con ông cháu cha” được báo chí nêu ra là chính xác.

Bên cạnh thông tin vụ việc trên gây bức xúc trong dư luận, báo chí còn đặt ra nhiều vấn đề đòi hỏi phải giải quyết như: Lợi ích nhóm, tham nhũng chính sách, chạy chức, chạy quyền, tình trạng bổ nhiệm cán bộ “đúng quy trình” nhưng gây bất bình dư luận, vấn nạn “con ông cháu cha” trong bộ máy công quyền… Thông qua phân tích, bình luận, kiến giải ở nhiều góc độ, khía cạnh, báo chí đã gợi mở, hiến kế với các cơ quan chức năng tiếp tục hoàn thiện cơ chế, chính sách, “bịt” các lỗ hổng, kẽ hở trong luật pháp, từ đó góp phần tăng cường vai trò lãnh đạo của Đảng, hiệu lực quản lý của Nhà nước, chấn chỉnh những lệch lạc trong công tác xây dựng Đảng và bộ máy công quyền, đẩy lùi tình trạng suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống và những biểu hiện “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa” trong nội bộ.

Tiếp tục làm tốt sứ mệnh “phò chính trừ tà”

Để góp phần tham gia xây dựng, chỉnh đốn Đảng trong thời gian tới, một mặt, báo chí cần tiếp tục động viên các tầng lớp nhân dân tích cực tham gia đấu tranh đẩy lùi sự suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống và những biểu hiện “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa” trong nội bộ, góp phần xây dựng Đảng ta trong sạch vững mạnh về chính trị, tư tưởng, tổ chức và đạo đức; mặt khác, báo chí cần chủ động khắc phục những khuyết điểm, yếu kém trong công tác thông tin, tuyên truyền, không sa đà vào thương mại hóa, xa rời tôn chỉ, mục đích và đối tượng phục vụ, không để sự suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống và “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa” diễn ra trong nội bộ các cơ quan báo chí. Những người làm báo phải gương mẫu tuân thủ luật pháp, nhất là Luật Báo chí và 10 điều quy định đạo đức nghề nghiệp của người làm báo Việt Nam. Khi thông tin các vụ việc tham nhũng, tiêu cực phải bảo đảm trung thực, chính xác, khách quan, không tự ý suy diễn, bình luận võ đoán, quy chụp dễ gây nhiễu thông tin… Chỉ có như vậy báo chí mới thể hiện được vai trò, sức mạnh chân chính của mình trong đấu tranh chống tham nhũng, lãng phí và những biểu hiện thoái hóa, biến chất của một bộ phận cán bộ, đảng viên.  

Đối với các cơ quan chức năng, cần tiếp tục nghiên cứu, ban hành cơ chế, chính sách phù hợp để khơi dậy, phát huy mạnh mẽ hơn nữa vai trò, trách nhiệm của báo chí trong tham gia xây dựng Đảng nói chung, trong cuộc đấu tranh phòng, chống tham nhũng, lãng phí, sự suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống trong cán bộ, đảng viên nói riêng... Bên cạnh đó, để báo chí không “đơn độc” trong thực hiện sứ mệnh “phò chính trừ tà” đòi hỏi các cơ quan, tổ chức và người có trách nhiệm phải chủ động cung cấp thông tin kịp thời, chính xác, tạo điều kiện thuận lợi cho các cơ quan báo chí có nguồn tin chính thống để báo chí làm tốt công tác tuyên truyền, bảo đảm cho báo chí vừa là người bạn đồng hành, vừa là chỗ dựa tin cậy của cấp ủy, chính quyền và nhân dân trong công cuộc xây dựng, chỉnh đốn Đảng hiện nay.

PHÚC NỘI