Kiên quyết, kiên trì đấu tranh bảo vệ vững chắc độc lập, chủ quyền, thống nhất và toàn vẹn lãnh thổ của Tổ quốc, bảo vệ Đảng, Nhà nước, nhân dân và chế độ xã hội chủ nghĩa; ...giữ vững môi trường hòa bình, ổn định chính trị, an ninh quốc gia, trật tự, an toàn xã hội. Củng cố, tăng cường quốc phòng, an ninh. Xây dựng nền quốc phòng toàn dân (QPTD), nền an ninh nhân dân (ANND) vững chắc; xây dựng lực lượng vũ trang nhân dân cách mạng, chính quy, tinh nhuệ, từng bước hiện đại, ưu tiên hiện đại hóa một số quân chủng, binh chủng, lực lượng. Sau 3 năm tích cực thực hiện (2016-2018), quan điểm, đường lối của Đảng về nhiệm vụ BVTQ dần trở thành những thành tựu trong thực tế.

Dự báo chính xác, xử lý hiệu quả các tình huống

Nhìn lại chặng đường đã qua, với sự nỗ lực của toàn Đảng, toàn dân, toàn quân về mặt tổng thể, chúng ta đã bảo vệ vững chắc độc lập, chủ quyền, thống nhất, toàn vẹn lãnh thổ của Tổ quốc, bảo vệ tốt lợi ích của quốc gia, dân tộc; giữ vững ổn định chính trị, môi trường hòa bình để xây dựng và phát triển đất nước. Đây là thành tựu cơ bản có tính bao trùm của sự nghiệp BVTQ. Đạt được thành tựu này là bởi chúng ta đã nắm chắc tình hình, làm tốt công tác dự báo chiến lược, từ đó đề ra các đối sách đúng đắn, phù hợp trong xử lý các tình huống về quốc phòng, an ninh (QPAN). Trong Hội nghị quân chính toàn quân năm 2018 vừa diễn ra tại Hà Nội, Tổng Bí thư, Chủ tịch nước Nguyễn Phú Trọng đánh giá: “Quân ủy Trung ương, Bộ Quốc phòng đã thực hiện tốt chức năng tham mưu với Đảng, Nhà nước về quân sự, quốc phòng, thường xuyên nắm chắc tình hình, kịp thời đề xuất các chủ trương, đối sách đúng đắn, xử lý hiệu quả các tình huống, không để bị động, bất ngờ…”. Chính từ việc nắm chắc tình hình nên chúng ta đã xử lý thành công các vụ việc có liên quan đến công tác quân sự, QPAN. Dự báo đúng tình hình đã bảo đảm cho Đảng, Nhà nước có đối sách phù hợp xử lý các mối quan hệ quốc tế, tạo ra những thuận lợi trong quan hệ đối ngoại nói chung, đối ngoại về quốc phòng nói riêng, thực hiện đúng quan điểm của Đảng về BVTQ từ sớm, từ xa. Bên cạnh đó, chúng ta cũng xử lý hiệu quả các vấn đề về an ninh chính trị, trật tự, an toàn xã hội, trong đó nổi bật là giải quyết sự cố ô nhiễm môi trường ở các tỉnh ven biển miền Trung (năm 2016); vụ việc ở Đồng Tâm (Mỹ Đức, Hà Nội năm 2017); vụ việc ở Bình Thuận (năm 2018). Giữ vững an ninh chính trị, trật tự an toàn từ cơ sở tạo ra những thuận lợi trong phát triển kinh tế-xã hội, đồng thời tạo ra niềm tin của nhân dân và bạn bè quốc tế đối với chế độ chính trị ở nước ta.

Hội nghị lần thứ 8 Ban Chấp hành Trung ương Đảng khóa XII. Ảnh: TTXVN.

Tạo chuyển biến mạnh trong xây dựng nền QPTD, nền ANND

Nhiệm vụ xây dựng nền QPTD, nền ANND được đẩy mạnh và tiến hành đồng bộ, thống nhất từ Trung ương đến cơ sở. Từ nghị quyết của Đảng về xây dựng nền QPTD, nền ANND, Chính phủ, các ban, bộ, ngành và địa phương đã cụ thể hóa thành những văn bản luật và đề án, kế hoạch để tổ chức thực hiện. 3 năm gần đây, Nhà nước đã ban hành nhiều luật, bộ luật, đề án, chiến lược quan trọng về QPAN, trong đó nổi bật là ban hành Luật Quốc phòng (sửa đổi), Luật Cảnh sát biển Việt Nam, Luật An ninh mạng, Luật Công an nhân dân (sửa đổi)... ban hành các chiến lược: Quốc phòng Việt Nam, Quân sự Việt Nam, Bảo vệ biên giới quốc gia, BVTQ trên không gian mạng... Hệ thống văn bản quy phạm pháp luật ngày càng hoàn thiện, giúp công tác quản lý nhà nước về QPAN ngày càng chặt chẽ, hiệu quả, bảo đảm cho sự nghiệp QPAN thực sự là sự nghiệp của toàn Đảng, toàn dân, trong đó lực lượng vũ trang (LLVT) giữ vai trò nòng cốt. 

Nhận thức rõ xây dựng khu vực phòng thủ (KVPT) chính là tạo nền tảng phục vụ BVTQ từ trong thời bình. Do đó, cùng với sự đầu tư của Nhà nước, các địa phương đã tích cực huy động, bố trí kinh phí xây dựng các công trình quốc phòng trong KVPT theo hướng huyện đầu tư cho huyện, tỉnh đầu tư cho tỉnh. Qua đợt tổng kết 10 năm thực hiện Nghị quyết số 28-NQ/TW của Bộ Chính trị, khóa X do các địa phương tiến hành cuối năm 2018 cho thấy: Hiện, các địa phương trong cả nước đều đã quy hoạch xong các khu căn cứ chiến đấu, căn cứ hậu phương. Nhiều địa phương như TP Hà Nội; các tỉnh: Bắc Giang, Bắc Ninh (Quân khu 1), Quảng Ninh, Ninh Bình (Quân khu 3), Thanh Hóa, Hà Tĩnh (Quân khu 4), Bình Dương (Quân khu 7), An Giang (Quân khu 9)... đã đầu tư lớn vào việc xây dựng các công trình chiến đấu trong KVPT. Hệ thống công trình kinh tế-xã hội trọng điểm của Nhà nước và các địa phương, như: Đường giao thông, cầu phà, bến cảng, sân bay, mạng thông tin viễn thông, bệnh viện, nhà máy... khi có phương án đầu tư xây dựng, đều tính đến yếu tố QPAN, phát huy tính lưỡng dụng của công trình khi cần thiết. Ở các địa bàn chiến lược, địa bàn trọng điểm về QPAN, vùng sâu, vùng xa, vừng căn cứ cách mạng, đều được nghiên cứu, đầu tư phát triển kết cấu hạ tầng kinh tế-xã hội, tạo cơ sở cho phục vụ QPAN.

Cùng với xây dựng công trình quốc phòng, cả nước đã đẩy mạnh xây dựng "thế trận lòng dân". Các chương trình xóa nghèo bền vững, xây dựng nông thôn mới, hỗ trợ hộ gia đình phát triển kinh tế trên vùng biên giới, hải đảo... được tiến hành trên diện rộng và ngày càng có hiệu quả. Với sự đầu tư thỏa đáng của địa phương, sự giúp đỡ tích cực của LLVT, đến hết năm 2018, cả nước đã có gần 60 huyện và gần 40% số xã được công nhận đạt chuẩn nông thôn mới. Bộ mặt nông thôn đổi thay, cuộc sống nhân dân có những cải thiện đáng kể, đã bồi đắp thêm sự tin tưởng của nhân dân vào sự lãnh đạo của Đảng, sự quản lý, điều hành của Nhà nước. Các khu kinh tế-quốc phòng được quy hoạch, sắp xếp, tổ chức lại phù hợp với thế trận phòng thủ trên từng địa bàn chiến lược. Với sự chủ động, tích cực của Quân ủy Trung ương, Bộ Quốc phòng và cấp ủy, chỉ huy các cơ quan, đơn vị, nên hoạt động của khu kinh tế-quốc phòng ngày càng đi vào chiều sâu, thực sự là chỗ dựa cho địa phương trong xây dựng cơ sở chính trị, trực tiếp giúp đồng bào vùng biên giới trong phát triển kinh tế hộ gia đình, góp phần tích cực tạo sự ổn định trong bố trí dân cư trên các tuyến biên giới và các địa bàn trọng điểm về QPAN.

Việc nâng cao nhận thức cho đội ngũ cán bộ và nhân dân về thực hiện nhiệm vụ QPAN luôn được coi trọng. Đây là nhiệm vụ được tiến hành chặt chẽ, liên tục trong nhiều năm qua và trở thành nền nếp ở các bộ, ngành, cơ quan, đơn vị, địa phương. Trung tướng Nguyễn Duy Nguyên, nguyên Cục trưởng Cục Dân quân tự vệ (DQTV), Bộ Tổng Tham mưu-Cơ quan thường trực Hội đồng Giáo dục QPAN Trung ương cho biết: “Từ năm 2016 đến nay, bình quân mỗi năm hội đồng giáo dục QPAN các cấp tổ chức bồi dưỡng kiến thức QPAN cho hơn 550.000 lượt cán bộ, đảng viên và gần 10.000 lượt chức sắc, chức việc các tôn giáo. Mỗi năm, toàn quốc có hơn 3,6 triệu học sinh, sinh viên được giáo dục kiến thức QPAN. Nhiều địa phương đã mạnh dạn mở các lớp bồi dưỡng kiến thức QPAN cho già làng, trưởng bản và những người có uy tín trong cộng đồng...”. Hình thức tiến hành công tác giáo dục kiến thức QPAN cho toàn dân cũng được tổ chức linh hoạt, hiệu quả và phù hợp với điều kiện thực tế... Quân đội nhân dân (QĐND) và Công an nhân dân (CAND) đã phối hợp chặt chẽ, thực hiện hiệu quả Nghị định 77 của Chính phủ.

Việc vận hành cơ chế lãnh đạo, chỉ đạo và huy động sức mạnh của nền kinh tế quốc dân vào thực hiện nhiệm vụ QPAN được các bộ, ngành, địa phương kiểm nghiệm thông qua các cuộc diễn tập từ cấp chiến thuật đến chiến dịch, chiến lược. Từ thực tiễn có thể khẳng định, nhiệm vụ xây dựng nền QPTD, nền ANND thu được những thành tựu lớn, chất lượng ngày càng đi vào chiều sâu, vừa góp phần tạo ra sự ổn định chính trị của đất nước, vừa tạo ra tiềm lực vững chắc để huy động khi đất nước có tình huống xảy ra.

Lực lượng vũ trang được xây dựng theo hướng tinh, gọn, mạnh

LLVT bao gồm: QĐND, CAND và DQTV là lực lượng nòng cốt trong xây dựng nền QPTD, sẵn sàng chiến đấu và chiến đấu BVTQ. Việc xây dựng QĐND, CAND cách mạng, chính quy, tinh nhuệ, từng bước hiện đại theo tinh thần Nghị quyết Đại hội XII của Đảng được cả hai lực lượng tích cực tiến hành và thu được những thành tựu quan trọng. Nổi bật là cả hai lực lượng đã tích cực, chủ động điều chỉnh tổ chức, biên chế theo các nghị quyết của Đảng. Đối với QĐND, thời gian qua đã tập trung thực hiện tốt Nghị quyết số 18-NQ/TW của Ban Chấp hành Trung ương Đảng khóa XII về tiếp tục đổi mới, sắp xếp tổ chức bộ máy của hệ thống chính trị tinh gọn, hoạt động hiệu lực, hiệu quả và Kết luận số 16-KL/TW ngày 7-7-2017 của Bộ Chính trị về tổ chức QĐND Việt Nam đến năm 2021. Quân ủy Trung ương đã chỉ đạo các cơ quan, đơn vị xây dựng kế hoạch, chương trình hành động, tổ chức thực hiện nghị quyết phù hợp với chức năng, nhiệm vụ từng cơ quan, đơn vị. Từ năm 2017, các cơ quan, đơn vị thuộc Bộ Quốc phòng đã tiến hành rà soát, điều chỉnh tổ chức, biên chế cơ quan chiến dịch, chiến lược theo hướng giảm 10% biên chế so với quân số quy định năm 2015. Trong đó, tập trung giảm các đơn vị phục vụ, bảo đảm, giảm đầu mối trung gian, tăng cường bảo đảm cho các đơn vị trực tiếp chiến đấu. Nghiên cứu, điều chỉnh tổ chức lực lượng dự bị chiến lược một số binh chủng phù hợp với quyết tâm BVTQ Việt Nam XHCN. Bộ Quốc phòng cũng tích cực thực hiện đề án cơ cấu lại, đổi mới và nâng cao hiệu quả doanh nghiệp quân đội. Đến năm 2020, Bộ Quốc phòng sẽ sắp xếp còn 17 doanh nghiệp quốc phòng, 12 doanh nghiệp cổ phần hóa có vốn Nhà nước trên 51%; điều chuyển, sáp nhập một số bệnh viện, viện (trung tâm) nghiên cứu theo hướng tinh, gọn, phù hợp với chức năng, nhiệm vụ của từng đơn vị. Tiến hành chuyển đổi mô hình hoạt động của một số tổ chức của quân đội sang mô hình hoạt động của đơn vị sự nghiệp công lập; thực hiện tự chủ tài chính đối với các bệnh viện và cơ sở khám, chữa bệnh trong quân đội (theo Chỉ thị số 85/CT-BQP ngày 13-2-2018 của Bộ trưởng Bộ Quốc phòng). Thực hiện đổi mới cơ chế quản lý tài chính quân đội theo tinh thần Nghị quyết số 915-NQ/QUTW ngày 25-8-2018 của Quân ủy Trung ương.

Toàn quân tiếp tục nâng cao chất lượng huấn luyện, diễn tập theo các nội dung đã được xác định trong Nghị quyết số 765 NQ-QUTW ngày 20-12-2012 của Quân ủy Trung ương về nâng cao chất lượng huấn luyện giai đoạn 2013-2020 và những năm tiếp theo. Lực lượng DQTV, dự bị động viên được rà soát, biên chế, huấn luyện phù hợp với chức năng, nhiệm vụ của từng đơn vị và yêu cầu tác chiến của các địa phương. Các đơn vị, lực lượng được xác định tiến thẳng lên hiện đại đã được Đảng, Nhà nước đầu tư phương tiện, trang bị, kỹ thuật khí tài công nghệ cao và đã huấn luyện, làm chủ được các loại vũ khí, trang bị, phục vụ tốt nhiệm vụ sẵn sàng chiến đấu. Nhiệm vụ phát triển công nghiệp quốc phòng được Đảng, Nhà nước, quân đội đầu tư cả về cơ sở vật chất và con người. Hiện nay, chúng ta đã tích cực phát huy nội lực, từng bước tự chủ trong sản xuất, chế tạo vũ khí, trang bị, khí tài quân sự trang bị cho LLVT phục vụ nhiệm vụ BVTQ.

Lực lượng CAND cũng tích cực điều chỉnh, cải cách cơ cấu, tổ chức, biên chế theo hướng “Bộ tinh, tỉnh mạnh, huyện toàn diện, xã bám cơ sở”. Theo Đại tướng Tô Lâm, Bộ trưởng Bộ Công an thì đây là cuộc cải cách tổ chức, biên chế có tính toàn diện, giúp bộ máy của CAND ngày càng hoàn thiện, đồng thời tăng cường sự lãnh đạo tuyệt đối, trực tiếp về mọi mặt của Đảng đối với CAND. Với cách tổ chức mới, lực lượng công an sẽ gần dân hơn, bám sát cơ sở hơn, nắm tình hình và giải quyết hiệu quả các vấn đề an ninh trật tự ngay từ cơ sở, khắc phục được sự chồng chéo, chia cắt, đồng thời tăng cường cải cách hành chính, tạo điều kiện tốt hơn để tập trung đầu tư, hiện đại hóa trang bị, phương tiện chiến đấu, góp phần xây dựng nền ANND vững chắc. 

Trong những năm tới, tình hình thế giới và khu vực vẫn phát triển theo xu hướng hòa bình, hợp tác là chủ đạo. Tuy nhiên, với sự trỗi dậy của chủ nghĩa dân tộc nên sự cạnh tranh về kinh tế, thương mại giữa các nước lớn diễn ra vừa ngấm ngầm, vừa công khai, nhưng cũng sẵn sàng thỏa hiệp vì lợi ích quốc gia, dân tộc; sự tranh chấp về lãnh thổ, lãnh hải trên thế giới và trong khu vực sẽ có những diễn biến khó lường; sự chống phá của các thế lực thù địch đối với cách mạng Việt Nam thông qua chiến lược “diễn biến hòa bình” ngày càng quyết liệt... Những vấn đề đó là những thách thức đối với sự nghiệp QPAN của nước ta. Để tiếp tục thực hiện thắng lợi Nghị quyết Đại hội XII của Đảng về sự nghiệp QPAN, chúng ta cần tiếp tục nắm chắc, dự báo chính xác xu hướng phát triển của tình hình, để có đối sách phù hợp, hiệu quả đối với các vấn đề cả trong nước và quốc tế, nhất là các vấn đề liên quan trực tiếp đến tình hình an ninh chính trị, chủ quyền lãnh thổ, lãnh hải của Tổ quốc. Tiếp tục vận dụng những bài học kinh nghiệm đã được rút ra sau hơn 30 năm thực hiện công cuộc đổi mới để hướng vào xây dựng, củng cố nền QPTD gắn với nền ANND, trọng tâm là xây dựng các tiềm lực (chính trị tinh thần; kinh tế; khoa học công nghệ, quân sự) trong KVPT, từng bước tạo ra thế trận QPAN liên hoàn, vững chắc, có chiều sâu ngay từ thời bình. Đẩy mạnh xây dựng QĐND, CAND cách mạng, chính quy, tinh nhuệ, từng bước hiện đại, coi trọng đầu tư cho lực lượng tiến thẳng lên hiện đại để tạo sự răn đe, đồng thời bảo đảm cho các lực lượng này có thể đánh thắng đối phương ngay từ trận đầu, ngày đầu của chiến tranh. Tiếp tục hoàn thiện và tăng cường sự lãnh đạo tuyệt đối, trực tiếp về mọi mặt của Đảng đối với LLVT, kiên quyết đấu tranh với các quan điểm sai trái đòi “phi chính trị hóa” quân đội, từng bước ngăn chặn, đẩy lùi hiện tượng “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa” trong nội bộ, giữ vững bản chất truyền thống, cách mạng của LLVT nhân dân.

(còn nữa)

Nhóm phóng viên Báo QĐND