Từ vòng bảng đến tứ kết EURO 2016, Bồ Đào Nha chơi phòng ngự có phần hèn nhát, thậm chí không thắng nổi trận nào trong 90 phút chính thức. Ở bán kết gặp Xứ Gan, Seleccao (biệt danh của tuyển Bồ Đào Nha) bất ngờ chơi tấn công, qua đó dễ dàng “giải mã” đối thủ bằng thắng lợi 2-0. Màn trình diễn ấn tượng của Bồ Đào Nha trước Xứ Gan không chỉ khiến người hâm mộ “đã mắt” mà ngay cả HLV Xan-tốt cũng dành hai từ “hoàn hảo” để ca ngợi về chiến thắng.

Ở EURO 2016, HLV Xan-tốt vận hành Bồ Đào Nha theo một cách khá “dị”. Trong 6 trận đấu đã qua của Bồ Đào Nha, HLV Xan-tốt sử dụng 4 sơ đồ, với 22 cầu thủ khác nhau. Mỗi trận, nhà cầm quân 61 tuổi trình làng một người hùng mới, khi thì Rô-nan-đô, lúc thì Qua-rê-xma, hay Xan-chét. HLV Xan-tốt thể hiện sự liều lĩnh khi không duy trì một đội hình xuyên suốt, liên tục thay đổi qua từng trận để phù hợp với từng đối thủ.

HLV Xan-tốt luôn có kế hoạch rõ ràng cho từng trận và không quan tâm tới đá đẹp hay xấu xí. Nhà cầm quân 61 tuổi biết lúc nào Bồ Đào Nha phòng ngự, lúc nào tấn công để phù hợp vào từng hoàn cảnh. Đó có thể coi là một sự “ngông” của Xan-tốt khi rất nhiều chiến lược gia của làng bóng đá luôn giữ cho mình một triết lý xuyên suốt. Trên thực tế, Bồ Đào Nha của Xan-tốt xấu xí khi phòng ngự, nhưng khi tấn công thì những trọng pháo như Rô-nan-đô hay Na-ni cũng không phải hạng xoàng.

Trên thực tế, cái “ngông” đã ăn sâu vào tính cách của Xan-tốt ngay cả trong sự nghiệp lẫn cuộc sống. Năm 1979, Xan-tốt rời CLB khởi nghiệp Estoril sang đầu quân cho CLB Maritimo bất chấp sự chỉ trích của người hâm mộ và đồng nghiệp. Xan-tốt đã bán căn nhà cũ để mua căn biệt thự đắt hơn nhiều lần, bất chấp hằng năm ông phải đóng lãi ngân hàng. Ngày ấy song song với việc chơi bóng, cựu HLV của đội tuyển Hy Lạp còn cắp sách đến trường và có được tấm bằng kỹ sư điện. Được biết, thu nhập chính của Xan-tốt trong thời gian làm cầu thủ là thợ điện chứ không phải là bóng đá.

HLV Xan-tốt quan niệm đã là nhà cầm quân thì không được mềm lòng và để đạt được thành tích tốt thì cần phải xấu xí, thậm chí tàn nhẫn. Bằng chứng là từ năm 1998 đến năm 2007, Xan-tốt đã dẫn dắt 3 CLB lớn và không đội trời chung của Bồ Đào Nha, từ Porto, Sporting Lisbon rồi đến Benfica.

Ở EURO 2016, Bồ Đào Nha chơi theo đúng tính cách của HLV Xan-tốt, khi thì xấu xí, liều lĩnh, lúc lại tàn nhẫn. Bồ Đào Nha đã loại Crô-a-ti-a bằng bàn thắng duy nhất của Qua-rê-xma ở phút cuối cùng của hiệp phụ, tiễn Ba Lan về nước bằng thắng lợi trên chấm luân lưu 11m và thắng nốt Xứ Gan 2-0 khi tận dụng triệt để cơ hội mà Rô-nan-đô và Na-ni có được. Bồ Đào Nha tại EURO 2016 không phải là một đội bóng non nớt, họ đã thể hiện rõ bản lĩnh và sự quyết tâm trong mục tiêu giành chức vô địch.

Bồ Đào Nha đang đứng trước thời khắc lịch sử khi lần thứ hai lọt vào chung kết EURO. Cách đây 12 năm (EURO 2004), Bồ Đào Nha đã bị “hiện tượng” Hy Lạp khuất phục 1-0 trong trận chung kết được tổ chức trên sân nhà. Nhưng Seleccao tại EURO 2016 đang mang hình ảnh có một “chú tắc kè hoa” đáng sợ dưới sự chỉ đạo của một Xan-tốt liều lĩnh và lì lợm. Với những gì đã và đang thể hiện, Bồ Đào Nha hoàn toàn có thể "xưng vương" ngay tại xứ lục lăng.

HỮU TRƯỞNG