Nâng cao chất lượng công tác quản lý, chăm sóc sức khỏe bộ đội trong điều kiện hiện nay

Sức khỏe bộ đội là một trong những yếu tố cơ bản, góp phần quan trọng tạo nên sức mạnh của Quân đội. Vì vậy, công tác quản lý, chăm sóc sức khỏe (QL,CSSK) bộ đội luôn nhận được sự quan tâm, lãnh đạo, chỉ đạo của Quân ủy Trung ương, Thủ trưởng Bộ Quốc phòng; được chỉ huy các cấp, các đơn vị trong toàn quân tổ chức thực hiện nghiêm túc. Nhờ đó, nhiều năm qua, tỷ lệ quân số khỏe trong toàn quân thường xuyên đạt trên 98,5% một cách vững chắc. Năm 2012, 2013, tỉ lệ sức khỏe loại 1, 2 đạt trên 91,3%; tỷ lệ cơ cấu mắc bệnh mạn tính trong nhiều năm không có biến động lớn; nhiều đại dịch được quân y các cấp ngăn chặn hiệu quả, không để lây lan vào quân đội. Một số bệnh truyền nhiễm được phát hiện và xử lý kịp thời, hiệu quả, không để bùng phát, ảnh hưởng đến sức khỏe bộ đội. Công tác kiểm tra, khám sức khỏe định kỳ được các đơn vị thực hiện thường xuyên, thành nền nếp, tỷ lệ khám sức khỏe định kỳ tăng dần hàng năm từ 85,05% (năm 2005) lên 91,42% (năm 2012) và 91,81% (năm 2013). Công tác quản lý, chăm sóc, chữa trị bệnh hiểm nghèo, bệnh tâm thần... theo Thông tư 157/TT-BQP ngày 26/8/2013 của Bộ Quốc phòng đã từng bước được triển khai thực hiện. Đặc biệt, ngành Quân y đã nghiên cứu, triển khai hiệu quả các biện pháp ngăn ngừa tai biến, tai nạn trong luyện tập, phòng chống bệnh say nắng, say nóng. Từ năm 2012 đến nay, toàn quân đã không để xảy ra tử vong do say nắng, say nóng. Đối với cán bộ cao cấp, công tác CSSK ngày càng được chú trọng, nhằm nâng cao sức khoẻ, tăng cường sức bền thể lực, giảm tỷ lệ bệnh tật, biến chứng do bệnh tật, góp phần nâng cao chất lượng cuộc sống cho các đối tượng, nhất là đối với lãnh đạo cấp cao, ở độ tuổi sắp nghỉ hưu. Hệ thống ban bảo vệ sức khỏe cán bộ cao cấp từ tuyến quân y sư đoàn đến tuyến cuối toàn quân thường xuyên được củng cố, kiện toàn và được trang bị nhiều phương tiện, máy móc hiện đại, đáp ứng tốt yêu cầu CSSK tại chỗ.

Bên cạnh những kết quả đạt được, công tác QL, CSSK bộ đội hiện còn những hạn chế, bất cập cần khắc phục, đó là: Hiện tượng đột tử vẫn xảy ra, chưa có xu hướng giảm. Việc mất an toàn sức khỏe trong luyện tập, hoạt động quân sự vẫn chưa được nghiên cứu sâu, cập nhật kịp thời kiến thức y học mới. Chất lượng khám sức khỏe định kỳ tuy có nhiều chuyển biến nhưng chưa đáp ứng mục tiêu quan trọng là phát hiện sớm, kịp thời bệnh lý để điều trị dự phòng. Kỹ thuật công nghệ mới của y học hiện đại và kiến thức mới về mô hình bệnh tật hiện nay chưa kịp thời cập nhật. Các chế tài cần thiết để đảm bảo công khai, minh bạch, tạo tâm lý tốt và thuận lợi đối với quân nhân khi khám sức khỏe còn thiếu. Một số bệnh rối loạn chuyển hóa, tim mạch, thoái hóa đau xương khớp ở cán bộ vẫn chiếm tỷ lệ cao, có xu hướng gia tăng và tiềm ẩn nhiều nguy cơ biến chứng nặng nề...

Mục tiêu cơ bản trong công tác QL, CSSK bộ đội thời gian tới được xác định là giữ vững và nâng cao sức khỏe, đảm bảo mỗi cán bộ, chiến sĩ có thể lực “mạnh, nhanh, bền, chính xác”. Đồng thời, phát hiện sớm, ngăn ngừa kịp thời và hiệu quả, chủ động dự phòng đầy đủ các loại dịch, bệnh, giảm tỷ lệ bệnh tật, biến chứng, nâng cao chất lượng cuộc sống; củng cố hệ thống quản lý sức khỏe liên hoàn, chất lượng từ tuyến đơn vị cơ sở đến tuyến cuối toàn quân, đáp ứng tốt yêu cầu, nhiệm vụ. Để hoàn thành tốt các mục tiêu cơ bản trên, ngành Quân y cần tập trung triển khai làm tốt các nội dung chủ yếu sau:

Một là, tham mưu với các cơ quan chức năng để xây dựng hệ thống văn bản chỉ đạo, hướng dẫn có tính quy phạm pháp luật phù hợp với quy định về tiêu chuẩn sức khỏe các đối tượng trong quân đội, đáp ứng yêu cầu QL, CSSK bộ đội, nhất là các binh chủng đặc thù, lực lượng mới, làm cơ sở quản lý cán bộ, tuyển dụng tạo nguồn, giải quyết chế độ chính sách. Tiếp tục điều chỉnh, củng cố hệ thống quân y các cấp nhằm nâng cao chất lượng, hiệu quả công tác QL, CSSK bộ đội phù hợp với tình hình, nhiệm vụ quốc phòng trước mắt và lâu dài.

Hai là, đẩy mạnh công tác tuyên truyền, giáo dục, tư vấn, tạo chuyển biến rõ rệt trong nhận thức của cán bộ, chiến sỹ về tự bảo vệ, CSSK bản thân, rèn luyện thể lực đúng quy định. Các đơn vị cần thường xuyên phát động, tổ chức cuộc vận động lớn để xây dựng lối sống trong sạch, lành mạnh, hạn chế những thói quen có hại đến sức khoẻ, nguy cơ gây các bệnh  chuyển hóa, tim mạch, ung thư và một số bệnh nguy hiểm khác cho cán bộ, chiến sĩ, nhân viên.

Ba là, nâng cao chất lượng khám sức khỏe định kỳ, xác định trách nhiệm của cấp uỷ và chỉ huy đơn vị trong tổ chức thực hiện và đảm bảo chỉ tiêu về khám sức khoẻ định kỳ của đơn vị. Tăng cường khám cận lâm sàng chuyên sâu khi khám, kiểm tra sức khoẻ định kỳ cho bộ đội để phát hiện sớm bệnh, dự báo các yếu tố nguy cơ cao, kịp thời can thiệp điều trị, dự phòng. Phân cấp quản lý sức khỏe hợp lý, gắn liền với phân tuyến cơ sở khám chữa bệnh để phát hiện bệnh sớm, nắm chắc mọi diễn biến đột xuất về sức khoẻ đối với những cán bộ mắc bệnh mạn tính. Thường xuyên phân loại sức khỏe, thống kê xác định mô hình cơ cấu bệnh tật chung, bệnh chủ yếu, chú trọng bệnh hiểm nghèo, bệnh thuộc danh mục cần chữa trị dài ngày. Nghiên cứu hoàn thiện các phác đồ dự phòng, điều trị tai nạn rủi ro, tai biến sức khỏe trong luyện tập. Duy trì củng cố chế độ nghỉ an điều dưỡng, đầu tư phát triển các trung tâm phục hồi chức năng để làm tốt nhiệm vụ phục hồi chức năng, nâng cao sức khỏe và khả năng thích nghi với môi trường làm việc đặc thù quân sự; giám sát chặt chẽ tình trạng tâm thần kinh khi khám tuyển và trong điều kiện lao động quân sự. Thực hiện quản lý sức khỏe toàn diện, gắn liền với tuyển quân, tuyển sinh tạo nguồn, phối hợp chặt chẽ với các cơ quan chức năng giải quyết tốt các chế độ, chính sách theo quy định.

Bốn là, tiếp tục nghiên cứu, phân tích điều kiện đời sống sinh hoạt, vệ sinh an toàn thực phẩm, dinh dưỡng của bộ đội trong điều kiện có nhiều thay đổi. Cập nhật kịp thời mô hình cơ cấu bệnh lý thường gặp theo xu hướng phát triển xã hội để từ đó quản lý sức khỏe theo chỉ tiêu, chỉ số sức khỏe mới. Tiếp tục đầu tư nhiều trang bị, máy móc, áp dụng các tiến bộ kỹ thuật mới, hiện đại cho các bệnh viện, bệnh xá các cấp để nâng cao chất lượng khám, điều trị, CSSK tại chỗ cho bộ đội, bảo đảm cán bộ mọi vùng miền được hưởng dịch vụ y tế chất lượng cao.

Năm là, từng bước triển khai thực hiện thí điểm biện pháp kiểm tra sức khỏe gắn liền với kiểm tra thể lực. Xây dựng kế hoạch nghiên cứu cơ bản, có hệ thống, nâng cao năng lực chuyên sâu đối với công tác QL, CSSK trong hoạt động quân sự đặc thù, nhất là đối với các lực lượng quân binh chủng, lực lượng huấn luyện, sử dụng vũ khí mới bảo đảm phù hợp, kịp thời.

QL, CSSK bộ đội hiệu quả, khoa học là một trong những nhiệm vụ trọng tâm công tác hiện nay của ngành Quân y. Kế thừa những kinh nghiệm quý giá của các thế hệ đi trước cùng với phát huy trí tuệ của đội ngũ ngành y và ứng dụng khoa học kỹ thuật y tế tiên tiến, hiện đại, ngành Quân y tiếp tục nâng cao chất lượng, hiệu quả công tác QL, CSSK bộ đội, nhằm thực hiện tốt chức năng, nhiệm vụ được giao, hoàn thành thắng lợi mục tiêu công tác quân y giai đoạn 2011-2015.

Thiếu tướng, TS VŨ QUỐC BÌNH (Cục trưởng Cục Quân y – BQP)