Theo Yahoo News ngày 25-1, một phát ngôn viên của Bộ Ngoại giao Mỹ nhấn mạnh Washington lâu nay vẫn giữ quan điểm cho rằng sẽ hiệu quả hơn khi đàm phán trực tiếp với Iran về thỏa thuận hạt nhân năm 2015, hay còn có tên gọi chính thức là Kế hoạch hành động chung toàn diện (JCPOA).

Đàm phán trực tiếp sẽ cho phép “sự giao tiếp hiệu quả hơn” để nhanh chóng đạt được nhận thức chung về những việc làm cần thiết nhằm khôi phục JCPOA. “Xét tới tốc độ những tiến bộ hạt nhân của Iran, chúng ta gần như không còn nhiều thời gian để đạt được nhận thức chung về việc cùng quay trở lại thực thi đầy đủ JCPOA”, quan chức này tuyên bố.

Quang cảnh một cuộc họp của Ủy ban hỗn hợp chung JCPOA tại Vienna hồi tháng 12-2021. Ảnh: Tân Hoa xã 

Thông tin trên được đưa ra sau khi Iran tuyên bố sẽ cân nhắc khả năng đàm phán trực tiếp với Mỹ nhằm khôi phục JCPOA. Theo Ngoại trưởng Iran Hossein Amir-Abdollahian, Tehran hiện không đàm phán trực tiếp với Washington. “Tuy nhiên, nếu trong tiến trình đàm phán, chúng tôi tiến đến giai đoạn mà việc đạt một thỏa thuận có lợi với những bảo đảm mạnh mẽ đòi hỏi cần phải đàm phán với Mỹ, chúng tôi sẽ không bỏ qua điều đó trong kế hoạch làm việc của mình”, Ngoại trưởng Iran nêu rõ.

Kể từ tháng 4-2021 đến nay, Iran và Nhóm P4+1 (gồm Nga, Pháp, Anh, Trung Quốc và Đức) đã tiến hành nhiều vòng đàm phán tại Vienna (Áo) nhằm khôi phục JCPOA. Riêng Mỹ chỉ tham gia các cuộc đàm phán gián tiếp với Iran do đã rút khỏi thỏa thuận hạt nhân vào năm 2018.

Đánh giá về vòng đàm phán thứ 8 đang diễn ra-vốn bắt đầu từ cuối năm 2021 và cũng là vòng đàm phán đầu tiên dưới thời Tổng thống Iran Ebrahim Raisi-Ngoại trưởng Hossein Amir-Abdollahian cho biết đang tiến gần tới một “thỏa thuận tốt”, nhưng việc sớm đạt được thỏa thuận phụ thuộc vào các bên còn lại. Ngoại trưởng Hossein Amir-Abdollahian khẳng định Iran không muốn kéo dài đàm phán, đồng thời nhấn mạnh “điều quan trọng là chúng tôi phải bảo vệ các quyền và lợi ích của đất nước mình”.

Đại diện cấp cao của Liên minh châu Âu phụ trách an ninh và chính sách đối ngoại Josep Borrell cũng xác nhận các cuộc đàm phán tại Vienna đã tiến triển trong "một bầu không khí tốt hơn" và việc đạt được thỏa thuận “là khả thi”. Reuters dẫn một nguồn tin ngoại giao Pháp lại cho rằng “đã có tiến bộ chậm và khiêm tốn” về các chủ đề không phải là trọng tâm và cần đẩy nhanh các cuộc đàm phán vì lộ trình hiện nay sẽ không giúp đạt được thỏa thuận. Nguồn tin này dự báo rằng, tháng 2 tới sẽ là thời điểm mang tính quyết định và “sẽ không thể tiếp tục đàm phán ở Vienna theo các lộ trình hiện nay đến tháng 3, tháng 4 hay tháng 5”.

Trong khi đó, theo Ngoại trưởng Mỹ Antony Blinken, hiện chỉ còn “rất ít thời gian” để cứu vãn JCPOA vì Iran đã đạt được những tiến bộ hạt nhân “ngày càng khó đảo ngược”. Ông Blinken nhấn mạnh khôi phục thỏa thuận hạt nhân Iran sẽ là điều tốt nhất đối với an ninh của Mỹ. Tuy nhiên, nếu không đạt được kết quả này, Mỹ sẽ xem xét “các bước đi khác, các phương án khác cùng với các đồng minh ở châu Âu và Trung Đông”.

“Theo đánh giá của tôi sau khi thảo luận với các đồng nghiệp, vẫn có khả năng các bên cùng quay trở lại tuân thủ thỏa thuận hạt nhân. Chúng ta đã chứng kiến một số tiến bộ khiêm tốn trong vài tuần đàm phán vừa qua. Chúng ta hiện đang ở thời điểm mang tính quyết định. Nhưng chúng ta vẫn chưa tới đích cần đến. Và nếu chúng ta không sớm tới đích, chúng ta sẽ cần một hướng đi khác. Thời gian để đạt được thỏa thuận đang sắp hết”, AP dẫn lời Ngoại trưởng Antony Blinken.

HOÀNG VŨ