Trong một quyết định cứng rắn, Tổng thống Nga vừa “bật đèn xanh” cho chiến dịch chống tham nhũng được coi là lớn nhất và thẳng tay nhất từ trước tới nay. Biện pháp này được đưa ra sau khi xuất hiện hàng loạt lời cảnh báo rằng tệ nạn này đang ngày càng thâm nhập sâu, đe dọa tàn phá toàn bộ hệ thống điều hành của đất nước.
Thủ tục đầu tiên nơi "cửa quan"
Cuối tháng giêng vừa rồi, Hội đồng xã hội, một tổ chức do Tổng thống V. Pu-tin đích thân lập ra nhằm tăng cường mối quan hệ giữa quan chức và người dân, đã làm xôn xao dư luận khi đưa ra đánh giá “Nếu như không có các biện pháp ngăn chặn khẩn cấp, tham nhũng có thể đe dọa sự ổn định chính trị của nước Nga”. Theo Hội đồng này, tham nhũng đang hình thành một trật tự kinh tế - xã hội mới ở nước Nga theo hướng làm giàu cho một thiểu số nhỏ bé mà gây thiệt hại cho đa số người dân.
Thực tế cho thấy, hối lộ dường như đã trở thành một phần không thể thiếu trong hoạt động kinh doanh ở Nga. Trong bản báo cáo đưa ra hồi tháng 11 năm ngoái, Nhóm Indem gồm các chuyên gia phân tích cho biết các doanh nghiệp Nga phải dành tới 7% tổng doanh thu hằng năm để “rà trơn” các công đoạn nơi cửa quan. Hối lộ và nhận hối lộ hầu như là thủ tục đầu tiên trong rất nhiều các công việc cần xử lý hằng ngày. Muốn thuận lợi khi xin bằng lái xe, đưa tiền. Muốn đảm bảo được vào trường đại học, muốn được bác sĩ chăm sóc tốt, phải có tiền lót tay. Thậm chí tiền có thể giúp trốn nghĩa vụ quân sự.
Điều tra của các cơ quan chức năng cho thấy quy mô hối lộ có thể từ vài đô la mà các lái xe phạm luật giao thông gúi cho cảnh sát ngoài đường, đến “phong bì” hàng triệu USD mà các doanh nghiệp “lót tay” cho các quan chức nắm trong tay quyền quản lý các nguồn tài nguyên giàu có của nước Nga như dầu lửa, khí đốt…Hình thức tham nhũng cũng rất đa dạng. Cuối năm 2006, báo chí hầu như ngày nào cũng đưa tin về hai vụ án lớn trong lĩnh vực bảo hiểm y tế và hưu trí. Ông M. Gri-san-cốp, người đứng đầu cơ quan kiểm toán của Nga, cho biết công an đã phát hiện cơ chế đấu thầu theo kiểu “đi đêm” giữa các nhân viên bảo hiểm với các nhà thầu mà hệ quả là giá tân dược và thiết bị y tế bị đẩy lên gấp 20 lần so với giá thật.
Vậy tham nhũng gây thiệt hại như thế nào với nước Nga? Báo cáo của Phó viện trưởng Viện Kiểm sát tối cao LB Nga A. Bu-khman đã làm nhiều người phải giật mình. Theo ông A. Bu-khman, ước tính tham nhũng mỗi năm cướp đi của nước Nga trung bình 240 tỷ USD, tức là gần bằng với thu nhập quốc gia. Chỉ riêng 8 tháng của năm 2006, các cơ quan điều tra đã phát hiện 28 nghìn vụ tham nhũng có liên quan đến các quan chức nhà nước. Chính vì thế mà tham nhũng được coi như nguyên nhân chính làm lu mờ thành tích kinh tế của nước Nga năm 2006.
Cuộc chiến không khoan nhượng
Trong tuyên bố đầu năm, Chủ tịch Ủy ban chống tham nhũng của Đu-ma Quốc gia Nga (Hạ viện) M. Gri-scốp khẳng định “2007 sẽ là năm của cuộc chiến toàn diện chống tham nhũng”. Quyết định tiếp theo của Tổng thống V. Pu-tin là bằng chứng cho thấy nước Nga đã không thể dung thứ cho tệ nạn này nữa.
Những thông tin phát đi từ Điện Crem-li cho biết hàng loạt các biện pháp rất mạnh tay sẽ được các cơ quan chống tham nhũng của Nga đưa ra nhằm ngăn chặn tối đa cơ hội tham nhũng của các quan tham. Trước mắt, người ta sẽ cho lắp đặt ca-mê-ra tại khắp các công sở nhằm giám sát mọi hành vi của các quan chức với mục đích bảo đảm sự liêm khiết trong các cơ quan nhà nước.
Một biện pháp khác là thiết lập đường dây nóng chống tham nhũng và mạng lưới các thông tin viên chống tham nhũng. Người dân có thể trực tiếp theo dõi và phát hiện các hành vi tham nhũng để báo cho các cơ quan chức năng. Còn mạng lưới các thông tin viên chống tham nhũng sẽ bí mật tuyển mộ những người làm việc trong các cơ quan nhà nước để theo dõi các hành vi tham nhũng có thể xuất hiện trong cơ quan của họ. Ngoài ra, tất cả các công sở đều phải thành lập các bộ phận chống tham nhũng và công tác giáo dục đạo đức nghề nghiệp sẽ được coi trọng.
Trong số các ngành hiện có, các cơ quan chức năng đặc biệt quan tâm đến tình trạng tham nhũng tràn lan trong lực lượng cảnh sát giao thông. Viện Kiểm sát tối cao Nga cho biết những người điều khiển xe ô tô đã tố cáo các nhân viên cảnh sát giao thông nhận hối lộ, vòi vĩnh, buôn bán giấy phép lái xe, lạm dụng chức vụ, quyền hạn kiếm lời bất chính… Để ngăn chặn tình trạng này, bắt đầu từ ngày 1-3, chiến dịch “bàn tay sạch” nhằm chấn chỉnh hoạt động của Thanh tra quốc gia về an toàn đường bộ - một cơ quan tương đương với Cục Cảnh sát giao thông ở Việt Nam - đã được Viện Kiểm sát tối cao Nga công bố rộng rãi trên các phương tiện thông tin đại chúng. Nước Nga đã bước vào cuộc chiến không khoan nhượng với nạn tham nhũng - cuộc chiến vì tương lai nước Nga.
MẠNH TƯỜNG