Chính sách "không khoan nhượng"…

Hãng Fox News đưa tin, người dân đã xuống đường kêu gọi cho hàng trăm trẻ em bị tách khỏi cha mẹ tại biên giới Mỹ-Mexico được đoàn tụ với gia đình. Người biểu tình hô vang khẩu hiệu "Hãy đóng cửa trung tâm giam giữ".

Làn sóng biểu tình trên diễn ra trong bối cảnh chính sách chia cắt các gia đình nhập cư trái phép của chính quyền Tổng thống Mỹ Donald Trump tiếp tục vấp phải sự phản đối trong nước và sự chỉ trích của cộng đồng quốc tế. Chính sách "không khoan nhượng" của chính quyền Washington cho phép truy tố tất cả những người trưởng thành bị bắt tại biên giới Mỹ-Mexico vì vượt biên bất hợp pháp, trở thành tâm điểm chỉ trích khi khiến 2.300 trẻ em bị tách khỏi gia đình tại biên giới này.

Theo ước tính của truyền thông nước này, có hơn 600 sự kiện liên quan đã được lên kế hoạch tổ chức trên khắp Mỹ. Trên trang mạng chính thức của mình, những người tổ chức cuộc biểu tình mang tên "Các gia đình thuộc về nhau" tuyên bố: "Chúng tôi đang tuần hành tại Washington DC và trên khắp đất nước". Cuộc biểu tình tại Washington, được ước tính quy tụ khoảng 30.000 người, bắt đầu ở Quảng trường Lafayette, gần Nhà Trắng, trước khi diễn ra một cuộc tuần hành hướng tới Đồi Capitol. Trong khi đó, hàng nghìn người biểu tình ở New York tuần hành qua cầu Brooklyn, mang theo các biển hiệu ghi "Hãy làm nước Mỹ nhân đạo trở lại", "Người nhập cư được chào đón ở đây". Tại Chicago, hàng nghìn người tập trung tuần hành đến các văn phòng địa phương của cơ quan nhập cư liên bang.

Người biểu tình phản đối chính sách nhập cư cứng rắn của Tổng thống Donald Trump. Ảnh: WYSO.

Hôm 20-6, vừa qua, Tổng thống Mỹ Donald Trump, trước sức ép của công chúng, đã ký sắc lệnh ngừng chia tách các gia đình, nhưng cho tới nay vẫn còn khoảng 2.000 trẻ em chưa thể đoàn tụ với gia đình của mình. Thêm vào đó, sắc lệnh hiện vẫn chưa có hiệu lực, khiến nhiều người lo ngại lãnh đạo Nhà Trắng có thể đảo ngược quyết định bất kỳ lúc nào.

Phía sau “sự nhượng bộ”

Vấn đề người nhập cư bất hợp pháp bắt đầu được tranh luận sôi nổi ở Mỹ. Mức độ quan tâm của các phương tiện truyền thông chính thống của Mỹ đối với vấn đề này còn vượt xa cuộc chiến thương mại Trung-Mỹ. Câu hỏi đặt ra là vì sao Tổng thống D.Trump lại nhượng bộ trong chính sách “chia cắt gia đình” đối với người nhập cư? Theo các chuyên gia, sự nổi lên của vấn đề người nhập cư bất hợp pháp trong giai đoạn này có liên quan tới một cam kết quan trọng của Tổng thống D.Trump khi lên cầm quyền là sẽ xây bức tường ở biên giới giữa Mỹ và Mexico, nhằm ngăn chặn người nhập cư bất hợp pháp. Chi phí để xây bức tường này rất lớn, trong khi đó sau khi tăng ngân sách quốc phòng thì Mỹ không còn nhiều tiền nên việc này tiến triển chậm chạp. Do đó, rất có thể Tổng thống D.Trump đã nghĩ ra một biện pháp, hăm dọa người nhập cư khiến họ không đến Mỹ nữa. Nước Mỹ hy vọng sẽ giảm số người mong muốn đến Mỹ để tìm kiếm một cuộc sống tốt đẹp hơn thông qua con đường người nhập cư bất hợp pháp.

Tuy nhiên, các nhà phân tích chỉ rõ một nguyên nhân khác. Người nhập cư bất hợp pháp gốc Mexico ở bang Texas rất đông, tốc độ tăng dân số nhanh, nếu giữ thái độ quá cứng rắn đối với người nhập cư thì sẽ không có ai xây dựng cơ sở hạ tầng ở bang này, phiếu bầu tại bang này có thể gặp những vấn đề lớn. Ngoài ra, Mỹ còn phải đối mặt với cuộc khủng hoảng già hóa dân số, sự thiếu hụt nhân lực trong một số ngành,... Do đó, gạt bỏ người nhập cư bất hợp pháp với lao động giá rẻ sẽ hại nhiều hơn lợi.

Còn một lý do quan trọng, và đây có thể là lý do chính. Trước hết, cần trả lời câu hỏi vì sao vấn đề người nhập cư bất hợp pháp lại xuất hiện nhiều như vậy trên các phương tiện truyền thông của Mỹ? Lý do rất đơn giản, đó là Đảng Cộng hòa và Đảng Dân chủ muốn giành phiếu bầu khi tranh cử. Thời điểm này bên nào cũng cần tăng thêm phiếu bầu của cử tri. Vì vậy, “hạ bệ” nhau cũng là một cách lôi kéo cử tri, như cách mà hai đảng vốn đã làm từ nhiều năm qua. Bên nào lôi kéo tốt hơn, bên đó sẽ nhận được nhiều phiếu hơn để chiến thắng.

Thêm một nguyên nhân nữa là việc có tổng cộng 17 bang của Mỹ khởi kiện chính quyền liên bang vì chính sách chia tách con cái của các gia đình nhập cư trái phép khỏi cha mẹ chúng ở khu vực biên giới cũng tạo ra sức ép khiến ông D.Trump lần đầu tiên đã phải nhượng bộ và ký sắc lệnh chấm dứt chính sách gây tranh cãi này. Tuy nhiên, sắc lệnh này hiện vẫn chưa có hiệu lực vì nó đòi hỏi một thẩm phán trước hết phải sửa đổi một thỏa thuận năm 1997, vốn quy định cách nhà chức trách Mỹ xử lý những trẻ vị thành niên không có giấy tờ cư trú hợp lệ bị bắt giữ.

NGUYỄN HÒA