Theo Izvestia, tuyến đường NSR dài khoảng 5.600km, là một tuyến đường vận tải huyết mạch độc đáo của Nga, đóng vai trò là tuyến đường biển ngắn nhất từ phần châu Âu của nước này đến Viễn Đông. NSR là một hành lang vận tải biển chạy qua các biển Barents, Kara, Laptev, Đông Siberia, Chukchi và Bering.

Điểm đáng chú ý của NSR là độ dài tuyến đường này ngắn hơn gần 40% so với tuyến đường biển truyền thống giữa thành phố St.Petersburg và Vladivostok qua kênh đào Suez, giúp giảm đáng kể thời gian di chuyển và chi phí nhiên liệu. Thời gian di chuyển được rút ngắn từ 15 đến 20 ngày.

Các tàu di chuyển trên tuyến đường biển phía Bắc (NSR). Ảnh: RIA Novosti

Năm 2022, Chính phủ Nga đã phê duyệt kế hoạch phát triển tuyến đường NSR đến năm 2035. Kế hoạch này vạch ra hơn 150 biện pháp với tổng kinh phí gần 1,8 nghìn tỷ ruble. Vào năm 2024, Tập đoàn năng lượng nguyên tử quốc gia Nga Rosatom cùng với các cơ quan hành pháp liên bang đã khởi động một dự án mới mang tên “Phát triển tuyến đường NSR”. Mục tiêu của dự án là tạo ra một không gian kinh tế, vận tải và hậu cần thống nhất từ các cảng biển đến vùng Primorsky của Nga. Hơn 150 tỷ ruble dự kiến sẽ được đầu tư vào tuyến đường này từ năm 2025 đến 2027.

Trong bài viết mới đây, tờ dikGAZETE của Thổ Nhĩ Kỳ nhận định, khoản đầu tư quy mô lớn này sẽ góp phần nâng cao tầm quan trọng về kinh tế của tuyến đường. Một kế hoạch đặc biệt đang được xây dựng để tăng lượng hàng hóa vận chuyển qua NSR từ 37,9 triệu tấn vào năm 2024 lên 100 triệu tấn vào năm 2030 và 150 triệu tấn vào năm 2035.

Do tầm quan trọng chiến lược của NSR, Nga đã bố trí lực lượng của Hạm đội Phương Bắc thuộc Hải quân Nga bảo vệ tuyến đường này. Các biện pháp bảo đảm an ninh, chống khủng bố và bảo vệ thông tin liên lạc với tàu, thuyền thường xuyên được thực hiện trên tuyến đường. Hệ thống quản lý được phát triển cho NSR cũng giúp giảm rủi ro trên biển và bảo đảm hoạt động hàng hải không bị gián đoạn. Nga đang tích cực phát triển cơ sở hạ tầng của NSR, bao gồm các cảng biển và đội tàu phá băng, để tuyến đường này trở nên hấp dẫn hơn đối với vận tải biển quốc tế. Moscow cũng bày tỏ sẵn sàng hợp tác quốc tế với các nước thân thiện và trung lập để bảo đảm hoạt động vận chuyển hàng hóa không bị đứt gãy.

Là đơn vị chịu trách nhiệm về vấn đề vận chuyển hàng hóa dọc theo tuyến đường NSR, Rosatom tiếp nhận yêu cầu từ các hãng vận tải, công bố dự báo tốc độ di chuyển của sông băng, đưa ra bản đồ dẫn đường bằng tiếng Nga và tiếng Anh. Điều này bảo đảm việc liên lạc thường xuyên với các hãng vận tải quốc tế và thể hiện sự cởi mở của Nga trong sử dụng tuyến đường này.

Theo Rosatom, số lượng các chuyến vận chuyển quá cảnh của các công ty nước ngoài sẽ tăng lên vào năm 2025 với dự báo lưu lượng hàng hóa tăng trưởng đáng kể. RIA Novosti dẫn lời ông Vladimir Panov, đại diện đặc biệt của Rosatom về phát triển Bắc Cực cho hay, tuyến đường NSR đang phát triển nhanh chóng, trở thành một tuyến đường hậu cần toàn cầu khả thi và hiệu quả. Điều này được thúc đẩy bởi nhiều yếu tố, bao gồm sự phát triển của công nghệ tiên tiến, việc chế tạo tàu phá băng hạt nhân thế hệ mới và sự quan tâm ngày càng tăng từ các hãng vận tải quốc tế.

NSR rất quan trọng đối với Nga vì tuyến đường này cho phép Moscow phát triển các khu vực phía Bắc, thúc đẩy xuất khẩu hàng hóa và tăng cường sự hiện diện tại Bắc Cực, một khu vực giàu tài nguyên thiên nhiên và có tầm quan trọng chiến lược đối với hậu cần toàn cầu. Ngoài ra, việc phát triển NSR góp phần củng cố an ninh kinh tế của Nga và tạo ra những cơ hội mới cho phát triển cơ sở hạ tầng khoa học-công nghệ. 

Trong bối cảnh biến đổi khí hậu trên toàn cầu dẫn đến tình trạng băng ở Bắc Cực tan nhanh, các quốc gia khác, bao gồm Mỹ, Canada, Trung Quốc và các nước châu Âu ngày càng quan tâm đến Bắc Cực, khiến Nga cần phải tích cực bảo vệ lợi ích của mình cũng như củng cố vị thế tại khu vực này.