Theo AFP, phát biểu với báo giới ngày 6-10 tại Moscow sau cuộc gặp người đồng cấp Nga Sergey Lavrov, Ngoại trưởng Iran Hossein Amir-Abdollahian thông báo, các vòng đối thoại về thỏa thuận hạt nhân tại thủ đô Vienna (Áo) sẽ được nối lại; đồng thời cho biết thêm, Tehran đã nhận được “tín hiệu” rằng, Mỹ-nước đã từ bỏ JCPOA dưới thời Tổng thống Donald Trump-một lần nữa quan tâm đến việc thực thi thỏa thuận này. “Chúng tôi đang hoàn tất quá trình tham vấn và sẽ sớm quay trở lại bàn đàm phán tại Vienna”, ông Amir-Abdollahian chia sẻ.
    |
 |
| Ngoại trưởng Iran Hossein Amir-Abdollahian phát biểu trong cuộc họp báo chung với người đồng cấp Nga Sergey Lavrov sau hội đàm ngày 6-10 tại Moscow. Ảnh: Bộ Ngoại giao Nga |
Hãng thông tấn Iran Tasnim cũng dẫn lời ông Mahmoud Meshkini, Phát ngôn viên Ủy ban An ninh quốc gia và Chính sách đối ngoại của Quốc hội Iran cho biết, thời gian các bên bắt đầu thương thảo sẽ được đếm ngược “bằng ngày” và rằng những thông điệp từ phương Tây vừa qua cho thấy, một chu kỳ đàm phán mới có thể được tiếp tục. Quyền quyết định cuối cùng về việc nối lại đàm phán lại thuộc về lãnh tụ tinh thần tối cao Iran, Đại giáo chủ Ali Khamenei.
Trước đó, cùng ngày, Ngoại trưởng Mỹ Antony Blinken xác nhận đã điện đàm thảo luận với người đồng cấp Nga Sergey Lavrov về việc khôi phục JCPOA, đồng thời khẳng định, Washington và Moscow có mối quan tâm chung về vấn đề này. “Mỹ và Nga có mối quan tâm chung trong việc cùng nhau tuân thủ trở lại JCPOA. Chúng tôi đã có cơ hội chia sẻ lập trường của nhau, cũng như lộ trình mà Washington và Moscow mong muốn”, Ngoại trưởng Mỹ nhấn mạnh tại họp báo ở thủ đô Paris trong khuôn khổ chuyến thăm Pháp.
Vào năm 2018, Tổng thống Mỹ Donald Trump quyết định rút nước này khỏi JCPOA với lập luận, thỏa thuận này đã giảm cho Iran quá nhiều lệnh trừng phạt trong khi Tehran không thực hiện đầy đủ những cam kết và tái áp đặt các lệnh trừng phạt nước này. Đáp lại, Tehran cũng trả đũa bằng cách dần thu hẹp nhiều cam kết của mình trong thỏa thuận. Sau khi ông Joe Biden lên nắm quyền tại Nhà Trắng hồi đầu năm nay, chính quyền Washington nhiều lần bày tỏ ý định đưa Mỹ quay trở lại JCPOA.
Mặc dù vậy, phía Mỹ vẫn yêu cầu Iran tuân thủ trở lại các cam kết của mình trong thỏa thuận, trong khi Tehran cương quyết kêu gọi Washington dỡ bỏ toàn bộ các lệnh trừng phạt nhằm vào nước này trước khi đòi hỏi họ tái thực thi các điều khoản. Việc bên nào phải hành động trước vẫn là bất đồng lớn nhất giữa Washington và Tehran để đẩy nhanh tiến độ khôi phục thỏa thuận hạt nhân lịch sử.
Nhằm cứu vãn thỏa thuận, Iran và các cường quốc còn lại tham gia JCPOA là Nga, Trung Quốc, Pháp, Đức và Anh đã nối lại đàm phán trực tiếp vào tháng 4-2021 tại Vienna trong khi Mỹ tham gia gián tiếp. Đến nay, các bên đã trải qua 6 vòng đàm phán, gần đây nhất là vào ngày 20-6, để bàn về các bước tháo gỡ những biện pháp trừng phạt của Mỹ, những cáo buộc vi phạm thỏa thuận của Iran và đưa Tehran cùng Washington quay trở lại các cam kết đầy đủ trong thỏa thuận. Mặc dù đạt được một số tiến triển nhất định nhưng giữa các bên vẫn tồn tại nhiều vấn đề, bao gồm các bước phải thực hiện để trở lại tuân thủ thỏa thuận. Chỉ ít lâu sau, Iran yêu cầu tạm dừng các cuộc đàm phán do có sự thay đổi bộ máy lãnh đạo khi ông Ebrahim Raisi trở thành tổng thống của nước này.
Có thể thấy lộ trình đàm phán tiếp theo trở nên mờ mịt trong những tháng gần đây. Tuy nhiên, việc giới chức ngoại giao Iran và Mỹ đưa ra tuyên bố trên cho thấy, các bên đều thể hiện thiện chí nối lại đối thoại nhằm “hồi sinh” thỏa thuận hạt nhân lịch sử.
VĂN HIẾU