Mỗi lần nhắc đến thời niên thiếu tại vùng nông thôn thuộc miền Bắc Nigeria, Tiến sĩ Funmi Adewara không thể quên được việc mình từng bị thương khá nặng ở cánh tay do tai nạn, phải phẫu thuật nhiều lần và thường xuyên thăm khám tại bệnh viện cách xa nhà. Cô còn nhớ mình đã ngồi trong phòng chờ chật chội và đông đúc, nhìn thấy các bác sĩ phải làm việc quá sức mà vẫn không thể đáp ứng nhu cầu của quá nhiều bệnh nhân. Chính “trải nghiệm” này đã khiến cô nhận thấy những hạn chế của hệ thống y tế cơ sở và chăm sóc sức khỏe ban đầu tại địa phương.

Sau khi tốt nghiệp ngành y khoa và làm việc cho Dịch vụ Y tế quốc gia (NHS) tại Vương quốc Anh trong 15 năm để tích lũy đủ kiến thức và nguồn lực, Tiến sĩ Adewara quyết định trở về quê hương thành lập nền tảng Mobihealth vào năm 2017. Với phương châm “chăm sóc sức khỏe là nhu cầu thiết yếu, không phải là đặc quyền”, Mobihealth có sứ mệnh kết nối 24/7 giữa bệnh nhân với chuyên gia y tế ở cách hàng nghìn cây số thông qua điện thoại di động, máy tính kết nối internet hoặc cơ sở khám, chữa bệnh với chi phí phải chăng. Hiện Mobihealth vận hành 20 phòng khám y tế từ xa, chủ yếu ở Nigeria, cung cấp các dịch vụ tư vấn, chẩn đoán và chăm sóc chuyên khoa; đồng thời còn hợp tác với hơn 200 bệnh viện, phòng xét nghiệm, hiệu thuốc để mở rộng phạm vi tiếp cận và nâng cao chất lượng dịch vụ. Sáng kiến mới nhất của Mobihealth là ra mắt gói chăm sóc sức khỏe toàn diện với giá 1USD/tháng cho người dân ở vùng sâu, vùng xa.

Người dân Nigeria sử dụng dịch vụ khám bệnh từ xa của Mobihealth. Ảnh: CNN 

Từ khi được triển khai, Mobihealth đã đáp ứng nhu cầu của hơn 100.000 lượt bệnh nhân trên khắp Nigeria và một số nước khác với mạng lưới hơn 5.000 bác sĩ, y tá. Theo công bố của Mobihealth, các dịch vụ của nền tảng này giúp giảm 70% thời gian chẩn đoán, điều trị, nằm viện cùng chi phí khám nói chung, trong khi tăng 60-70% khả năng tiếp cận hỗ trợ dinh dưỡng cho trẻ em, các nguồn lực chăm sóc sức khỏe bà mẹ và trẻ nhỏ, giáo dục sức khỏe sinh sản cho các đối tượng. Những con số trên góp phần tạo ra thay đổi tích cực trong lĩnh vực chăm sóc sức khỏe và nhận được sự hưởng ứng của đông đảo người dân địa phương.   

Khẳng định y tế từ xa không chỉ là một giải pháp tạm thời mà là tương lai của ngành y tế tại châu Phi, Tiến sĩ Adewara nhấn mạnh một số lợi ích thiết thực của loại hình này, bao gồm giảm nhiều loại chi phí, xóa nhòa khoảng cách y tế giữa các vùng miền, tránh được nhiễm trùng bệnh viện, giảm tải cho bệnh viện. Thông qua phần mềm, bác sĩ sử dụng bệnh án điện tử của bệnh nhân để chẩn đoán, đưa ra phương án, phác đồ điều trị chính xác, hiệu quả. Hiện Mobihealth đang lên kế hoạch mở rộng mô hình để tiếp cận hàng triệu người trên khắp châu Phi, trong đó bước đầu là tại Ghana, Kenya và Bờ Biển Ngà.

Lâu nay, châu Phi phải đối mặt với tình trạng thiếu nhân lực nghiêm trọng trong ngành y tế. Một báo cáo của Tổ chức Y tế thế giới (WHO) cho hay, châu Phi là nơi bị ảnh hưởng nặng nề nhất, với 37 trong số 55 quốc gia trên thế giới đang phải chật vật đối phó với tình trạng thiếu hụt nhân viên y tế, trong bối cảnh lực lượng lao động này có xu hướng tìm kiếm các cơ hội việc làm thu nhập cao hơn ở những nước phát triển hơn. Đơn cử, theo WHO, hàng triệu người ở khu vực châu Phi cận Sahara đang gặp khó khăn trong tiếp cận các dịch vụ y tế cơ bản. Dù chiếm 25% gánh nặng bệnh tật toàn cầu, song chỉ có 3% lực lượng nhân viên y tế được phân bổ tại khu vực này. Thực trạng trên có thể khiến các nước nghèo và đang phát triển ở châu Phi khó hoàn thành chương trình chăm sóc sức khỏe toàn dân vào năm 2030 trong các mục tiêu phát triển bền vững (SDG) của Liên hợp quốc.

KHÁNH NGÂN

* Mời bạn đọc vào chuyên mục Quốc tế xem các tin, bài liên quan.