Thành phố khởi nghiệp "Xi-a-tơn của châu Á"

Làm điều chưa ai làm...

Từ văn phòng công ty khởi nghiệp liên quan tới internet trên tầng 5 của mình, anh Ca-dơ Oa-ta-bê (Kazz Watabe) có thể vừa ngắm nhìn vũ điệu của biển cả trên vịnh vừa làm việc trong tiếng nhạc jazz hòa cùng tiếng sóng biển vỗ bờ ngay bên dưới.

Cảnh tượng đó có thể thấy ở bất kỳ trung tâm khởi nghiệp bên bờ biển nào, những trung tâm đang phát triển trên khắp thế giới như: Xi-a-tơn, Ten A-víp, Bác-xê-lô-na hay Xít-ni. Nhưng chỉ khác là Công ty Umeebe Inc. của Oa-ta-bê ở đất nước Nhật Bản cổ kính, cách xa thủ đô Tô-ki-ô, nằm ở phía tây cảng biển Phư-cư-ô-ca.

“Ý tưởng quả không tồi khi xây dựng công ty riêng sau khi cân nhắc trước tiên về kiểu môi trường mà bạn muốn làm ăn ở đó”, doanh nhân trẻ khởi nghiệp Oa-ta-bê, 30 tuổi chia sẻ. Vào cuối năm 2013, anh đã rời Tô-ki-ô tới sống tại TP Phư-cư-ô-ca để phát triển các ứng dụng cho điện thoại thông minh và phần mềm nhằm giúp các ngư dân phát hiện luồng cá và chia sẻ các hình ảnh đánh bắt của họ.

Phư-cư-ô-ca là thành phố phát triển nhanh nhất ở Nhật Bản ngoài Tô-ki-ô, nơi đã hút hầu hết các nhân tài và lực lượng nhân công từ những vùng còn lại của cả nước trong nhiều thập kỷ qua. Thành phố cảng cổ xưa, nằm giữa những dãy núi gần với Thượng Hải và Tô-ki-ô, đang đẩy nhanh xu hướng này, để thu hút các doanh nghiệp như của Oa-ta-bê ở Nhật Bản và cả nước ngoài tới lập nghiệp.

Thị trưởng của Phư-cư-ô-ca đang đẩy nhanh mục tiêu đưa thành phố trở thành một đặc khu chiến lược quốc gia, bằng cách giảm bớt tình trạng quan liêu và áp dụng các ưu đãi. Trong đó phải kể tới chính sách của thành phố cấp “Thị thực khởi nghiệp” đầu tiên ở Nhật Bản cho phép doanh nghiệp được miễn các thủ tục liên quan đến đầu tư và thuê cơ sở trong 6 tháng. Thị trưởng Xoi-chi-rô Ta-ca-si-ma (Soichiro Takashima), 42 tuổi, được bầu làm thị trưởng trẻ nhất trong lịch sử thành phố vào năm 2010, khẳng định: “Chúng tôi muốn thử làm điều mà chưa từng có ai làm trước đó”. “Những người khác sẽ tới và xem cách chúng tôi thực hiện. Đây là cách nhanh nhất để thay đổi đất nước Nhật Bản”, ông nhấn mạnh.

Cửa ngõ châu Á

Phư-cư-ô-ca không chỉ tương đồng với thành phố cảng Xi-a-tơn của Mỹ về địa lý. Năm 2011, thị trưởng Ta-ca-si-ma tới thành phố duyên hải ở miền Tây nước Mỹ này và đã được truyền cảm hứng để hình thành một phiên bản châu Á tương tự ở Nhật Bản. Bí quyết để hiện thực hóa tham vọng Phư-cư-ô-ca trở thành một cửa ngõ của châu Á chính là vị trí của thành phố. Sân bay Phư-cư-ô-ca nằm ở trung tâm thành phố là nơi có nhiều máy bay xếp hàng để chờ bay tới Hồng Công (Trung Quốc), Xin-ga-po, Đài Loan, với hơn 800 triệu người di chuyển trong vòng 3 tiếng đồng hồ. Ở ga tàu điện ngầm, các biển chỉ dẫn di chuyển bằng tiếng Nhật, tiếng Anh, tiếng Hàn Quốc và tiếng Trung Quốc hướng dẫn hành khách. Các hành khách chỉ mất gần 10 phút để đi từ sân bay tới nhà ga xe lửa chính của thành phố.

Giao thông ở Phư-cư-ô-ca thuận tiện tới mức một doanh nhân Hàn Quốc là No-ri-ta-ca Ô-chi-ai (Noritaka Ochiai), giám đốc điều hành Tập đoàn Line của nước này hoạt động trong lĩnh vực ứng dụng tin nhắn trên điện thoại thông minh ở Nhật, phải thừa nhận rằng: “Thực sự khó đánh bại được vị trí của Phư-cư-ô-ca”. Văn phòng của doanh nhân này đặt ngay cạnh nhà ga xe lửa TP Phư-cư-ô-ca. Chi nhánh tại Phư-cư-ô-ca của Tập đoàn Line từ khi khai trương vào tháng 11-2013 đến nay đã phát triển nhanh chóng với hơn 600 nhân viên. Khoảng một nửa số kỹ sư của Line tại thành phố là người nước ngoài. Kỹ sư thuộc Tập đoàn Line Cô-di Lin (Koji Lin), người Đài Loan cho biết anh lựa chọn Phư-cư-ô-ca thay vì Tô-ki-ô do chất lượng cuộc sống ở đây tốt hơn và nơi đây có chuyến bay ngắn về quê hương mình. Chưa kể giá thuê văn phòng ở Phư-cư-ô-ca rẻ hơn trung bình ở Tô-ki-ô khoảng 50%. Trong khi đó, thủ đô Tô-ki-ô là nơi chen chúc của 35 triệu dân, trong khi đó, tại Phư-cư-ô-ca, các cư dân có thể lái xe chỉ một lúc là tới biển hoặc đến núi.

Ông Ri-sác Pho-ga-ti (Richard Fogarty), người đứng đầu Công ty Dịch vụ State Street Global ở Nhật Bản cho biết, nhân tố lớn nhất để Phư-cư-ô-ca được lựa chọn đó là nơi đây có số lượng lớn lao động tốt nghiệp đại học.

Dòng vốn vào cũng hỗ trợ nhiều cho thị trường bất động sản ở Phư-cư-ô-ca trong khi các thành phố khác đang cạn kiệt dần dòng vốn vào. Tỷ lệ văn phòng bỏ không ở Phư-cư-ô-ca từ mức 15% trong năm 2009, nay đã giảm xuống còn 4,3%, theo Công ty Miki Shoji.

Thành phố cho những người ưa mạo hiểm

Khuyến khích mạo hiểm đã đưa Phư-cư-ô-ca trở thành nơi “được ăn cả ngã về không”. Nơi đây có tỷ lệ các doanh nghiệp mới thành lập cao nhất trong số 21 thành phố lớn nhất Nhật Bản và cũng là thành phố có tỷ lệ doanh nghiệp phá sản cao thứ hai cả nước, theo Trung tâm Nghiên cứu thành thị châu Á Phư-cư-ô-ca.

Vào năm 1961, Phư-cư-ô-ca có kế hoạch lớn đầu tiên nhằm xây dựng một nền kinh tế công nghiệp để gia nhập làn sóng bùng nổ nhà máy trên khắp cả nước Nhật. Tuy nhiên, khi đó Phư-cư-ô-ca đã thất bại trước TP Ki-ta-ki-u-su, nơi có nhiều nhà máy thép và sản xuất ô tô cùng nhiều nhà máy khác ở vùng cửa vịnh Đô-cai rộng lớn. Nhưng giờ đây các biểu đồ phát triển đều đã thay đổi. Dân số của Phư-cư-ô-ca đã tăng thêm khoảng 75.000 người trong vòng 5 năm từ 2011 đến 2015, lớn nhất trong số các thành phố ngoại vi Tô-ki-ô, với số lượng cư dân nước ngoài tăng 22%. Trong khi đó, TP Ki-ta-ki-u-su đã mất hơn 15.000 cư dân, mức giảm lớn nhất trong số các đô thị của Nhật Bản, không tính các thành phố đã sơ tán do thảm họa hạt nhân Phư-cư-si-ma.

Mặc dù được bầu chọn là đặc khu chiến lược quốc gia về việc làm và khởi tạo doanh nghiệp, nhưng hiện Phư-cư-ô-ca cũng đang phải chạy đua với thời gian để tạo ra một mô hình mới phát triển kinh tế bền vững, trong bối cảnh lực lượng nhân công trẻ từ các vùng xung quanh đang giảm dần và dân số của thành phố được dự báo sẽ chạm đỉnh vào năm 2035 với khoảng 1,6 triệu dân.

Nhưng dù thế nào, hiện nay, Phư-cư-ô-ca vẫn được xem là điểm đến yêu thích của các bạn trẻ muốn khởi nghiệp. Y-át-xmai Giâu-đi (Yasmine Djoudi), 29 tuổi và Thô-mát Púp-lin (Thomas Pouplin), 28 tuổi, là những người đầu tiên được cấp “thị thực khởi nghiệp” của Phư-cư-ô-ca. Từ Boóc-đô (Pháp), cả hai đã tới thăm thành phố theo chương trình trao đổi sinh viên tốt nghiệp vào năm 2014 và 2 năm sau đó họ quyết định mở một công ty cung cấp dịch vụ tìm việc làm trực tuyến mang tên Ikkai Inc. “Chúng tôi thực sự yêu thành phố này”, Y-át-xmai Giâu-đi chia sẻ. Anh nhấn mạnh, thành phố thực sự là nơi truyền cảm hứng để khởi nghiệp.

MAI NGUYÊN