Tên lửa xuất khẩu
Mô hình đầu tiên của tên lửa thế hệ mới APR-3ME Grif là tên lửa APR-3 Orel-M, bắt đầu nghiên cứu vào cuối những năm 1960, và chỉ được đưa vào sử dụng năm 1991. Ngay sau đó đã xuất hiện các phiên bản xuất khẩu, phiên bản sửa đổi khác. Vào những năm 2010, công ty nghiên cứu và sản xuất “Region” (thuộc Tổng công ty Vũ khí Tên lửa Chiến thuật) đã chế tạo ra tên lửa APR-3M phiên bản hiện đại hóa. Năm 2019, hoạt động sản xuất hàng loạt bắt đầu tiến hành. Tên lửa sau đó được đưa vào trang bị cho trực thăng Ka-27M.
Trước đó, tại triển lãm năm 2017, Tổng công ty Vũ khí Tên lửa Chiến thuật lần đầu tiên giới thiệu một số sản phẩm phát triển mới, trong đó có phiên bản xuất khẩu của tên lửa chống ngầm mới APR-3ME Grif. Bản sửa đổi này có sự khác biệt đáng kể so với mẫu cơ sở và sở hữu những đặc điểm kỹ thuật và chiến thuật khác nhau.
    |
 |
| APR-3ME Grif là sản phẩm của Tổng công ty Vũ khí Tên lửa Chiến thuật. Ảnh: Topwar |
Việc trình diễn mẫu tên lửa APR-3ME Grif tại triển lãm đã mở ra bước khởi đầu cho quá trình tìm kiếm khách hàng tiềm năng. Sau đó, năm 2019, nhà phát triển cho biết, việc khởi động quá trình sản xuất hàng loạt APR-3M cho phép họ bắt đầu quảng bá tên lửa xuất khẩu trên thị trường quốc tế.
Tại triển lãm IMDS-2021, Tổng công ty Vũ khí Tên lửa Chiến thuật thông tin về việc bắt đầu sản xuất hàng loạt APR-3ME Grif. Đến thời điểm này, nhà phát triển đã chế tạo và giao lô tên lửa đầu tiên cho khách hàng. Tuy nhiên, tên khách hàng, số lượng và giá thành của các tên lửa vẫn chưa được tiết lộ.
Để thống nhất với các báo cáo gần đây, ký tự “E” trong chỉ mục sản phẩm tên lửa được nhà sản xuất quy định là sản phẩm dành cho xuất khẩu. Tuy nhiên, một số phương tiện truyền thông Nga tiết lộ, APR-3ME Grif mới sẽ sớm được đưa vào phục vụ trong lực lượng hàng không của Hải quân Nga.
Đặc tính kỹ thuật
Sản phẩm APR-3ME là loại tên lửa hàng không dùng để chống tàu ngầm ở mọi phiên bản và lớp khác nhau. Tên lửa có khả năng tìm và tấn công trúng mục tiêu trên mặt nước và dưới nước, cũng như ở độ sâu kính tiềm vọng. Sản phẩm tương thích với tất cả các loại máy bay và trực thăng chống ngầm chủ lực của Nga. Nó còn có khả năng được tích hợp vào tổ hợp vũ khí trang bị của nước ngoài.
Về đặc tính, APR-3ME Grif là một dòng ngư lôi, có thân hình trụ với phần đầu hình bán cầu và phần đuôi thuôn nhọn. Ở phần đuôi được lắp mô-đun phanh với hệ thống dây dù, trang bị thêm bộ ổn định hình khuyên. Tên lửa xuất khẩu có kích thước và trọng lượng tương tự như mẫu APR-3M nguyên bản. Hơn nữa, cả 2 sản phẩm đều nhỏ hơn và nhẹ hơn so với dòng Orel-M ban đầu. Chiều dài của tên lửa APR-3ME hiện đại là 3,25 m, đường kính 350 mm. Trọng lượng không quá 475kg.
APR-3ME có các đặc tính chiến đấu và vận hành cao, nhờ việc sử dụng động cơ phản lực tuốc bin chạy bằng nhiên liệu rắn. Trong quá trình di chuyển, nước biển xâm nhập vào động cơ và bắt đầu quá trình đốt cháy nhiên liệu, kết quả là dòng phản lực được hình thành. Điều này cho phép đạt tốc độ lên đến 130 km/giờ. Tên lửa có khả năng bắn trúng mục tiêu đang di chuyển với tốc độ lên tới 80 km/giờ, độ sâu đạt 800m.
Tên lửa được trang bị hệ thống điều khiển hiện đại, bao gồm hệ thống lái tự động, thiết bị dẫn đường quán tính và hệ thống dẫn đường thủy âm. Chúng có khả năng phát hiện và theo dõi các mục tiêu có độ ồn thấp. Phạm vi tấn công mục tiêu là 2-2,5km. Hệ thống hướng dẫn có thể duy trì hiệu suất ngay cả khi động cơ nhanh.
Nguyên lý hoạt động của tên lửa APR-3ME khá đơn giản. Khi xác định được khu vực có mục tiêu, máy bay hoặc trực thăng thả tên lửa ở độ cao và tốc độ phù hợp. Với sự trợ giúp của hệ thống dù, tên lửa hạ thấp và lao xuống nước một cách an toàn. Ở dưới nước, tên lửa di chuyển theo hình xoắn ốc và sử dụng hệ thống dẫn đường. Khi xác định mục tiêu, động cơ được bật và thực hiện đòn tấn công tiêu diệt.
Nếu không tìm thấy mục tiêu, động cơ tên lửa vẫn khởi động và tiếp tục tìm kiếm mục tiêu. Sau khi tìm thấy mục tiêu, APR-3ME sẽ thực hiện các thao tác cần thiết và thực hiện đòn tấn công. Trong tình huống hết nhiên liệu và chưa tìm thấy mục tiêu, tên lửa sử dụng thiết bị tự huỷ lệnh chiến đấu.
Triển vọng thương mại
Trong quá trình thử nghiệm và thực hiện các bài huấn luyện khác nhau, tên lửa chống ngầm APR-3M đã chứng tỏ là vũ khí hiệu quả và đáng tin cậy. Điều này sẽ cho phép có thêm các đơn đặt hàng phát triển phiên bản nâng cấp của tên lửa này trong tương lai. Sản phẩm APR-3M được cập nhật cũng cho thấy nhiều ưu điểm chiến đấu, và việc sản xuất nó mang lại nhiều lợi ích cho lực lượng hàng không hải quân.
|
 |
| APR-3ME Grif có khả năng tương thích với nhiều vũ khí hàng không khác nhau. Ảnh: Topwar |
Hiện nay, tên lửa xuất khẩu APR-3ME Grif đã được tạo ra trên cơ sở APR-3M. Sản phẩm đã được trưng bày tại các cuộc triển lãm khác nhau trong vài năm qua. Và năm 2021, hợp đồng cung cấp đầu tiên đã được thực hiện. Điều này cho thấy, APR-3ME Grif mới có triển vọng thương mại nhất định và nhà sản xuất đang từng bước hiện thực hóa quá trình này. Tuy nhiên, theo các chuyên gia, hiện vẫn chưa có nhiều thông tin chính xác về đơn hàng này, nên rất khó để ước tính và dự báo triển vọng tương lai.
Tên lửa APR-3ME Grif có một số điểm mạnh có thể khiến khách hàng tiềm năng quan tâm. Đó là khả năng tương thích với các vũ khí hàng không khác nhau, đặc tính vận hành cao, hệ thống dẫn đường hiệu quả. Đặc biệt, hệ thống đẩy độc đáo, do đó thời gian tấn công giảm, cũng như giảm khả năng tàu ngầm thực hiện các biện pháp trả đũa hoặc thoát khỏi cuộc tấn công.
Tuy nhiên, tất cả những lợi ích này không phải được tất cả khách hàng quan tâm. Vì vậy, việc sửa đổi phiên bản xuất khẩu của APR-3M hiện chỉ cung cấp cho mỗi Trung Quốc và không thu hút sự quan tâm từ các nước khác. Có thể, những khách hàng tiềm năng e ngại trước hệ thống đẩy mới của tên lửa, và họ thích mua ngư lôi “truyền thống” hơn. Bên cạnh đó, trên thị trường quốc tế có rất nhiều ngư lôi hiện đại, có khả năng chiến đấu ngang ngửa với APR-3ME Grif. Chúng thường được trang bị động cơ nhiệt và điện thông thường, và một số khách hàng có thể coi đây là một lợi thế.
Nhìn chung, công ty nghiên cứu và sản xuất “Region” (thuộc Tổng công ty Vũ khí Tên lửa Chiến thuật) đã có những thành công nhất định về dự án này. Tên lửa chống ngầm APR-3M được hiện đại hóa sâu đã được đưa vào trang bị và đi vào sản xuất cách đây 2 năm. Đến nay, nó có chỗ đứng vững chắc trong kho vũ khí của lực lượng hàng không của Hải quân Nga, và giúp tăng cường tiềm lực chống tàu ngầm. Việc phiên bản xuất khẩu APR-3ME Grif được đưa vào sản xuất và đã được chuyển cho một khách hàng giấu tên.
Như vậy, 2 sản phẩm tên lửa mới hoàn toàn có thể hoàn thành nhiệm vụ. Đặc tính thiết kế hiện đại của APR-3M có thể giúp khởi động một chương trình mới để tái vũ trang lực lượng hàng không hải quân, với những kết quả tích cực. Bên cạnh đó, việc xuất khẩu APR-3ME Grif giúp doanh nghiệp giải quyết vấn đề tài chính, nhờ đơn đặt hàng từ nước thứ ba. Và mỗi đơn đặt hàng tên lửa mới như vậy sẽ mang lại những lợi ích nhất định.
MINH TUẤN (theo Topwar)