Theo Tạp chí Newsweek, Ban Hiệu quả chính phủ (DOGE) do tỷ phú Elon Musk đứng đầu, được Tổng thống Donald Trump giao nhiệm vụ thu hẹp quy mô chính phủ liên bang đã cam kết sẽ cắt giảm tới 1.000 tỷ USD từ nhiều chương trình và cơ quan của chính phủ nước này, trong đó tập trung cụ thể vào việc phát hiện gian lận và chi tiêu lãng phí. Ông Trump lưu ý rằng kế hoạch cắt giảm này hướng đến cả chương trình an sinh xã hội, vốn đang gửi tiền trợ cấp tới hàng chục triệu người Mỹ.

Sự quan tâm của dư luận về chế độ an sinh xã hội tại Mỹ càng được đẩy lên cao hơn khi gần đây, tân Bộ trưởng Thương mại Mỹ Howard Lutnick lên tiếng cảnh báo về tình trạng gian lận tràn lan trong chương trình an sinh xã hội mà ông mô tả là “sai trái”.

Tạp chí Newsweek trích dẫn dữ liệu mới nhất do Cơ quan An sinh xã hội (SSA) của Mỹ, đơn vị quản lý chương trình này, cho biết hiện nay có hơn 68 triệu người Mỹ nhận được trợ cấp an sinh xã hội hằng tháng. Trong số đó, hơn 54 triệu người là lao động đã nghỉ hưu và người phụ thuộc, hơn 5 triệu người là thành viên gia đình của người lao động đã nghỉ hưu và hơn 8 triệu người là người lao động khuyết tật và người phụ thuộc.

Chính vì vậy, khoản trợ cấp này rất quan trọng để những người Mỹ cao tuổi, người lao động khuyết tật và các gia đình có vợ/chồng hoặc cha mẹ qua đời duy trì sự ổn định tài chính. Bất kỳ khoản cắt giảm nào đối với chương trình đều có thể tạo ra sự khác biệt lớn đối với “sức khỏe tài chính” của những người thụ hưởng.

Người dân đi bộ trên một phố ở Manhattan, New York (Mỹ). Ảnh: Newsweek 

Cục Nghiên cứu kinh tế quốc gia (NBER) gần đây tung ra một báo cáo, trong đó phát hiện rằng rất nhiều người Mỹ từ 25 tuổi trở lên đã tử vong do đại dịch Covid-19 trong giai đoạn 2020-2023, dẫn tới số tiền mà chương trình an sinh xã hội phải chi trả lương hưu cho họ trong tương lai sẽ giảm 205 tỷ USD.

Dù những tổn thất nặng nề do đại dịch gây ra đối với xã hội Mỹ là không thể bù đắp, nhưng rõ ràng ngân sách của chương trình an sinh xã hội đã được cải thiện do số người tử vong vì Covid-19 quá cao, chủ yếu là do những người lẽ ra được hưởng trợ cấp hưu trí qua đời sớm. Dẫu vậy, theo báo cáo thường niên công bố hồi năm ngoái, quỹ dự trữ của chương trình an sinh xã hội tại Mỹ dự kiến vẫn mất khả năng thanh toán vào năm 2035.

Một số chuyên gia cảnh báo rằng kế hoạch cắt giảm do DOGE tiến hành có thể sẽ đẩy nhanh quá trình sụp đổ của chương trình này. Còn trong thời gian chương trình tiếp tục tồn tại, hàng triệu người Mỹ sẽ nhận thấy quyền lợi của họ bị cắt giảm. Theo tờ The Washington Post, Martin O'Malley, cựu thành viên của SSA cho rằng, việc tiến hành kiểm toán cơ quan này có thể dẫn tới sự gián đoạn trong việc giải ngân các khoản trợ cấp an sinh xã hội tại Mỹ. "Với tốc độ này, DOGE sẽ phá vỡ chương trình. Họ sẽ phá vỡ nó một cách nhanh chóng và sẽ có sự gián đoạn các lợi ích", ông O'Malley nói.

Tuy nhiên, một số quan chức trong chính quyền của Tổng thống Donald Trump lại có quan điểm riêng để bảo vệ kế hoạch cắt giảm của mình. Theo Người phát ngôn Nhà Trắng Karoline Leavitt, một cuộc điều tra trước đây cho thấy SSA đã chi ít nhất 71,8 tỷ USD cho các khoản thanh toán không đúng và việc điều tra nhằm phát hiện thêm các vụ gian lận, lạm dụng và lãng phí nằm trong nỗ lực chung nhằm bảo vệ những người nộp thuế ở nước này.

Chuck Blahous, một chiến lược gia nghiên cứu cấp cao tại Trung tâm Mercatus thuộc Đại học George Mason thì cho rằng cần truy tìm bất kỳ khoản thanh toán không hợp lệ nào, nhưng cũng lưu ý rằng an sinh xã hội nằm ở “gần cuối danh sách” trong các lĩnh vực thuộc chính quyền liên bang Mỹ có tỷ lệ sai sót cao.

TRUNG DŨNG

*Mời bạn đọc vào chuyên mục Quốc tế xem các tin, bài liên quan.